نعیمه دوستدار – می‌گفتند غذای عروسی و عزاست. خانواده‌های ایرانی به بودن آن روی سفره حساس بودند. هر وقت می‌خواستند به میهمان به اصطلاح «عزت» بگذارند، پلو و مرغ روی سفره می‌گذاشتند.

 
از زمانی که گوشت قرمز گران و گران‌تر شد، خیلی‌ها آن را از سبد غذایی‌شان حذف کردند و به مرغ رضایت دادند. با گوشت قرمز کیلویی ۱۵، ۱۶ هزار تومان، خیلی‌ها بوی کباب فراموش‌شان شد و بعد که به کیلویی ۲۰ هزار تومان و بالا‌تر رسید، مرغ تنها منبع پروتئین بسیاری از خانواده‌های ایرانی باقی ماند.
 
گرانی که با افزایش تحریم‌ها و برداشتن یارانه‌های دولتی به زندگی مردم حمله کرده بود، محدود به کرایه تاکسی و قیمت شیر و لبنیات و گوشت قرمز نماند و خیلی زود به گوشت مرغ هم رسید؛ ماده غذایی مهمی‌ که گران شدن آن دل بسیاری از خانواده‌ها را لرزاند. خبر گران شدن مرغ مانند خبرهای گرانی دلار و سکه، با دقت و حساسیت از سمت مردم پیگیری می‌شد. زمانی که قیمت به هشت هزار تومان رسید، آه از نهاد خیلی‌ها بر آمد.
 
مرغ هشت هزار تومانی
 
در روزهای گذشته، با وجود وعده مسئولان برای کاهش قیمت‌ها، قیمت هر کیلو مرغ از مرز هفت‌هزار تومان عبور کرد و به هشت‌هزار تومان رسید. براساس گزارش‌های منتشر شده در خبرگزاری‌های داخل ایران، در بازار خرده‌فروشی تهران، هر کیلو مرغ بین هفت هزار و ۸۰۰ تا هشت هزار تومان فروخته می‌شود و این دومین بار در یک ماه گذشته است که قیمت مرغ از مرز هفت هزار و ۵۰۰ تومان عبور کرده است.
 
قیمت مرغ حدوداً دو برابر شده است؛ در حالی که سرپرست معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت ایران ادعا می‌کند: «در حال حاضر متوسط قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم در بازار، به پنج هزار و ۳۰۰ تومان کاهش یافته و بر اساس پیش‌بینی‌ها این روند تا مرز چهار هزار و ۷۰۰ تومان ادامه خواهد داشت.»
به این ترتیب، قیمت مرغ حدوداً دو برابر شده است؛ در حالی که سرپرست معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت ایران ادعا می‌کند: «در حال حاضر متوسط قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم در بازار، به پنج هزار و ۳۰۰ تومان کاهش یافته و بر اساس پیش‌بینی‌ها این روند تا مرز چهار هزار و ۷۰۰ تومان ادامه خواهد داشت.»
 
صف‌های طولانی در مقابل مرغ فروشی‌ها و روایت‌های مردم اما این گفته را تائید نمی‌کند. حسن رادمرد همچنین گفته است: «در حال حاضر روزانه یک هزار و ۷۰۰ تن مرغ گرم به قیمت چهار هزار و ۷۰۰ تومان توزیع می‌شود»، ‌در حالی که از ایران گزارش می‌رسد که در برخی میدان‌های میوه و تره‌بار، مردم برای دریافت مرغ با قیمت مصوب دولتی ساعت‌های طولانی در صف می‌ایستند و در عین حال باهم درگیر می‌شوند تا فروشندگان مرغ در قبال دریافت کارت ملی، گوشت مرغ را با قیمت چهار هزار و ۷۰۰ تومان به آن‌ها بفروشند.
 
هجوم به مرغ‌فروشی و صف‌های طولانی
 
عده‌ای از مردم که از بالارفتن قیمت مرغ شوکه شده‌اند، چاره کار را در هجوم به مغازه‌ها برای خرید مرغ دولتی یافته‌اند؛ تصاویری که به تصویر مردم در آخرین شب عرضه بنزین صدتومانی بی‌شباهت نیست. آن شب هم مردم با شیشه‌ نوشابه و گالن‌های چندلیتری به پمپ بنزین‌ها حمله کرده بودند تا چند لیتر بیشتر بنزین گیرشان بیاید. غافل از اینکه این چند لیتر بنزین و این چند کیلو گوشت مرغ، تنها کفاف چند روز و چند هفته را خواهد داد.
 
باور این داستان چندان سخت نیست. شمار زیادی از ایرانیان تهیدست سال‌هاست در فروشگاه‌های گوشت و مرغ، خریدار استخوان ازجمله استخوان مرغ، پوست مرغ، پای مرغ و چربی‌های اضافه‌اند و با آن برای اعضای خانواده خود غذا درست می‌کنند.(عکس از داریوش سالاری)
چهارشنبه ۲۸ تیرماه، خبرگزاری مهر با انتشار مجموعه عکسی از شروع طرح ضیافت که به مناسبت ماه رمضان برگزار شده و در آن مواد غذایی به مردم عرضه می‌شود، پرده‌ای دیگر از این ماجرا را به نمایش گذاشت. مردم در گروه‌های انبوه و در صف‌های طولانی، می‌خواهند مواد غذایی ارزان‌تر بگیرند؛ حتی اگر این مواد غذایی فقط چند روز یخچال خانه‌شان را پر کند.
 
هر‌چند معاون بازرگانی وزارت صنعت و معدن، حسن رادمرد، در گفت‌وگویی با رادیو اقتصاد در ایران، با تکذیب خبر توزیع مرغ با کارت ملی، از اصحاب رسانه خواسته «آب به آسیاب دشمن نریزند و بدانند که مسائل تولید گوشت مرغ با تأمین و توزیع نهاده‌های تولیدی به ویژه سویا و کنجاله ساماندهی شده است»، اما داستان مرغ این روز‌ها روایت‌های فرعی دیگری هم دارد.
 
یک هفته پیش، روزنامه خراسان در گزارشی روایتی از یک دادگاه حل اختلاف نقل کرد که در آن صاحبخانه‌ای از بوی کباب مستاجر که فرزندانش را آزار می‌داد، شکایت کرده بود. قاضی پرونده با احضار مستاجر داستان را از زبان او شنیده بود: «چندی قبل، وقتی به همراه خانواده‌ام از مقابل یک کباب فروشی عبور می‌کردیم فرزندانم از من تقاضای خرید کباب کردند، اما چون پولی برای خرید نداشتم به آن‌ها قول دادم که برایشان کباب درست می‌کنم.
 
این قول باعث شد تا آن‌ها هر روز که از سر کار برمی‌گردم شادی کنان خود را در آغوشم بیفکنند، به این امید که من برایشان کباب درست کنم، اما من توان خرید گوشت را نداشتم. یک روز که کنار مغازه مرغ‌فروشی ایستاده بودم مردی چند عدد مرغ خرید و از فروشنده خواست تا مرغ‌ها را خرد کرده و پوست آن‌ها را نیز جدا کند.
به‌‌ همان مرغ‌فروشی رفتم و به او گفتم اگر کسی پوست مرغ‌هایش را نخواست آن‌ها را به من بدهد. روز بعد از‌‌ همان مرغ‌فروشی مقداری پوست مرغ پرچربی گرفتم و آن‌ها را به سیخ کشیدم. فرزندانم با لذت وصف ناشدنی آن‌ها را می‌خوردند و من از دیدن این صحنه لذت می‌بردم. برای شاد کردن فرزندانم تصمیم گرفتم هر چندروز یک بار از این کباب‌ها به آن‌ها بدهم اما نمی‌دانستم که ممکن است این کار من موجب آزار صاحبخانه‌ام شود.»
 
باور این داستان چندان سخت نیست. شمار زیادی از ایرانیان تهیدست سال‌هاست در فروشگاه‌های گوشت و مرغ، خریدار استخوان ازجمله استخوان مرغ، پوست مرغ، پای مرغ و چربی‌های اضافه‌اند و با آن برای اعضای خانواده خود غذا درست می‌کنند.
 
دشمن و مردم، مقصر گرانی
 
گرانی مرغ از سوی مردم یک ماجرا دارد، از سوی مسئولان ماجراهایی دیگر. اختلاف بین نهادهای دولتی و تولیدکنندگان مرغ، این روز‌ها عامل اصلی گرانی‌ها معرفی می‌شود.
 
مدیر عامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران، از عملکرد شرکت پشتیبانی امور دام در توزیع نهاده‌های تولید انتقاد کرده است. حسین مقدم‌نیا گفته که از ۲۰۰ هزار تن کنجاله سویایی که شرکت پشتیبانی امور دام اعلام کرده که آن را بین تولیدکنندگان توزیع کرده، حتی یک کیلوگرم هم به این اتحادیه نرسیده است.
 
خبر‌ها و گزارش‌های متعددی درباره کشف محموله‌های قاچاق مرغ در استان‌های مختلف منتشر می‌شود که بر اساس آن‌ها، عده‌ای که قصد خارج کردن ده‌ها تن گوشت مرغ را داشته‌اند، به اداره تعزیرات حکومتی معرفی شده‌اند و محموله‌ها هم در شهرهای مختلف با قیمت دولتی بین مردم توزیع شده است.
او به خبرگزاری مهر گفته است: «اکنون قیمت هر کیلوگرم نهاده کنجاله سویا در بازار هزار و ۹۰۰ تومان است. این مسئله روی قیمت مرغ تاثیر گذاشته است؛ به‌طوری‌که هم‌اکنون هر کیلوگرم مرغ زنده در مرغداری ۴۵۰۰ تومان عرضه می‌شود.»
 
مسئله کمبود ارز هم که به عنوان یکی دیگر از دلایل گران‌شدن مرغ مطرح می‌شود، با واکنش مسئولان بانک مرکزی روبه‌رو شده است که ادعا می‌کنند مشکلی در تأمین ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی و اقلام ضروری وجود ندارد. با این حال، مدیر عامل اتحادیه سراسری مرغداران ایران گفته است: «قرار بود برای واردات نهاده‌های دامی ‌۱۶۳ میلیون دلار ارز با نرخ مرجع هزار و ۲۲۶ تومان در اختیار اتحادیه قرار بگیرد که متاسفانه به‌رغم پیگیری‌های انجام شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، این ارز هنوز اختصاص نیافته است.»
 
در حاشیه این اظهارنظر‌ها، برخی هم موضوع گرانی مرغ را به عوامل خارجی نسبت می‌دهند. معاون اول رئیس‌جمهور ایران این مسئله را چنین توجیه کرده است: «وقتی حواله‌ها دو روز دیر جابه‌جا شد، این پول‌پرست‌های بی‌غیرت چنان هجوم می‌برند که یک دفعه قیمت را بالا می‌برند و از بازار ارز تهیه می‌کنند که در نتیجه قیمت‌ها افزایش می‌یابد و این‌ها یک تعدادی معدود از دلالان و کسانی‌اند که با خارجی‌ها هم‌پیمان هستند.»
 
سرپرست معاونت توسعه بازرگانی وزارت صنعت هم در حاشیه افتتاح نمایشگاه عرضه مستقیم محصولات غذایی، موضوع را به گردن مردم انداخته است که با احتکار و تهیه مرغ مازاد بر مصرف‌شان، باعث دامن زدن به گرانی می‌شوند.
 
همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که خبر‌ها و گزارش‌های متعددی درباره کشف محموله‌های قاچاق مرغ در استان‌های مختلف منتشر می‌شود که بر اساس آن‌ها، عده‌ای که قصد خارج کردن ده‌ها تن گوشت مرغ را داشته‌اند، به اداره تعزیرات حکومتی معرفی شده‌اند و محموله‌ها هم در شهرهای مختلف با قیمت دولتی بین مردم توزیع شده است.
 
تصویر ممنوع مرغ در تلویزیون
 
همچنان که تعداد زیادی از مردم با دغدغه تهیه مرغ، از این مغازه به آن مغازه می‌روند، اظهارن ظرهای مقام‌های حکومتی و برخورد نامتعادل مردم با این مسئله دستمایه طنز و انتقاد شده است.
 
اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی ایران: «در فیلم‌ها خوردن مرغ را نشان می‌دهند، در صورتی که فردی شاید نتواند آن را بخرد… برخی افراد با دیدن این فاصله طبقاتی می‌گویند که خودمان چاقو دست می‌گیریم و حق‌مان را از این پولدار‌ها خواهیم گرفت.»
در یکی از این اظهار نظر‌ها، اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی ایران که در یک همایش صحبت می‌کرد گفته است: «در فیلم‌ها خوردن مرغ را نشان می‌دهند، در صورتی که فردی شاید نتواند آن را بخرد.
 
فیلم‌ها امروز ویترین جامعه هستند و برخی افراد با دیدن این فاصله طبقاتی می‌گویند که خودمان چاقو دست می‌گیریم و حق‌مان را از این پولدار‌ها خواهیم گرفت. صدا و سیما امروز ویترین نشان دادن همه امور در دسترس نیست.»
 
عده‌ای نیز به سکوت مردم در برابر گرانی‌ها و هجومشان به فروشگاه‌ها برای خرید بیشتر انتقاد می‌کنند و معتقدند مردم انبارکردن و خرید بیشتر را ترجیح می‌دهند و راهکار دیگری برای مقابله با گرانی‌ها ندارند. 
 
این روزها تصویر مرغ‌فروشی که با پاشیدن آب بر مردم قصد پراکنده کردن آنها را از جلوی مغازه‌اش دارد، دست به دست می‌شود. با انتشار کاریکاتورهایی که پرواز مرغ را از سفره ایرانیان نشان می‌دهد و عکس‌هایی که از ازدحام مردم برای خرید مرغ حکایت می‌کند، به نظر می‌رسد مردم ایران باید از این به بعد مرغ را یک غذای اشرافی به حساب بیاورند؛ بحرانی که اثر روانی و اقتصادی آن همانند بحران‌های دهه‌های گذشته تا مدت‌ها پایدار خواهد ماند.