تصویرهای ماهوارهای نشان میدهند که آدریان دریا ۱، ابرنفتکش ایرانی حامل نفت خام در بندر طرطوس سوریه پهلو گرفته است. این نفتکش تا چندی پیش به ظن نقض تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه در حبل الطارق توقیف شده بود. جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در واکنش گفته است که آمریکا حتی در صورت مذاکره، تحریمها علیه ایران را تخفیف نخواهد داد.
شرکت فناوریهای ماکسار، یک شرکت فناوری فضایی آمریکایی شنبه هفتم سپتامبر / ۱۶ شهریور تصویری ماهوارهای را در اختیار خبرگزاریهای آسوشیتدپرس و رویترز قرار داد که ابرنفتکش آدریان دریا ۱ را در نزدیکی طرطوس، دومین بندر بزرگ سوریه واقع در حاشیه مدیترانه نشان میدهد.
شرکت اطلاعاتی «رفینیتیو» نیز با بررسی دادههای مربوط به ردگیری کشتیها اعلام کرده بود که آدریان دریا از سهشنبه این هفته ترانسپوندر ــ دستگاه ارسال سیگنال ــ خود را خاموش کرده بود. آخرین سیگنال این کشتی دوشنبه موقعیت آن را جایی بین قبرس و سوریه نشان داده بود.
پیش از این نیز گزارشهایی از تلاش ایران برای دور زدن تحریمهای نفتی با استفاده از خاموش کردن ترانسپوندر کشتیها برای خارج شدن از رادارها و تغییر نام کشتی منتشر شده است.
جمعه نیز میدل ایست آی به نقل از منابع آگاه اعلام کرده بود که آدریان دریا محموله نفت خام را در یکی از بندرهای سوریه تخلیه کرده است.
دولت ایران این خبر را نه تأیید و نه تکذیب کرده است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی اما صبح پنچشنبه ۱۴ شهریور در صفحه اینستاگرام خود تأیید کرد که دولت آمریکا به ناخدای آدریان دریا پیشنهاد داده است که در ازای مقداری پول، نفتکش ایران را به ایالات متحده تحویل دهد.
آدریان دریا حامل بیش از دو میلیون لیتر نفت خام ایران بود.
واشنگتن به دولتها نسبت به هر گونه کمک به آدریان دریا هشدار داد و آن را حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک سازمان تروریستی از منظر آمریکا اعلام کرد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و از سیاستمداران حامی سیاست سختگیرانه علیه تهران شنبه در توئیتی به آدریان دریا اشاره کرد و با بازنشر عکس ماهوارهای از حضور آن در طرطوس نوشت:
«هر کسی که گفت آدریان دریا ـ ۱ به سمت سوریه نمیرود، در انکار به سر میبرد. تهران تصور میکند که تأمین مالی رژیم قاتل اسد بهتر از تأمین کردن نیازهای مردم خودش است. ما میتوانیم مذاکره کنیم اما ایران تا قبل از توقف دروغگویی و انتشار ترور، هیچ گونه رفع تحریمی را نخواهد دید.»
Anyone who said the Adrian Darya-1 wasn’t headed to #Syria is in denial. Tehran thinks it’s more important to fund the murderous Assad regime than provide for its own people. We can talk, but #Iran’s not getting any sanctions relief until it stops lying and spreading terror! pic.twitter.com/saar05T8wt
— John Bolton (@AmbJohnBolton) September 6, 2019
این نفتکش تا پیش از توقیف توسط نیروی دریایی بریتانیا در تنگه جبلالطارق به ظن دور زدن تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه، گریس ۱ نام داشت و با پرچم پاناما تردد میکرد. بعد از رفع توقیف به حکم دادگاه عالی جبلالطارق و به رغم مخالفتهای آمریکا، تغییر نام داد.
آن زمان گزارش شده بود که تهران به دولت بریتانیا و جبل الطارق اطمینان داده که نفت خام آدریان دریا به سوریه نخواهد رفت. شماری از مقامهای جمهوری اسلامی اما در اظهارنظرهای عمومی گفتند که هیچ تعهدی برای آزادی نفتکش نداده اند.
این نفتکش به جلوهای از تنش ایران و آمریکا بر سر تنگه هرمز و صدور نفت ایران تبدیل شد. هرچند پس از برگزاری جلسه هفت کشور صنعتی جهان در فرانسه هفته گذشته زمزمههایی از امکان مذاکره بین تهران و واشنگتن برخاست، دولتمردان آمریکایی تا کنون با رفع بخشی از تحریمهای ایران جهت آغاز مذاکرات موافقت نکرده اند.
دولت ایران اعلام کرده است که ایران این نفتکش و محمولهاش را روی دریا فروخته است. منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفته اند که بخشی از محموله نفتی آدریان دریا در حال انتقال به یک شناور دیگر است.