زهرا (زارا) محمدی، فعال مدنی، مدرس زبان و ادبیات کُردی و از اعضای انجمن مردم‌نهاد فرهنگی-اجتماعی نوژین، روز دوم خرداد ۹۸ بازداشت شد و همچنان بعد از گذشت بیش از چهار ماه، بدون تفهیم اتهام در کانون اصلاح و تربیت شهر سنندج، در بازداشت موقت به سر می‌برد. زهرا محمدی هنگامی که همراه دو تن دیگر از اعضای انجمن نوژین به نام‌های ادریس منبری و ریبوار منبری درمنزل پدرش مشغول صرف ناهار بودند، با یورش چند فرد لباس شخصی به خانه آنها و بدون ارائه هیچ‌گونه حکمی بازداشت شدند.

زهرا محمدی، فعال مدنی و مدرس زبان کُردی

زهرا محمدی، ۲۹ ساله و اهل سنندج است. او مدرس زبان و ادبیات کُردی برای کودکان، فعال مدنی و عضو هیات مدیره انجمن نوژین از زمان تأسیس این انجمن در سال ۱۳۹۰ تاکنون است. او همچنین دانش‌‌آموخته جغرافیای سیاسی در مقطع کارشناسی ارشد است و پیشتر به دلیل فعالیت‌هایش چندین بار توسط نهادهای امنیتی احضار، بازجویی و تهدید شده بود.

ادریس و ریبوار منبری پس از گذشت چهار روز از بازداشتشان در تاریخ پنجم خرداد ماه ۹۸ با قرار وثیقه آزاد شدند، اما زهرا محمدی، همچنان بعد از گذشت ۱۲۰ روز بدون تفهیم اتهام و بدون حق برخورداری از وکیل، در بازداشت موقت به سر می‌برد. زهرا محمدی هنگامی که بازداشت شد تا ۸ روز خانواده او از وضعیت و محل نگهداری‌اش کاملا بی‌اطلاع بودند و هیچ نهادی مسئولیت بازداشت او را به عهده نمی‌گرفت.

کانی محمدی، خواهر زهرا محمدی، در این‌باره به زمانه می‌گوید:

«بعد از ۸ روز بی‌خبری مطلق، با این که خانواده‌ام به همه نهادهای دولتی مراجعه کردند که خبری از زهرا بگیرند، همه اظهار بی‌اطلاعی کرده بودند و هیچ نهادی مسئولیت بازداشتش را به عهده نمی‌گرفت تا اینکه بعد از ۸ روز زهرا را به زندان سنندج انتقال دادند و خانواده‌ام توانستند آنجا زهرا را ملاقات کند. به گفته خود زهرا، او این ۸ روز در انفرادی بازداشتگاه اطلاعات بوده و به دلیل وضعیت بد انفرادی دست به اعتصاب غذا زده، اما چون زهرا کم‌خونی و فقر شدید آهن دارد، بعد از چند روز اعتصاب غذا هوشیاری‌اش را به طور کامل از دست داده و تا مرز کما پیش رفته است. برای همین او را به درمانگاه اطلاعات برده‌اند و بعد از بهبودی نسبی، زهرا را به زندان انتقال داده‌‌اند. این در حالی بود که ما کاملا از او بی‌خبر بودیم، حتی نمی‌دانستیم کجاست و اگر بلایی سرش می‌آمد چه کسی واقعا پاسخ‌گوی ما بود؟»

گفت‌وگو با کانی محمدی را در ادامه بشنوید:

پس از انتقال زهرا محمدی به زندان سنندج، خانواده او بالاخره موفق می‌شوند چندین بار به صورت کابینی با او ملاقات کنند. زهرا محمدی اما در تمام طول این مدت از حق داشتن وکیل محروم بوده و خانواده از زمانی که او بازداشت شده دو وکیل به نام‌های مهرداد علیخانی و امید رشیدی را برای پیشبرد پرونده او معرفی کرده‌اند، اما دادگاه از پذیرش وکلا سر باز زده است.

از تاریخ ۱۵ تیر ماه ۹۸ ملاقات‌های هفتگی زهرا محمدی با خانواده‌اش بدون هیچ دلیل خاصی متوقف شد و خانواده‌ او باز به مدت ۷۲ روز در مورد وضعیت او در بی‌خبری کامل بودند. خانواده با پیگیری‌های مداوم سعی ‌کردند خبری از زهرا بگیرند اما تلاش‌هایشان بی‌نتیجه ‌ماند تا اینکه در نهایت دریافتند زهرا برای اعتراف اجباری تحت فشار است و از او خواسته شده برگه‌ای را که به او داده شده است، امضا کند.

کانی محمدی در این‌باره به زمانه می‌گوید:

«بعد از ۷۲ روز بی‌خبری، دوشنبه همین هفته یعنی ۲۵ شهریور ماه، خانواده توانستند ملاقات کوتاهی با او داشته باشند. در مدتی که از او بی‌خبر بودیم، خانواده ما هر روز به دادگاه و اطلاعات می‌رفتند تا خبری از زهرا بگیرند، تا اینکه یکی از خواهرهایم بعد از کلی تلاش توانسته بود تلفنی با بازجوی زهرا صحبت کند و وقتی به وضعیت زهرا اعتراض کرده بود، بازجو به او گفته بود ما این کارها را به خاطر خود زهرا می‌کنیم، او را تحت فشار گذاشتیم تا حاضر شود با ما همکاری کند و اگر برگه‌ای که به او داده‌ایم را امضا کند، تعیین تکلیف خواهد شد. این معنی‌اش این است که زهرا را تحت فشار گذاشته‌اند تا از او اعتراف اجباری بگیرند.»

تنها دو روز بعد از اینکه خانواده محمدی بالاخره موفق می‌شوند بعد از ۷۲ روز از زهرا خبری بگیرند و با او ملاقات کوتاهی داشته باشند، زهرا مخفیانه و بدون اطلاع خانواده‌اش برای رسیدگی به اتهاماتش به دادگاه برده می‌شود. کانی محمدی، خواهر زهرا محمدی، روز چهارشنبه ۲۷ شهریور در توئیتی خبر محاکمه مخفیانه زهرا محمدی بدون اطلاع وکیل و خانواده‌اش را منتشر کرد و از همگان خواست در مورد وضعیت زهرا اطلاع‌رسانی کنند.

کانی محمدی در این‌باره به زمانه می‌گوید:

«زهرا را به دادگاه بردند تا مخفیانه و در غیاب خانواده و وکلا که ما دو نفر وکیل هم برای زهرا گرفتیم، به او حکم بدهند. این رفتارهایی که با خواهرم می‌کنند خلاف قوانین خودشان است و می‌خواهند در دادگاه بدون حضور وکیل محاکمه‌اش بکنند و این دلیلی بر بی‌گناهی خواهرم است. چون هیچ مدرکی علیه خواهرم ندارند، می‌خواهند مخفیانه به او حکم بدهند، اما هر حکمی که برای زهرا صادر کنند هیچ پایه و اساسی ندارد چون بدون حضور وکیل خودش این معنی را می‌دهد که دلیلی برای بازداشت ۴ ماهه زهرا ندارند.»

کانی محمدی می‌گوید که به دلیل حضور اتفاقی یکی از وکلا در دادگاه و اعتراض به قاضی پرونده، جلسه دادگاه به تعویق افتاده.

او در این باره می‌گوید:

«خوشبختانه یکی از وکلای زهرا که در آن موقع در دادگاه حضور داشته، به طور اتفاقی در راهروهای دادگاه زهرا را می‌بیند که دارند برای محاکمه می‌برندش. او متوجه این موضوع می‌شود و به خانواده‌ام و وکیل دیگر زهرا یعنی آقای علیخانی اطلاع می‌دهد. آنها هم خودشان را به دادگاه می‌رسانند و مانع محاکمه شدن زهرا می‌‌شوند. آقای علیخانی به قاضی اعتراض می‌کند و می‌گوید که من ۴ ماه است تلاش می‌کنم موکلم را ببینم و پرونده‌اش را داشته باشم، اما شما مانع این کار شده‌اید، حالا چه‌طور می‌خواهید بدون حضور من موکلم را محاکمه کنید؟ او قاضی را وادار کرده که محاکمه را موقتا عقب بیندازند.»

کانی محمدی

به گفته کانی محمدی، ظاهرا قاضی پذیرفته که اولین جلسه دادگاه زهرا محمدی با حضور وکیلش برگزار شود، اما تاریخی برای برگزاری جلسه دادگاه اعلام نشده است.

زهرا محمدی از کودکی به بیماری تنبلی روده مبتلاست و مدت‌ها تحت نظر پزشک بوده. پزشک معالج دوره درمانی ویژه‌ای را برای زهرا تجویز کرده که با پرهیز غذایی مخصوصی همراه است، به گونه‌ای که به گفته کانی محمدی تقریبا زهرا را از خوردن همه غذاها منع کرده است.

به گفته کانی محمدی به احتمال زیاد در این ۴ ماه رژیم غذایی زهرا رعایت نشده است و احتمالا او اجازه نداشته داروهایش را همراه داشته باشد.

کانی محمدی با اشاره به صحبت‌های بازجو مبنی بر تحت فشار قرار دادن زهرا می‌گوید که او به احتمال زیاد از لحاظ روحی هم در شرایط مناسبی به سر نمی‌برد و در این مدت با توجه به ۷۲ روز ممنوع‌الملاقاتی، شکنجه روحی شده است. از این ‌رو آنها به شدت نگران سلامت جسمی و روحی زهرا هستند.

فعالان مدنی و انجمن‌های مستقل فرهنگی-اجتماعی در کردستان تاکنون چندین بار نسبت به بازداشت زهرا محمدی اعتراض کرده و با صدور چندین بیانیه و راه‌اندازی کمپین‌های مختلف، خواستار آزادی هرچه سریع‌تر و بی‌قید و شرط او شده‌اند.

به گفته کانی محمدی و دیگر اعضای انجمن نوژین، فعالیت‌های زهرا محمدی و انجمن نوژین کاملا در چهارچوب قانون بوده است.

انجمن فرهنگی-اجتماعی نوژین در سال ۱۳۹۰ با اخذ مجوز رسمی از استانداری کردستان، فعالیتش را رسما آغاز کرد. فعالیت‌‌های انجمن نوژین بر آموزش زبان کُردی و اقدامات محیط‌ زیستی تمرکز دارد و کلاس‌‌های گوناگونی را در سطوح مختلف، از کودکان گرفته تا افراد بزرگسال، برای آموزش زبان کُردی برگزار می‌‌کند.

این انجمن علاوه بر سنندج در دیگر شهرهای استان کردستان مانند سقز، بانه، دهگلان و کامیاران و بسیاری از روستاهای این شهرها شعبه دارد و کلاس‌‌های آموزشی برگزار کرده است.

انجمن نوژین همچنین در کمک‌‌رسانی به مردم مناطق سیل‌‌زده در استان لرستان نقش پررنگی داشته و بسیار فعال بوده است.

در همین زمینه:

آزادی بی‌قید و شرط زهرا محمدی، فعالی مدنی و مدرس زبان کُردی
https://www.radiozamaneh.com/448211