سعید بیانی − با آغاز ماه رمضان در ایران و علی رغم وعده و وعید‌های مقامات جمهوری اسلامی در مورد کنترل قیمت‌ها، بازار روزهای نامتلاطمی و آشفته‌ای را سپری می‌کند. خبر تحریم‌ها نیز بر عمق فاجعه گرانی و تورم افزوده است. کافی است به میادین میوه و تربار محل سری بزنیم تا از اوج گرفتن قیمت‌های کالاهای اساسی مطلع شویم و البته از صف‌های طولانی مراکز توزیع مرغ دولتی نیز متعجب بمانیم.

 
مرغ این روزها به تیتر خبرهای روزنامه‌ها و رسانه‌های داخلی تبدیل شده است و حتی در بعضی مواقع نیز به تصویر کشیدن مصرف این حیوان اهلی کمیاب و البته گران در ایران از مصادیق جرم شده است. احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی گفته است : ” در فیلمها خوردن مرغ را نشان می‌دهند در صورتی که شاید فردی نتواند آن را بخرد و برخی افراد با دیدن آن می‌گویند خودمان چاقو دست می‌گیریم و حقمان را از این پولدارها خواهیم گرفت.”
 
مسئله مرغ
 
محمد رضا رحیمی، معاون اول محمود احمدی نژاد نیز حکایتی دیگر از مرغ و گرانی مرغ و سوء مدیریت‌ها دارد. وی عامل گرانی مرغ را عده‌ای “پول‌پرست بی‌غیرت” و “خارجیان” می‌داند. به گزارش ایلنا، محمدرضارحیمی در دومین روز از بیست‌ونهمین اجلاس روسای آموزش‌وپرورش مناطق کشور بهچگونگی گران شدن مرغ اشاره کرده و می‌گوید: ” وقتی حواله‌ها دو روز دیرجابه‌جا می‌شود، این پول‌پرست‌های بی‌غیرت چنان هجوم می‌برند و یک‌دفعهقیمت را بالا می‌برند و با این اقدام از بازار ارز تهیه می‌کنند که درنتیجه این امر، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. البته اینها تعدادی معدود ازدلالان و کسانی‌اند که با خارجی‌ها هم‌پیمان هستند.” وی با اشاره به اینکه طرح هدفمندسازی یارانه‌ها از بی‌نظیر‌ترین اقداماتی استکه در دولت احمدی‌نژاد انجام شده، گفته است: ” متاسفانه اجرای مرحله دومهدفمندسازی یارانه‌ها به کمک عوامل داخل و خارج فعلا متوقف شده است.

معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران از تعهد مسئولان سازمان صنعت، معدن وتجارت استان تهران برای توزیع روزانه هزار تن گوشت مرغ به کیلویی ۴۷۰۰تومان خبر داده است. نعمت‌الله ترکی در گفت‌وگو با مهر درخصوص نظارت بر تامینگوشت مرغ مورد نیاز استان تهران گفته است: ” با توجه به اینکه «وظایف تامین، توزیع و نظارت» برعهده سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران است، استانداری تهران بر اساس وظیفه حاکمیتی خود بر کل این سیستم نظارت می‌کند. “
 
بر اساس گزارش‌های منابع داخلی علت اصلی مشکل کمبود مرغ به مشکل نقل و انتقال پول در بازار بین‌المللی بر اثر فشارهای تحریمی است. در حالی که مقامات جمهوری اسلامی منکر اثرات تحریم‌ها هستند، به گزارش ایسنا، مهدیغضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرده است که تعداد کامیونمورد نیاز برای حمل نهاده‌های دامی به داخل کشور تامین نشده و همین اتفاقباعث شده که تاخیر زیادی در تهیه خوراک دام ایجاد شود. اما پس از مدتیظاهرا این مشکل نیز حل شد و شرکت پشتیبانی امور دام اعلام کرد که بدون وقفهتوانایی آن را دارد تا پایان امسال ماهانه ۳۰۰‌هزار تن نهاده دامی دراختیار دامداران قرار دهد.
 
آماررسمی نشان می‌دهد قیمت مرغ از ابتدای سال‌جاری تاکنون بیش از ۳۵‌درصد دربازار آزاد افزایش پیدا کرده است که با این حال مرغ در خرده‌فروشی‌های سطح شهرتهران با قیمت ۷۵۰۰ تومان در هر کیلوگرم و گاهی تا ۸۰۰۰ تومان نیز فروخته می‌شود. تنها در تعدادیاز مراکز عرضه مستقیم دولتی مرغ برزیلی یخ زده ۴۷۰۰ تومانی به تعداد محدود عرضه می‌شود.
 
جدل دلاری مجلس و دولت
 
شرایط نامتلاطم و بی ثبات بازار ایران به مویی بند است، هر خبری به شدت قیمت‌ها را تکان می‌دهد و یک شوک کوچک موجی سنگین را به حرکت در می‌آورد.
خبرهای بد اقتصادی اگر با مسافرت‌های تابستانی همزمان شود، دیگر نور علی نور است. گرمای شدید تهران خانواده‌ها را به خارج از کلان شهرها می‌کشاند. ولی زمانی که پولی در جیب نباشد باید هوای آلوده تهران را فرودمید و البته گرمای شدید شهر را هم تحمل کرد.
 
بعد از شوک وارده به بازار ارز بعد از مطرح شدن طرح مجلس برای سه نرخی شدن ارز از سویرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، ارسلان فتحی پور از جای دادن پیشنهاد حذف ارائه ارز مسافرتی دربانک‌ها با نرخ مرجع خبر داد. فتحی پور با اشاره به اینکه این امر موجب خروج سرمایه از کشور شده گفته است: “متأسفانه سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارز مسافرتی از کشور خارج می‌شود درحالی‌که هیچ توجیه اقتصادی برای آن وجود ندارد“.
 
با این حال گویا مسافران و بخصوص دانشجویان در حال تحصیل در خارج از کشور روزگار سختی را پیش رو دارند که البته فروشندگان و خریدان نیز از تبعات این اظهارت غیر کارشناسی بی بهره نیستند.
 
مصطفی، ۳۴ ساله، فروشنده البسه مردانه در بازار تهران، می‌گوید : “شرایط خرید جنس و واردات هر روز سخت تر می‌شود، دیگر به طور کلی امیدمان از دولت قطع شده است.” وی ضمن اشاره به پیراهن‌های مردانه که در مغازه چیده شده است و در پاسخ به یکی از مشتریان که خواهان تخفیف است، می‌گوید : ” این جنس‌ها از قبل خریده شده است و عرضه می‌شود. دلاری وجود ندارد تا جنس بخریم و وارد کنیم.”
 
از چندی پیش که موانع و دشواری‌هایی بر سر اختصاص ارز با نرخ مرجع به مسافران در بانک‌ها به وجود آمد، سیل افرادی که خواهان دریافت ارز برای خروج از کشور بودند روانه بازار موازی شد. این امر موجب آن شد که به حجم تقاضا در بازار ارز افزوده شود و نوسانات افزایشی این بازار تا حدی ناشی از همین امر بود.
 
حذف ارز مسافرتی به شکل رسمی موجب آن خواهد شد که تقاضا برای ارز در بازار بالا رود، چیزی که باعث افزایش قیمت‌ ارز شود. این امر به خصوص در ایام حج بخوبی مشهود است که سیل هجوم افراد و تبعات آن در بازار موازی ارز شوک آور و غیر قابل پیش بینی خواهد بود.
 
از سویی دیگر تا همین جا نیز ارز با نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومان به میزان ۱۰۰۰ دلار برای همه مسافران یکسان نیست. به عبارتی سهمیه ارز مسافران کشورهای عراق، سوریه، عربستان و در مجموع حدود ۲۰ کشور، حدود ۴۰۰ دلار است. در نتیجه می‌توان خروج سرمایه ارزی از کشور را به این شکل را منتفی و اثرات حذف ارز مسافرتی را نیز زیان بار دانست.
 
به گفتهفتحی‌پور، در صورت تصویب این طرح در مجلس نهم و همچنین درصورت اجرای درستآن توسط دولت شاهد کاهش چشمگیر قیمت کالاها به‌ویژه کالاهای اساسی در بازارخواهیم بود. او با اشاره به اختلاف قیمت حدودا ۷۰۰ تومانی نرخ ارز مرجعبا نرخ ارز آزاد، گفته: ” مگر الان که به قول برخی از آقایان ارز تک‌نرخی است، هیچ فساد اقتصادی به وجود نیامده است؟ ! رییس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنیندرخصوص اینکه حذف ارز مسافرتی شامل مسافران زیارتی هم می‌شود، گفت:” بله، این طرح همه مسافران اعم از مسافرانی که برای تفریح یا برای تجارت یا برایزیارت به کشورهای دیگر می‌روند را شامل می‌شود”.
 
رییس‌کل بانک مرکزی تنها چند ساعت پس از اظهارنظر جدید رییس کمیسیونمجلس اعلام کرد که نه‌تنها بازار را تک‌نرخی اداره خواهد کرد بلکه پروژهکاهش قیمت‌های رسمی را برای رسیدن به این هدف به همین زودی‌ها کلید خواهدزد. «محمود بهمنی» در واکنش به برنامه‌های کمیسیون اقتصادی مجلس با تکذیبچندنرخی شدن ارز، از برنامه جدید این بانک برای کاهش فاصله نرخ غیررسمیدلار با نرخ رسمی آن خبر داد. بهمنی با اشاره به اینکه در حال حاضر فاصلهبین نرخ غیررسمی دلار با نرخ رسمی آن منطقی نیست، اظهار داشت: “بانک مرکزیدر حال تدوین برنامه‌ای برای نزدیک شدن نرخ غیررسمی دلار به نرخ رسمی آناست.”
 
 وی در مورد زمان اجرای این برنامه تاکید کرد: “در حال حاضر برنامه کاهشنرخ غیررسمی دلار در جریان است و این برنامه آغاز شده است. رییس‌کل بانکمرکزی همچنین با تاکید بر اینکه هیچ نرخ ارز دوگانه یا چندگانه‌ای در حالحاضر در بازار ارز کشور وجود ندارد، تاکید کرد: ” نظام تک‌نرخی در بازار ارزدر جریان است.” بهمنی خاطر نشان ساخته است:” بانک مرکزی به دنبال تعدیل نرخ ارز است ودر این زمینه اقدامات لازم صورت می‌گیرد”. با این وجود جدل ما بین مجلس و بانک مرکزی همچنان پا برجاست و مثل اینکه قرار نیست هیچکدام از موضع خود پایین بیایند آنچه مشخص است ضرر کننده اصلی این مناقشات خود ساخته دولتی مردم ایران هستند که هر روزه با قیمت‌های کذایی دست و پنجه نرم می‌کنند.
 
بازار بورس در شوک درمانی
 
بازار بورس نیز این روزها در شرایط اغما بسر می‌برد. یک خبر در یک رسانه داخلی و خارجی قلب اقتصاد کشور را آن‌چنان دچار حمله شدید می‌کند که گویا این بیمار قلبی دیگر جانی در بدن ندارد.
 
در بازار سهام در روز چهارشنبه (۲۸ تیرماه) شاخص، باز با سر زمین خورد و یک سقوط و رکورد سه رقمی دیگر به‌نام خود ثبت کرد. با افت ۱۳۸ واحد دیگر که با ثبت پنجمین ریزش روزانه شاخص بورس در سال‌جاریهمراه بود، این متغیر به ۲۱ قدمی کانال ۲۴‌هزار تایی نزدیک شد تا بار دیگراز وضعیت نامناسب بازار سهام حکایت داشته باشد.
 
نکته دیگر اینکه دولت کماکان به روند ارایه گزارش‌های جعلی و بی پشتوانه ادامه می‌دهد. افت سه رقمی شاخص بار دیگر نگرانی‌های فعالان در این عرصه را صد چندان کرده است. معاملات پایانی بورس هم هر چند با داد و ستد ۸۴٫۸ میلیارد تومانی بیش از ۵۷۲ سهم همراه بود، اما بالغ بر ۶۳‌ میلیاردتومان از این ارزش به سه شرکت سایپا با  ۵۰٫۸، بیمه ملت و مپنا با ۶٫۴ و ۵٫۸ میلیارد تومان تعلق داشت، یعنی سه غول دولتی با پشتوانه مالی و دولتی عظیم.
 
 
عکس‌ها:

ازدحام برای خرید مرغ دولتی – خبرگزاری مهر