خالد شیخ محمد، طراح اصلی حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و چهار متهم دیگر که در زندان گوانتانامو نگهداری می‌شوند، ۲۰ سال پس از حمله به برج‌های دوقلو و هواپیماربایی، سرانجام در سال ۲۰۲۱ محاکمه نهایی خواهند شد. این افراد در صورت محاکمه احتمالا به اعدام محکوم خواهند شد.
یک قاضی نظامی تاریخ ژانویه ۲۰۲۱ را برای آغاز محاکمه این متهمان به دلیل جنایات جنگی تعیین کرده است. متهمان به برنامه‌ریزی و کمک به حملات ۱۱ سپتامبر متهم‌اند؛ حملاتی که منجر به حمله آمریکا به افغانستان و ۱۸ سال جنگ در این کشور شد.
محمد ولید بن عطاش، رمزی بن الشیب، عمار البلوچی و مصطفی الحاسوی متهم‌اند که این حملات را طراحی و در آن شرکت کرده‌اند. ایده اولیه این حملات را رهبر القاعده، اسامه بن لادن داده بود که طبق آن، چهار هواپیما ربوده شده و به برج‌های مرکز تجارت جهانی در نیویورک و ساختمان‌هایی در واشنگتن کوبیده شدند.
از میان هواپیماهای ربوده شده، دو هواپیما به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی نیویورک زده شدند، یکی به ساختمان پنتاگون در واشنگتن و چهارمی هم به منطقه‌ای در پنسیلوانیا خورد. نزدیک به سه هزار نفر در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا کشته شدند.
خالد شیخ محمد در جریان محاکمه‌اش در سال ۲۰۰۸ در دادگاهی نظامی گفت می‌خواهد به جرم خود اعتراف کند و از شهادت در راه خدا استقبال می‌کند.
شین کوهن، قاضی پرونده در حالی تاریخ شروع دادرسی را تعیین کرده است که این پرونده سال‌ها در مرحله پیش از دارسی قرار داشته است. کوهن گفته که دادگاه در گوانتانامو واقع در کوبا برگزار خواهد شد و چالش‌های اداری و تجهیزاتی زیادی در پیش رو دارد.
این پنج متهم نخست در کمیسیون نظامی محاکمه می‌شوند. کمیسیون نظامی برای رسیدگی به جرایم تروریستی تشکیل شده است.
متهمان در سال ۲۰۱۲ به توطئه، حمله به غیرنظامیان، قتل، نقض قوانین جنگی، هواپیماربایی و تروریسم متهم شده بودند.
این پنج نفر در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ در پاکستان دستگیر شدند و پس از یک سال بازداشت در بازداشتگاه سی‌آی‌ای و شکنجه در آن، به گوانتانامو منتقل شدند.
سی‌آی‌ای خالد شیخ محمد را ۱۸۳ بار در سال ۲۰۰۳ با روش القای خفگی شکنجه کرده بود. جورج دبلیو بوش بعدا گفت که شخصا اجازه این نوع شکنجه را داده بوده است. وکلای خالد شیخ محمد گفتهاند برای محاکمه عادلانه، باید شکنجه‌های او مورد توجه قرار گیرد.
کارن گرینبرگ، مدیر مرکز امنیت ملی آمریکا هم گفته که توجه به سلامت روانی متهمان و شکنجه‌های آنها فاکتورهای اصلی در جریان محاکمه آنها خواهد بود.
با این حال این تردید وجود دارد که آیا دادگاه به واقع پیش خواهد رفت یا نه، زیرا وکلای مدافع گفتهاند تلاش خواهند کرد جلسات را متوقف کنند.
تری استرادار که همسرش در این حملات کشته شده به نیویورک تایمز گفته است:
«ما مدت‌ها منتظر برگزاری این دادگاه بودیم. خبر خوبی است. امیدواریم تا آن زمان مشکلی پیش نیاید. خانواده‌ها به اندازه کافی رنج کشیده‌اند.»
- در همین زمینه