تونی موریسون، خالق رمان «محبوب» و برنده جایزه نوبل ادبیات درگذشت

تونی موریسون ، استاد دانشگاه و نویسنده فمینیست آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبیات دوشنبه ۵ اوت در سن ۸۸ سالگی در شهر نیویورک درگذشت.

آلفرد ای نوف، ناشر تونی موریسون با با اعلام خبر درگذشت او، علت مرگ این نویسنده را عوارض ناشی از بیماری ذات‌الریه اعلام کرد.

تونی موریسون که در آثارش به بررسی «هویت سیاه‌پوستان» آمریکا و به ویژه تجربه زیستی زنان سیاهپوست می پرداخت اولین زن آفریقایی آمریکایی ست که در سال ۱۹۹۳ برنده جایزه نوبل ادبیات شد.  موریسون ۱۱ رمان از جمله ادبیات کودک و مجموعه مقالات را از خود به‌جا گذاشته است. در میان آنها می‌توان به آثاری چون «آهنگ سلیمان» اشاره کرد که در سال ۱۹۹۷ برنده جایزه ملی منتقدین کتاب شد و «محبوب» (یا دلبند)  که در سال ۱۹۹۸ جایزه پولیتزر را از آن خود کرد. محبوب داستان مادری را روایت می‌کند که تلاش می‌کند دخترش را از یوغ برده‌داری برهاند.

سخنرانی موریسون هنگام پذیرفتن نوبل ادبیات:

مبارزه با تبعیض نژادی و جنسیتی جان‌مایه بیشتر آثار اوست. آکادمی سوئدی نوبل با اعطای جایزه نوبل ادبیات به موریسون، «قدرت بینش و بیان شاعرانه» را مشخصه رمان‌های او خواند که به‌واسطه آن‌ها «به منظری اساسی از واقعیت آمریکا، زندگی می‌بخشند». تونی موریسون این واقعیت را با سبکی برانگیخت که شبیه به هیچ نویسنده دیگری در زبان انگلیسی نبود. نثر درخشان و فریبنده او حلقه‌ در آداب و رسوم سنن شفاهی سیاه‌یوستان می‌زند. سیر داستان در آثار موریسون رویاگونه و غیرخطی است و شخصیت‌های او با جابه‌جایی در زمان، تمام وزن تاریخ را در هر کنش خود حمل می کنند. جان آپدایک، نویسنده آمریکایی در مورد آثار او گفته: «‌موریسون از رمان اولش آبی‌ترین چشم‌ (۱۹۷۰) تا به حال به گفته‌ی مشهور فاکنر عمل کرده. این‌که گذشته، به شکل تاریخی گذشته نیست.»

روایت‌های او صدای مردان، زنان، کودکان و حتی ارواح را در هم می‌آمیزد و به نوایی چندصدایی تبدیل می‌کند. اسطوره ، جادو و خرافات در آثار موریسون به طور جدایی ناپذیری با حقایق روزمره زندگی در هم تنیده‌اند. تکنیکی که رمان‌های موریسون را در نظر منتقدان اغلب با رئالیسم جادویی آمریکای لاتین و نویسندگانی مانند گابریل گارسیا مارکز شبیه می‌کند.

موریسون پیشتر عالی‌ترین نشان افتخار غیرنظامی آمریکا با عنوان «مدال آزادی» دریافت کرده بود.