انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روز ششم ماه میزان/ مهر ۱۳۹۸ برگزار خواهد شد. زمانه در آستانه این انتخابات با محمدحکیم تورسن، یکی از نامزدان این انتخابات، گفت‌وگو کرده است.
آقای تورسن، تحصیل‌کرده رشته نظامی در روسیه، ازبکستان وآلمان است. او ادعا می‌کند برای تامین صلح در افغانستان، با حلقه‌هایی از طالبان نیز در گفت‌وگو است که تا پیش از برگزاری انتخابات، گفت‌وگوهایشان تا اندازه‌ای به نتیجه خواهد رسید.
رادیو زمانه: این دومین بار است که شما نامزد ریاست جمهوری می‌شوید. در سال ۲۰۰۹ میلادی نیز نامزد ریاست جمهوری بودید، اما رای کافی به دست نیاوردید. این بار چرا خواستید خودتان را نامزد بکنید و با چه برنامه‌ای وارد میدان رقابت می‌شوید؟
محمد حکیم تورسن: مصیبت‌هایی را که مردم افغانستان در این ۱۸ سال متحمل شده‌اند، از قانون‌شکنی‌ها و بی‌عدالتی‌ها تا بیکاری، ناامنی، بی‌ثباتی و فساد اداری، من را واداشت تا برای از میان برداشتن این مشکلات، نامزد ریاست جمهوری شوم. عوامل درد و رنج مردم افغانستان، بیکاری، قانون شکنی، ناامنی و فساد گسترده اداری در کشور است. برنامه‌های بزرگی برای از میان برداشتن این مشکلات دارم.
- چقدر باورمند به یک انتخابات شفاف ریاست جمهوری هستید؟
– هر آن کسی که در این انتخابات به سود خودش مهندسی بکند، جفا کرده است. من به هیچ کسی و به هیچ قیمتی اجازه نخواهم داد تا با سرنوشت مردم و کشورم بازی بکند و با تخطی و تقلب‌های انتخاباتی بالای گرده‌های مردم افغانستان، حکومت بکند. فقط و فقط رای پاک مردم سرنوشت آینده کشور را می‌سازد. مردم را هیچ‌کسی نمی‌تواند که با تهدید و با پول بخرد. مردم به ویژه جوانان می‌دانند که در این چهار سال حکومت وحدت ملی، چه روزگار بدی را می‌کشند.
من اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی را سوگند داده‌ام که یک انتخابات شفاف و عادلانه برگزار بکنند. من باور دارم که آنان از اعضای کمیسیون‌های قبلی درس گرفته‌اند. قسم داده‌ام برایشان که نه یک رای من را به کسی استفاده بکنند و نه یک رای نامزد دیگر را به سود من استفاده بکنند.
من خوشبین به یک انتخابات شفاف و عادلانه هستم. مردم افغانستان نه فریب کسی را خواهند خورد و نه اجازه تقلب و تخطی‌های انتخابات را به کسی خواهند داد. به هیچ فساد پیشه‌ای اجازه نخواهیم داد تا با تقلب حکومت بکند. اگر نتایج انتخابات بدون تقلب و شفاف باشد، می‌پذیرم، اما اگر با تقلب و تخطی باشد، به هیچ صورت این را نخواهم پذیرفت و به مثل دیگران، معامله ریاست اجراییه را نیز نخواهم کرد.
- شما با اعتماد به نفس کامل، خودتان را رییس جمهوری آینده افغانستان می‌خوانید. این اعتماد به نفس و خودباوری‌های شما از برای چه است و چرا مردم باید به شما رای بدهند؟
– من تکیه به خداوند و به مردم دارم. مردم از من پشتیبانی کامل دارند.پس من مطمئن هستم که رییس جمهوری آینده افغانستان هستم. بر همه مردم افغانستان معلوم است که نه فاسد هستم، نه غاصب، نه جاسوس و نه هم وطن‌فروش. من صداقت به کارم دارم و رییس جمهوری آینده نیزخواهم بود.
پیش ازاین که به سوی انتخابات برویم، کابینه‌ام را اعلام خواهم کرد. بگذارمردم افغانستان و جهان بدانند که در این کشور، انسان‌های کار فهم، صادق و پاک وجود دارند.
- برنامه‌های شما برای تامین صلح در کشور چه هستند؟
– ما در تیم انتخاباتی کسی را نداریم و یا هم کسی را نخواهم گماشت که در جنگ با طالبان بوده‌اند و آنان با عقده‌های شخصی خود نگذارند که با طالبان صلح شود. این معضل در حکومت‌های گذشته و نیز در حکومت وحدت ملی وجود داشته است. حکومت کنونی صلح نمی‌خواهد. اگر حکومت تعهد به صلح می‌داشت، ما امروز شاهد صلح و ثبات در کشور بودیم. شورای عالی صلح با مصارف میلیون‌ها دلار، کوچک‌ترین دستاوردی هم نداشته است. تنها کار این شورا خاک پاشیدن به چشم مردم است. متاسفانه حکومت افغانستان و یک تعداد حلقه‌هایی که منافعشان در ادامه جنگ است، مانع صلح می‌شوند.
اگر جنگ پایان یابد و صلح و ثبات در افغانستان تامین شود، طبیعی است که از مشکلات زیادی جلوگیری می‌شود. دست زورگویان کوتاه می‌شود و قانون بالای همه یکسان تطبیق می‌گردد. من می‌توانم که صلح را در کشور تامین بکنم زیرا من متعهد در برابر افغانستان و ملت هستم.
من از فرصت‌هایی که در حال حاضر برای تامین صلح در کشور، در منطقه و جهان فراهم شده است، به خوبی در تامین صلح استفاده خواهم کرد.
- طالبان چرا شما را باور کنند یا چرا با شما صلح بکنند؟
– جنگ طالبان از بی‌عدالتی‌ها، قانون‌شکنی‌ها و فساد اداری است. با سقوط رژیم طالبان بسیاری از آنان خانه‌نشین شدند و به آنان در حکومت فرصت داده نشد. متاسفانه افراد طالبان که از جنگ دست کشیده بودند، ازسوی حلقه‌هایی به زندان فرستاده شدند. طالبان مجبور شدند برای عزت و شرف و سرزمینشان دست به سلاح ببرند و در برابر نظام بجنگند.
جنگ طالبان در برابر بی‌عدالتی‌ها، ظلم و استبدادی است که در ۱۸ سال گذشته در افغانستان روا داشته شده است. این جنگ در برابر کسانی است که مفسد و غاصب و زورمند هستند نه در برابر مردمان افغانستان و مردمان پاک.
من نه فاسد و نه غاصب هستم و نه کدام پیشینه عقده‌ای داشته‌ام. پس باید طالبان با من صلح بکنند. در غیر این صورت راه دیگری نخواهیم داشت.
با برخی از حلقه‌های طالبان که در داخل افغانستان در جنگ هستند و جنگشان هم در نتیجه ظلم و بی‌عدالتی‌هاست، در ارتباط هستم. تعهد من این است که پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هم تا ۳۰ درصد صلح را در کشور تامین خواهم کرد. طالبان هم میل خوشی دارند.
- با کدام حلقه‌هایی از طالبان شما در ارتباط هستید؟
– من با طالبانی که در افغانستان در جنگ هستند در تماس هستم. آنان به خاطر ظلم و قانون‌شکنی جنگ می‌کنند و من با این افراد در تماس هستم. یک تعداد طالبان ساختگی هستند. بعضی از رهبران، فرماندهان، والیان و حتی وکلای پارلمان، طالبان ساختگی دارند که حکومت و مردم را تهدید بکنند و توسط همین تهدیدات از مردم و حکومت باج‌گیری بکنند. تعداد زیادی از این افراد با همین طالب‌های ساختگی و جنگ‌های ساختگی، معدن‌های افغانستان را به یغما بردند و خانه‌ها و جایدادهای مردم را غصب کردند.
- گفتید که پیش از برگزاری انتخابات تا ۳۰ درصد صلح را در کشور تامین می‌کنید. با کدام صلاحیت و از چه راه ممکن؟
– من یک کاندیدا هستم. حتی این حق یک فرد عادی افغانستان به خاطر تامین صلح و ثبات در کشور و برای کشانیدن طالبان به صلح است که نقش خودشان را داشته باشند و طالبان را وادار بسازند تا دست از جنگ و برادرکشی بکشند. من با توجه به جایگاه یک کاندیدا این حق را دارم که با طالبان در تماس شوم و طالبان هم دست از جنگ بردارند. پابند به حفظ همه دستاوردهای ۱۸ ساله مردم افغانستان نیز در صلح هستم.
- پس در این صورت معامله‌هایی نیز با طالبان در کار خواهد بود؟
– آوردن طالبان به صلح به معنی ایجاد امارت اسلامی یا حکومت سیاه و تاریک نیست که باز هم مردم را درد و رنج بدهد. ما نه برای ایجاد امارت همکاری می‌کنیم و نه همسو هستیم. آنان حق دارند مانند احزاب سیاسی، حتی احزابی که چهار دهه با سرنوشت مردم بازی کردند و کابل را به خاک و خون کشانیدند و در جنگ‌های داخلی نقش داشتند، در حکومت و در ساختار نظام نقش داشته باشند. طالبان این حق را دارند که در نظام با توانایی و شایستگی خود سهیم شوند، اما با قبول کردن قانون اساسی افغانستان و با پذیرفته شدن و حفظ دستاوردهای سال‌های پسین. با این شرایط طالبان باید در ساختار نظام شریک شوند نه این که هدف ایجاد امارت اسلامی را داشته باشند.
اگر طالبان می‌خواستند در انتخابات ریاست جمهوری نیز نقش داشته باشند، باید این حق به آنان داده می‌شد تا نامزدشان را معرفی بکنند. این کار مردم افغانستان بود که به کدام نامزد و به کدام برنامه‌ها برای آینده بهتر افغانستان رای دهند.
- اگر طالبان با شما صلح نکنند، چه خواهید کرد؟
– وقتی من به ریاست جمهوری رسیدم، آتش‌بس اعلام خواهم کرد و از طالبان نیز خواهم خواست به روند صلح بپیوندند و از افسانه‌ها و بهانه‌جویی‌هایشان دست بردارند. در حکومت من هیچ زورگو و فاسدی در رهبری جا نخواهند داشت. این برای طالبان یک فرصت خوب خواهد بود که صلح کنند. اگر این را نپذیرفتند به حیث رییس جمهوری، از نیروهای مسلح افغانستان در برابرشان کار خواهم گرفت. سرکوبشان خواهم کرد تا زندگی مردم افغانستان را به غم نکشند.
- پس گزینه جنگ را نیز روی میز دارید؟
– ضعف حکومت حامد کرزی و اشرف غنی در این بوده است که صادقانه عمل نکردند و نخواستند بر ضد هراس‌افگنان، عملیات‌های سرکوبگرانه داشته باشند. به نیروهای مسلح افغانستان اجازه عملیات‌های پاکسازی هراس‌افگنان داده نشده است. در حکومت من با صلاحیت و مسئولیت به نیروهای مسلح افغانستان، دستور عملیات‌های سرکوبگرانه خواهم داد تا همه بخش‌های افغانستان از وجود هراس‌افگنان پاکسازی شود تا مردم زندگی آرام داشته باشند.
- مشکل چه بوده است که نزدیک به نیمی از افغانستان به دست هراس‌افگنان افتاده است؟
– نیروهای امنیتی با قربانی‌های بسیار از کشور دفاع کرده‌اند. همه روزه شاهد شهادت نیروهای مسلح کشور برای دفاع از افغانستان و حاکمیت ملی کشور بوده‌ایم. این نیروها کارهای خودشان را کرده‌اند، اما ضعف در رهبری این نیروها و در رهبری حکومت بوده است که به این نیروها دستور جنگ و عملیات‌های صادقانه داده نشده است. به نیروها در میدان‌های جنگ غذا درست داده نمی‌شود، مهمات به درستی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد، بی‌پروایی‌ها و سهل‌انگاری‌ها در برابر این نیروها از سوی رهبریشان و رهبری حکومت، بسیار شده است. هر از گاهی هم این سهل‌انگاری‌ها عمدی بوده است.
حکومت عمدا نخواسته است جلوی فعالیت‌های هراس‌افگنان را بگیرد. این جرم است. باید به درستی و به موقع به مشکلات نیروهای دولتی و کمبودهای آنان رسیدگی می‌شد. باید در هر حالت در از بین بردن طالبان و دیگر گروه‌های هراس‌افگن، آماده باشیم. دشمن از آسمان نمی‌آید که یک بخش از کشور را سقوط بدهد. آنان با برنامه‌ریزی و جای پا گرفتن عمل می‌کنند. اما مشکل بزرگ ما ضعف و ناتوانی استخباراتی است که باید در این زمینه نیز به گونه جدی و مسلکی عمل بکنیم.
- سیاست خارجی‌تان با جهان چگونه خواهد بود؟
– روابط ما با تمام کشورهای همسایه، منطقه و جهان، دوجانبه و دوستانه خواهد بود. افغانستان به هیچ کسی اجازه مداخله از خاکش را در برابر دیگران نخواهد داد. جلو مداخله‌های کشورهای همسایه، پاکستان و ایران را نیز در امور داخلی افغانستان خواهیم گرفت و به هیچ‌کس این اجازه را نخواهیم داد. مشکلات را که ما با ایران وپاکستان داریم باید راه‌حل معقول برایش پیدا کنیم.
- روابط افغانستان با غرب به ویژه واشنگتن چگونه خواهد بود؟ هر چند کابل بی‌میل واشنگتن هیچ کاری نمی تواند بکند و هرچه میل آمریکا است به آن باید عمل بکند …
– در ۱۸ سال گذشته، ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی، همواره از حکومت‌های ما خواسته‌اند کار به اهل کار سپرده شود، مبارزه جدی با فساد صورت بگیرد، متاسفانه حلقه‌هایی در درون حکومت بوده‌اند که مانع پیشرفت و ترقی افغانستان شده‌اند. من با ایالات متحده آمریکا و تمام کشورهای جهان، روابط نیک و دوجانبه خواهم داشت و برای آبادی و پیشرفت افغانستان از این روابط و پشتیبانی‌ها استفاده می‌کنم. به هیچ کسی و کشوری هم اجازه نخواهم داد تا علیه منافع ملی و مردم افغانستان قرار بگیرد.
- آمریکا بزرگترین کمک‌کننده افغانستان و حمایت‌کننده اصلی افغانستان است. در کنار آمریکا برای آینده بهتر و پیشرفت افغانستان، چه استفاده خواهید برد؟
– سرمایه‌گذاری‌ها و کمک‌های آمریکا در افغانستان به یغما رفته است. شاهد هستید کسانی که در گذشته هیچ چیزی نداشتند، امروز از همین کمک‌ها میلیونر شده‌اند. اگر آنان استفاده خوب در حکومت از کمک‌های جامعه جهانی و واشنگتن می‌کردند، امروز افغانستان شاهد تغییرات خیلی زیاد و پیشرفت خوب می‌بود. حکومت من از این فرصت‌ها به نیکی استفاده خواهد کرد.
- طرفدار حضور نظامی آمریکا هستید یا مخالف آن؟
– در شرایط کنونی که افغانستان با تهدیدات سخت روبه‌رو است و مداخله‌های کشورهای همسایه نیز مشهود است، حضور نظامی آمریکا در این کشور لازم است و حضور آنان ما را از مداخله‌ها و تهدیدات بیشتر هراس‌افگنان و کشورهای پشتیبان هراس‌افگنان، به دور نگه خواهد داشت.
- با این دید، طالبان با شما صلح نخواهند کرد.
– طالبان کجا تضمین می‌توانند که دوباره افغانستان را لانه هراس‌افگنی نمی‌سازند؟ آیا طالبان این را تضمین می‌کنند که ۲۱ گروه تروریستی دیگر که از سوی پاکستان، ایران و کشورهای دیگر برای شعله‌ور نگه داشتن جنگ‌ها در افغانستان از آنان استفاده می‌کنند، جلو آنان را می‌گیرند؟ هرگز نه!
ما به آمریکا و کمک‌هایش در افغانستان نیازمند هستیم.
- روابط شما با کشورهای همسایه به ویژه با پاکستان و ایران چگونه خواهد بود؟ در حالی که این دو کشور هیچ گاهی نخواسته‌اند که افغانستان صاحب یک نظام نیرومند و یک کشور آرام و پیشرفته باشد.
– به هیچ صورت مطابق فرمایشات پاکستان، ایران، روسیه و هند ما حکومت نخواهیم ساخت. اجازه هم نخواهم داد تا فرمایشاتی در ساختار کابینه من داشته باشند. متاسفانه در طول ۱۸ سال، حلقه‌هایی به نفع ایران، پاکستان و دیگر کشورها فعالیت کردند. این گونه افراد در حکومت من جا نخواهد داشت. من خانه‌ام را که افغانستان است از حشرات “جاسوسان” پاک خواهم کرد. روابطمان را با کشورهای همسایه، دوستانه و متقابل خواهیم ساخت. افغانستان مثل سال‌های پیش نیست که هر کشوری به میل خودش مداخله بکند.
- هنوز گروه‌های هراس‌افگن چون طالبان، القاعده و حقانی در خاک پاکستان هستند و از پشتیبانی حلقه‌هایی در درون پاکستان به ویژه سازمان استخبارات این کشور برخوردارند. در این صورت چگونه با این کشور کنار خواهید آمد؟
– طبیعی است که پاکستان و ایران در چهار دهه در امور داخلی افغانستان مداخله داشته‌اند. گروه‌های تروریستی که در خاک پاکستان هستند، مشمول گروه‌های هراس‌افگن افغانی و خارجی هستند. هراس‌افگنان خارجی هم که از آسیای میانه هستند، در خاک پاکستان لانه دارند و از همان‌جا به افغانستان می‌آیند. ما باید به یکدیگرمان به حیث همسایه‌ها احترام بگذاریم. آرامش همسایه ما به سود ما نیز هست. اگر این دید را در برابر همدیگر نداشته باشیم، آتش‌های تنفر و خشونت همه ما را خواهد سوزاند.
- در همین زمینه