مرکز آمار ایران با بالا بردن شاخص سن بیکاران کشور از ۱۰ به ۱۵سال سن، اعلام کرد که بیکاری کاهش یافته است. این در حالی است که اقتصاد کشور در وضعیت بحرانی به‌سر می‌برد. مرکز آمار گفته است حتی اگر مبنای سن بیکاران ۱۵سال سن هم بود تغییر چندانی در میزان بیکاران کشور داده نمی‌شد.

عکس از آرشیو
عکس از آرشیو

در گزارش جدید مرکز آمار درباره نرخ بیکاری کشور، جمعیت بیکار بالای ۱۵ سال تا ۶۵ سال جزء بیکاران محسوب شده‌اند. این در حالی است که در سال‌های گذشته جمعیت بیکار بالای ۱۰ سال حساب می‌شد.

مرکز آمار گفته است که در فصل تابستان بیکاری ۱,۸ درصد کمتر شده و به‌طور کلی بیکاری در نیمه اول امسال ۱,۵ درصد کاهش داشته است.

کاهش نرخ بیکاری در ایران از آن رو تعجب‌برانگیز است که در خردادماه گذشته مرکز آمار ایران از رشد منفی ۴,۹ درصدی تولید ناخالص داخلی ایران، با احتساب درآمدهای نفتی، طی سال ۹۷ خبر داد و صندوق بین‌المللی پول نیز رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی را منفی ۶ درصد پیش‌بینی کرده بود. بانک جهانی نیز در خردادماه رقم منفی ۴,۵ درصد را برای رشد تولید ناخالص داخلی ایران پیش‌بینی کرده بود.

هم صندوق بین‌المللی پول و هم بانک جهانی پیش‌بینی کرده‌اند که از لحاظ رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۹ یکی از «بدترین‌ها» در میان جامعه جهانی باشد.

ناکارآمدی اقتصادی مسئولان جمهوری اسلامی و تحریم‌های آمریکا اقتصاد ایران را در وضعیت بدی قرار داده‌ است. با خروج آمریکا از برجام، تولید نفت ایران شروع به سقوط کرد و از ۳,۸ میلیون بشکه در روز در ابتدای پارسال، براساس آمار شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش‌ها، در ماه اوت ۲۰۱۹ به ۱۶۰ هزار بشکه در روز رسید.

بالا بردن شاخص‌ سن جمعیت بیکار کشور از یک سو میزان بیکاری را به‌شکل ظاهری کاهش می‌دهد و از سوی دیگر آن را به استاندارد‌های جهانی در زمینه منع کار کودکان نزدیک می‌کند.

بر اساس ماده ۷۹ قانون کار ایران، اشتغال به کار کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است و در صورتی که کارفرمایی افراد زیر ۱۵ سال را به خدمت بگیرد، متخلف شمرده و مشمول مجازات از جریمه نقدی و حبس تا پلمپ کارخانه و ابطال پروانه کار می‌شود.

ماد‏ه‏‌ ۸۴ قانون کار نیز پیش‌بینی کرده است که در مشاغل و کارهایی که ماهیت آن برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان زیان‏‌آور است، حداقل سن کار ۱۸ سال تمام خواهد بود که تشخیص این امر با وزارت کار است.

اما این قوانین در ایران اجرا نمی‌شود و فاصله فاحش حداقل دستمزد با سبد معیشت خانوار و بیکاری سبب می‌شود تا خانواده‌های این کودکان به دلیل ناتوانی در تأمین معیشت مجبور باشند تا کودکان‌شان را به دل خطر خیابان‌ها بسپارند.

سازمان‌های مردم‌نهاد و فعال در حوزه کودکان کار، آمار این کودکان در ایران را بین ۲ تا ۷ میلیون نفر عنوان کرده‌اند.

مرکز آمار گفته است: «طرح آمارگیری نیروی کار یکی از فنی‌ترین‌طرح‌های آماری کشور است که براساس آخرین استانداردهای سازمان بین‌المللی‌کار (ILO) پیاده‌سازی شده است (…) اما سازمان بین‌المللی کار سن استانداردی را برای بررسی وضعیت بازار کار کشورها توصیه نکرده و در این خصوص دست کشورها را باز گذاشته است تا با توجه به شرایط بومی و مقررات داخلی آن را تعیین کنند.»

به‌گفته مرکز آمار از این پس شاخص‌های عمده بازار کار کشور براساس جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر محاسبه و ارائه می‌گردد اما همچنان شاخص‌های مربوط به جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر نیز به تمام کاربران ارائه می‌شود.

مرکز آمار افزوده است: «بررسی نتایج گویای آن است که با تغییر سن ورود به بازار کار از ۱۰ سال به ۱۵ سال نرخ بیکاری تغییر محسوسی نمی‌کند.»

در جدول مرکز آمار تفاوت نرخ بیکاری ۱۰ ساله و ۱۵ ساله در تابستان امسال تنها ۰,۱ درصد عنوان شده است.

واقعیت اما با آمارهای رسمی تفاوت دارد. براساس این آمارها، ۵۹,۵ درصد جمعیت ایران از نظر اقتصادی غیرفعال هستند. جمعیت غیرفعال اقتصادی ایران به‌طور عمده در پنج گروه دسته‌بندی شده‌اند: خانه‌دارها، افراد در حال تحصیل، بازنشستگان، افراد غیربازنشسته‌ای که از املاک و مستغلات، سود بانکی و سود سهام امرار معاش می‌کنند، و در نهایت، کسانی که در هیچ کدام از این گروه‌ها جای نمی‌گیرند. خانه‌دارها با ۲۱ میلیون نفر بیشترین تعداد را دارند. جمعیت کسانی که درآمدشان از املاک و مستغلات، سود بانکی و سود سهام تأمین می‌شود یک ‌میلیون و ۸۹۸ هزار نفر گزارش شده است.

شورای عالی اشتغال که قرار بود در سال جاری با اختصاص ۲۵ هزار میلیارد تومان بودجه، یک میلیون و ۹۰ هزار شغل ایجاد کند، یک سال است که جلسه‌ای برگزار نکرده و ظاهراً خود در این مدت بیکار شده‌ است.

بیشتر بخوانید: