دونالد ترامپ سه‌شنبه ۱۰ سپتامبر / ۱۹ شهریور به روال همیشگی‌اش در توئیتر خبر از اخراج مشاور امنیت ملی‌اش داد. رئیس جمهوری ایالات متحده اختلاف نظر خود و دیگر اعضای کابینه با جان بولتون را دلیل برکناری او خواند. بنا بر گزارش‌ها، بولتون بر سر مذاکرات صلح با کره شمالی و طالبان افغانستان و نیز سیاست ایالات متحده بر سر ایران با ترامپ اختلاف داشته است. آیا تغییر بولتون، یک چهره معروف نئوکان‌ها و شهره به جنگ‌طلبی، به معنای تغییر در سیاست خارجه ایالات متحده، به ویژه در قبال تهران خواهد بود؟ هنوز جانشین بولتون مشخص نشده است، اما بسیاری تغییری اساسی را پیش‌بینی نمی‌کنند. در زیر به پنج جانشین احتمالی او، با توجه ویژه به نظرشان درباره تهران نگاهی می‌اندازیم. نام‌های دیگری نیز مطرح شده اند اما در رسانه‌های آمریکایی، احتمال رسیدن یکی از پنج چهره زیر به مقام مشاور امنیت ملی بیش از دیگران ارزیابی شده است. در میان افراد حاضر در این فهرست، تنها داگلاس مک‌گرگور مخالف جدی جنگ با ایران و خواهان تغییر سیاست فشار حداکثری است.
▪️ چارلز ام. کوپرمن
چارلز کوپرمن معاون پیشین بولتون و جانشین موقت او تا اعلام گزینه نهایی است، اما خود او را در میان نامزدهای تصدی‌گری پست مشاور عالی امنیت ملی کاخ سفید معرفی کرده‌اند.
کوپرمن ژانویه سال جاری به عنوان معاون بولتون انتخاب شد. انتخاب او را تقویت موضع بولتون در قبال سیاست ایران تفسیر کرده بودند. «المانیتور» دراین‌باره نوشته بود: «بولتون با انتخاب کوپرمن به عنوان معاون نشان داده است که می‌خواهد کارزار “فشار حداکثری” علیه تهران را مضاعف کند.»
کوپرمن همراه با بولتون و متئو فریدمن، یک لابی‌گر محافظه‌کار آمریکایی در سال ۲۰۱۵ پیش از انتخاب ترامپ موسسه «بنیاد امنیت و آزادی آمریکا» را تأسیس کردند که تبلیغات فراوانی علیه توافق هسته‌ای با ایران (برجام) انجام داد. هر سه از چهره‌های جریان نومحافظه‌کار (نئوکان‌ها) هستند.
آنها در مارس ۲۰۱۸، درست در همان روزی که بولتون به مقام مشاوره امنیت ملی کاخ سفید منصوب شد، یک بنیاد غیرانتفاعی دیگر به نام «آمریکای امن» تشکیل دادند.
کوپرمن همچنین بارها به «اسلام‌ستیزی» متهم شده است.
جانشین موقت بولتون مدیر اجرایی شرکت‌های نظامی طرف قرارداد با پنتاگون، به‌ویژه در بخش تسلیحات موشکی نیز بوده است. او ۲۰۰۶، زمانی که معاون اول بخش عملیات‌های استراتژیک و عملیات‌های دفاع موشکی بوئینگ بود، بازنشسته شد.
به گزارش روزنامه «نیویورک‌تایمز»، ترامپ ترجیح می‌داده که کوپرمن به جای بولتون جلسات تشریحی امنیت ملی را برگزار کند، زیرا او بیشتر بر واقعیت‌ها متکی، و کمتر همچون بولتون ایدئولوژی‌زده است. با این وجود، نزدیکی بسیار کوپرمن به مشاور سابق امنیت ملی ماندن او در این پست را با تردیدهای جدی مواجه کرده است.
▪️ داگلاس مک‌گرگور
اگر سیاست آمریکا در قبال ایران را در نظر بگیریم، داگلاس مک‌گرگور، سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا و یکی از نامزدهای جانشینی بولتون، بیش از همه دیگر نامزدها مخالف اقدام نظامی علیه ایران است.
مک‌گرگور چندین کتاب با موضوعات نظامی منتشر کرده است. اما آنچه توجه ترامپ را به او جلب کرده، حضورش در یکی از شوهای تلویزیونی مورد علاقه رئیس‌جمهوری آمریکا است: شوی تاکر کارلسون در فاکس‌نیوز.
کارلسون از چهره‌های محبوب آلت‌رایت، اسلام‌ستیز، مهاجر‌ستیز است و بارها به نژادپرستی متهم شده. اما تماس هشدارآمیز او با ترامپ را عامل اصلی توقف حمله هوایی آمریکا به ایران پس از ساقط کردن پهپاد آمریکایی به دست سپاه پاسداران می‌دانند. کارلسون در برنامه‌‌هایی که به انتقاد از افزایش تنش‌ها با ایران و احتمال درگیری نظامی می‌‌پرداخت، داگلاس مک‌گرگور را به عنوان کارشناس دعوت می‌کرد.
مک‌گرگور در شوی کارلسون می‌گفت که ترامپ جنگ نمی‌خواهد، اما افرادی در دور و بر او چنین می‌خواهند. اشاره او به بولتون بود.
مک‌گرگور همچنین منتقد کارزار فشار حداکثری در وضعیت کنونی است. او پس از آنکه ترامپ از توقف حمله به ایران خبر داد، بار دیگر در شوی کارلسون حاضر شد و گفت:
«ایده تحریم‌ها این بود که اقتصاد ایران ویران شود و این ملت به زانو درآید. اما این کاری نیست که ما باید الان واقعاً بکنیم. تصور می‌کنم که رئیس‌جمهوری احساس می‌کند الان فرصت دیپلماسی است، فرصت رویکردی جدید به ایران که به تنش‌زدایی کمک کند… اگر به جنگ با ایران وارد شویم، اقتصادمان نابود خواهد شد.»
▪️ برایان هوک
هوک ۵۱ ساله یکی دیگر از نامزدهای جانشینی بولتون است. خواننده ایرانی هوک را به خوبی می‌شناسد: نماینده ویژه واشنگتن در امور ایران و رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه ایالات متحده.
این حقوقدان آمریکایی از معدود بازماندگان مقام‌های منتصب وزارت خارجه آمریکا به هدایت رکس تیلرسون، وزیر خارجه پیشین است. به نوشته نیویورک‌تایمز، ترامپ از کار هوک در رابطه با جمهوری اسلامی راضی است.
برایان هوک از حامیان کارزار فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی است.
هوک به علاوه از نزدیکان به جرد کوشنر، داماد ترامپ و مسئول مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین است.
▪️ استفن ای بیگون
بیگون نماینده ویژه ایالات متحده در امور کره شمالی است.
تنش‌ها در شبه‌جزیره کره یکی از نخستین بحران‌های بین‌المللی پیش روی ترامپ بود. هرچند رئیس‌جمهوری ایالات متحده تا کنون سه بار با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی دیدار کرده است، روند مذاکرات صلح شبه‌جزیره کره متوقف شده و کره شمالی بار دیگر آزمایش‌های موشکی را آغاز کرده است.
بولتون موضعی جنگ‌طلبانه و سرسختانه علیه کره شمالی داشت. استفن بیگون اما به یک تکنوکرات باتجربه مشهور است و در مورد مذاکرات کره شمالی، بیشتر به موضع ملایم ترامپ نزدیکی دارد تا موضع سرسختانه بولتون.
بیگون در دوران جورج دبلیو بوش به عنوان معاون در دفتر مشاور امنیت ملی به سرپرستی کاندولیزا رایس حضور داشت.
مواضع او درباره ایران چندان مشخص نیست.
▪️ ریچارد گرنل
گرنل سفیر ایالات متحده در آلمان است و رابطه بسیار خوبی با دونالد ترامپ دارد.
گرنل ۵۲ ساله همچنین همجنس‌گرا است و برای جرم‌زدایی از همجنس‌گرایی در سرتاسر جهان کارزاری تشکیل داده است.
اما در مورد ایران، گرنل مواضع سرسختانه‌ای دارد و از مدافعان سرسخت کارزار فشار حداکثری است. از گرنل به خاطر ادبیات‌اش در این زمینه نیز انتقاد شده است، وقتی به تهدیدکردن شرکت‌های آلمانی در صورت ادامه تجارت با جمهوری اسلامی دست زده بود.
گرتل که از حامیان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل است، از دولت آلمان خواسته که قانون تازه‌تصویب‌شده این کشور در مورد ممنوعیت «کارزار بایکوت اسرائیل» را در مورد جمهوری اسلامی نیز به کار ببندند.
در همین زمینه:
- ترامپ، جان بولتون را اخراج کرد
- ترامپ: با بولتون در مورد خاورمیانه «خیلی اختلاف دارم»
- آیا بولتون و ترامپ به مشکل برخورده‌اند؟