عراق از ماه‌ها پیش تحت فشار آمریکا در تلاش است که وابستگی خود به انرژی ایران را کاهش دهد و نیاز انرژی برق خود را از رقبای عرب تهران تامین کند. اکنون این کشور تولید برق خود را افزایش داده و در حال آماده شدن برای خرید برق از عربستان و اردن است. مقام‌های بغداد اما می‌گویند که برای کاهش وابستگی انرژی به ایران به سه تا چهار سال زمان نیاز دارند.
مقام‌های آمریکایی که قصد منزوی کردن تهران به لحاظ اقتصادی و دیپلماتیک را دارند، مدت‌هاست از وابستگی عمیق انرژی عراق به ایران انتقاد می‌کنند.
آمریکا عراق را از تحریم‌هایی که بر ایران برقرار شده معاف کرده تا بتواند به واردات گازطبیعی و برق از ایران ادامه دهد، دلیل اصلی این معافیت این است که بدون انرژی ایران، عراق در تاریکی فرو خواهد رفت.
بین ۳۰ تا ۴۰ درصد انرژی عراق از الکتریسیته و گاز طبیعی ایران تامین می‌شود که از این میزان حدود یک چهارم به واردات برق اختصاص دارد.
اکنون، مقام‌های عراقی می‌گویند که پیشرفت‌هایی در زمینه کاهش این وابستگی حاصل آمده است.
در ۹ ماه گذشته، عراق تولید انرژی خود را به حدود سه و نیم گیگاوات رسانده است که برای تامین روشنایی حدود دو میلیون خانه کافی است.
عراق همچنین به سرعت مشغول جلو بردن توافق‌هایی است که عراق را قادر می‌سازد تا ظرف مدت زمان ۱۰ تا ۱۲ ماه انرژی ایران را با واردات الکتریسیته از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس جایگزین کنند. از جمله این کشورها عربستان سعودی و واردات برق از مسیر کویت است.
لووی خطیب، وزیر برق عراق در یک مصاحبه گفت: ظرف هجده ماه از امروز، عراق قادر خواهد بود تا از اردن الکتریسیته وارد کند.
خطیب گفت: «من اهمیتی نمی‌دهم که این مگاوات از عربستان سعودی بیاید یا ایران و یا اردن، مادام‌که بهترین پیشنهاد به عراق ارائه شود. اگر پیشنهاد کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به خوبی پیشنهاد ایرانی‌ها نباشد، من حاضر به وارد کردن انرژی از این کشورها نخواهم بود.»
جایگزینی ۲۸ میلیون متر مکعب گازی که عراق از ایران وارد می‌کند اما زمان بیشتری خواهد برد.
وزیر برق عراق در این رابطه گفت: «صادقانه بگویم: ما به سه تا چهار سال زمان نیاز داریم.»
مقام‌های آمریکایی از چالش پیش روی عراق آگاهی دارند، اما می‌گویند که تا ابد صبر نخواهند کرد. معافیت عراق از تحریم‌ها علیه ایران موقتی است و مشروط است بر گام‌هایی که عراق برای کاهش وابستتگی به واردات انرژی ایران بردارد.
مهلت تمدید معافیت عراق از تحریم‌ها علیه ایران ماه اکتبر فرا می‌رسد.
یک دیپلمات آمریکایی گفت: «ما امیدواریم که شواهدی را در رابطه با تلاش دولت عراقی برای حرکت به سوی استقلال انرژی ببینیم. برای کشوری مثل عراق که دارای منابع هیدروکربن است واردات گاز طبیعی از کشور همسایه توجیه‌پذیر نیست.»
در حالیکه یک مقام عراقی از لابی و تلاش آمریکا برای وصل کردن عراق به شبکه برق کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در تابستان امسال خبر داد، یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت که آمریکا از اتصال عراق به شبکه برق شورای همکاری خلیج فارس استقبال می کند اما چنین ارتباطی را تسهیل نکرده است.
عربستان سعودی از سال ۲۰۱۱ و زمانی‌که شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس شبکه برق خود را به یکدیگر متصل کردند، چنین طرحی را ترویج می‌کند.
مقام‌های عربستان می‌گویند، در عوض پادشاهی عربستان به منابع گاز کشور همسایه از طریق یک سیستم خط لوله دسترسی خواهد یافت.
در همین حال، آمریکا اتصال به شبکه برق اردن را به دلیل آنکه اردن مازاد انرژی دارد ممکن می‌داند اما به گفته یک مقام وزارت امورخارجه آمریکا به دلیل چالش‌های لجستیکی و لزوم سرمایه‌‌گذاری کلان اتصال به شبکه برق اردن ممکن است سال‌ها زمان ببرد.
مقام‌های ایرانی اما به تلاش‌های آمریکا در این رابطه اعتنایی نمی‌کنند و به تلاش خود برای ریشه دواندن در صنعت انرژی عراق ادامه می‌دهند.
امسال ایران و عراق امضای یک قرارداد ادامه صدور برق به عراق و پیشنهاد ایجاد یک نیروگاه ساخت ایران در عراق را اعلام کردند.
آمریکا به‌شدت تمایل دارد که عراق را برای ارتقای شبکه زیرساخت‌ها به سمت امضای قرارداد با شرکت‌های آمریکایی از جمله جنرال الکتریک ترغیب کند.
ماه ژوئیه، وزارت نفت عراق یک قرارداد با شرکت آمریکایی انرژی هانیول برای افزایش تولید گاز در پنج میدان نفتی بصره تا ۶۰۰ میلیون فوت مکعب امضا کرد. ماه آوریل هم عراق سه قرارداد به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار به زیمنس اعطا کرد.
کمپین فشار آمریکا بر عراق برای قطع استفاده از انرژی ایران در شرایطی است که بغداد در این زمینه با دشواری روبرو است. عراق قادر به تامین الکتریسیته کافی برای مصرف کشور نیست و حتی صادرات ایران نیز کفاف مصرف برق داخلی را نمی‌دهد. خاموشی و قطع برق پدیده ای عادی است، بویژه در تابستان که دمای هوا گاه تا نزدیک به ۴۹ درجه سانتیگراد هم می‌رسد.
تابستان گذشته یک رشته خاموشی و قطع برق ماه‌ها تظاهرات گسترده را در شهر نفت خیز بصره به همراه داشت که جنوب عراق را تقریبا فلج کرده بود.