تأکید نوبخت بر تأمین بودجه سال آینده بدون منابع نفتی

رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران تصمیم شورای بودجه را بار دیگر تکرار کرد و گفت بودجه سال آینده بدون منابع نفتی تأمین می‌شود و منابع نفتی تنها به طرح‌های عمرانی اختصاص خواهد یافت. با کاهش درآمدهای نفتی ایران بر اثر تحریم‌های آمریکا، حذف ‌نفت از هزینه‌های جاری اقدامی اجباری محسوب می‌شود.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران دوشنبه ۸ مهر گفت: «بودجه سال آینده بدون وابستگی به منابع نفتی تأمین خواهد شد و برای نخستین بار منابع نفتی فقط به طرح‌های عمرانی اختصاص خواهد یافت و بدین ترتیب واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای دولت به تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تبدیل خواهد شد.»

نوبخت این سخنان را نزدیک به یک هفته پیش پس از نشست شورای بودجه نیز گفته بود و این اقدام را «الزامات سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مبنی بر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی» عنوان کرده بود.

او گفته بود برای جایگزین کردن منابع نفتی از جمله پیشنهاد حذف یارانه پنهان، حامل‌های انرژی و همچنین منابع درآمدهای مالیاتی مطرح شده است.

نوبخت روز دوشنبه گفت کمیته بازبینی بودجه با توجه به تک تک فعالیت‌هایی که در حال انجام است و حذف فعالیت‌های غیرضروری تصمیم‌هایی اتخاذ کرده است که بر این اساس بخشی از ردیف‌های بودجه سال ۹۹ حذف خواهند شد و «درآمد نفتی هیچ جایگاهی در ردیف‌های بودجه ندارد».

این بازبینی در مورد هزینه‌ها نیز صورت گرفته است و تقلیل خواهد یافت.

تصمیم حذف درآمد نفتی از هزینه‌ها در پی کاهش شدید صادرات نفت ایران در پی تحریم‌های نفتی آمریکا، و در نتیجه سقوط درآمد ایران از فروش نفت، گرفته شده است.

براساس آمار شرکت کپلر، شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش‌ها، صادرات نفت ایران در ماه اوت امسال به ۱۶۰ هزار بشکه در روز سقوط کرد. این رقم در ماه ژوئیه، حدود ۳۶۵ هزار بشکه بود.

در ماه اوت ایران روزانه حدود ۲۲ هزار بشکه نفت به ترکیه، ۳۳ هزار بشکه به سوریه و ۱۰۵ هزار بشکه به چین صادر کرده است.

خبرگزاری رویترز نیز ۱۱ شهریور / ۲ سپتامبر گزارش داده بود که در اثر تحریم‌های آمریکا بر صنعت نفت ایران، صادرات نفت خام این عضو اوپک بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است، اما فروش فرآورده‌های نفتی جمهوری اسلامی با رقمی نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار در ماه همچنان ادامه دارد.

بنا بر این فشارها، مقام‌های جمهوری اسلامی مجبور شده‌اند که درآمد نفت برای تأمین هزینه‌های جاری و پرداخت حقوق و دستمزد را حذف و درآمدهای دیگر را جایگزین آن کنند.

در ایران قانون برنامه پنجم توسعه دولت‌ها را موظف کرده بود که به‌تدریج سهم درآمدهای نفتی برای پرداخت هزینه‌های جاری را کاهش دهند. دولت این اقدام خود را بیشتر در این چارچوب می‌بیند اما مخالفان آن می‌گویند حذف درآمد نفت برای تأمین هزینه‌ها به‌دلیل کاهش درآمد نفت «به اجبار» صورت گرفته است.

در بودجه امسال نیز منابع ۱۵ هزار میلیاردی از درآمدهای نفتی تعیین شده بود اما کاهش این درآمدها موجب اصلاح بودجه شد و مجموع بودجه عمومی از ۴۴۸ هزار میلیارد تومان به ۳۸۶ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرد، زیرا درآمدهای نفتی که یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده بود عملی نشد.

بودجه سال ۹۷ بر اساس فروش روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه و بودجه سال ۹۶ بر اساس فروش روزانه ۲ میلیون و ۶۸۰ هزار بشکه نفت بسته شده بود.

خبرگزاری تسنیم مردادماه گذشته در گزارشی درباره بودجه سال جاری نوشته بود که منابع مالی بودجه حدود ۴۴۸ هزار میلیارد تومان است که به نظر می‌رسد این رقم با در نظر گرفتن شرایط کنونی و کاهش منابع دولت، به ۳۱۰ هزار میلیارد تومان برسد که کاهشی ۱۳۸ هزار میلیارد تومانی خواهد بود.

بنا به این گزارش، هزینه‌های جاری دولت و اعتبارات عمرانی کاهش یافته‌اند که با در نظر گرفتن این تغییرات دولت در مجموع باز هم با حدود ۷۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه خواهد شد که سازمان برنامه و بودجه برای جبران این کاهش درآمدها پیشنهاد استفاده ۲۹ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را در قالب تسهیلات ارزی مطرح کرده است.

این در حالی است که قانون بودجه اجازه برداشت ۲,۳۷۵ میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی را برای اهدافی همچون طرح‌های عمرانی و ۱,۵ میلیارد یورو را برای تقویب بنیه دفاعی داده است.

اصلی‌ترین منبع مالی صندوق توسعه ملی نیز درآمدهای نفت و گاز است و دست‌کم ۳۰ درصد از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، گاز و فرآورده‌های نفتی به این صندوق اختصاص می‌یابد.

بیشتر بخوانید:

«صادرات فرآورده‌های نفتی ایران: هر ماه ۵۰۰ میلیون دلار»