شاید پس از آتئیسم هیچ موضوعی به اندازه همجنس‌گرایی در جهان اسلام و خاورمیانه تابو محسوب نشود؛ دست‌کم در میان گروه‌های اجتماعی سنتی و مذهبی. تونس یکی از مدرن‌ترین و سکولارترین کشورهای منطقه است. با این حال همجنس‌گرایان کماکان از حقوق خود در آن کشور محروم هستند.
اخیراً باجی اسبسی رییس جمهوری ۹۲ ساله تونس درگذشت. انتخابات ریاست‌جمهوری در آن کشور در ماه نوامبر برگزار می‌شود. در این انتخابات اما چهره‌ای متفاوت حضور دارد: «منیر بعطور» (Mounir Baatour) یک وکیل همجنسگرا. موضوعی که شاید در سیاست نه تنها تونس که سایر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نیز بی‌سابقه باشد. با او درباره موانع پیش‌روی همجنس‌گرایان و برنامه‌های او برای رفع مشکلات این بخش از جامعه تونس گفت‌وگو کردم.
▪️چرا و چگونه وارد سیاست شدید؟
من از زمانی که بن علی در قدرت بود وارد سیاست شدم و عضو یکی از احزاب سیاسی اپوزیسیون تونس بودم. هدف من از حضور در سیاست ایجاد تغییرات مثبت در تونس است. تغییر به سوی مدرنیسم بیشتر، پیشرفت و ترقی‌خواهی بیشتر و پذیرش تفاوت‌های بیشتر در جامعه و سیاست کشورم.
▪️مانع اصلی پیش روی همجنس‌گرایان در تونس چیست؟
مانع اصلی ماده ۲۳۰ قانون جزایی است که همجنس‌گرایی را جرم قلمداد کرده و فرد همجنسگرا را به سه سال زندان محکوم می‌کند. این اصل از سال ۱۹۱۳ زمانی که تونس مستعمره فرانسه بود تا به امروز وجود داشته است. همجنس‌گرایی به طور خاص در میان افرادی که در حاشیه جامعه زندگی می‌کنند، تحصیلات بالایی ندراند و اکثرا اسلام‌گرا هستند، تابو قلمداد می‌شود. از سوی این بخش از جامعه به همجنس‌گرایان با دیده تحقیر نگاه می‌شود آن هم به دلیل نوعی تعصب و نگاه تبعیض‌آمیز که همجنس‌گرایان را معادل با زنان قلمداد می‌کند. واقعیت آن است که وضعیت زنان در مقایسه با مردان در بخش هایی از جامعه تونس هنوز فروتر باقی مانده است و این بخش از جامعه نیز در تقویت این احساس نقش داشته است.
▪️شما یک وکیل هستید. آیا قانون از همجنس‌گرایان و تراجنسی‌ها (ترنسسکشوال‌ها) در تونس حمایت می‌کند؟
همجنس‌گرایان و ترنسسکشوال‌ها در تونس حقوقی ندارند. هیچ جایگاه حقوقی‌ای برای آنان در نظر گرفته نشده است. پلیس با همجنس‌گرایان همان رفتاری را دارد که با مجرمان دارد. وضعیت همجنس‌گرایان در تونس تفاوتی با قبل نکرده است شاید بتوانم بگویم در دوره بن علی سرکوب کم‌تری علیه همجنس‌گرایان در تونس در جریان بود.
▪️چه برنامه اقتصادی‌ای دارید؟ ایا برنامه‌ای برای اشتغال زایی برای همجنس‌گرایان در تونس دارید؟
برنامه اقتصادی من آزادسازی سرمایه‌گذاری با لغو تمام موانع دولتی است که برای سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه وجود دارد. من تمام قوانین و موانع دولتی که خرید املاک توسط خارجی‌ها را محدود می‌کند را لغو خواهم کرد. در مورد بخش بانکی و مالیاتی تغییراتی را ایجاد خواهم کرد تا بخش خصوصی راحت‌تر کار خود را انجام دهد.
اگر برنده شوم از روش‌های دیپلماتیک برای فشار بر ایران و عربستان سعودی به منظور وادار کردن آنان به متوقف کردن پیگرد و مجازات همجنس‌گرایان استفاده می‌کنم.
این موضوع باعث ایجاد شغل نه تنها صرفا برای همجنس‌گرایان بلکه برای تمام تونسی‌ها خواهد شد. همجنس‌گرایان و بیش از آنان ترنسسکشوال‌ها با بیکاری شدیدی مواجه هستند چرا که جامعه آنان را لکه ننگی می‌داند و اجازه حضور فعال‌شان در مشاغل مختلف را نمی‌دهد.
▪️دیدگاه شما در مورد سیاست خارجی چیست؟
سیاست خارجی مدنظر من برپایه صلح و عدم مداخله در امور سایر کشورها همراه با لزوم احترام سایر کشورها به حاکمیت ملی تونس است. تونس دوست تمام ملت‌ها خواهد بود.
▪️نظرتان درباره جنبش فمینیستی در تونس چیست؟
جنبش فمینیستی در تونس یک جنبش پیشرو در دفاع از حقوق همجنس‌گرایان بوده است و جنبش فمینیستی امروز با ما در دفاع از حقوق‌مان متحد است. در تونس قانون شریعت اجرا نمی‌شود و زنان حق طلاق و حق نگهداری از فرزندان‌شان را دارند. من برنامه‌ای برای تقویت برابری میان زن و مرد از طریق به اشتراک‌گذاری اختیارات و وظایف والدین میان اعضای خانواده هستم.
▪️آیا تفاوتی میان نگرش احزاب اسلام‌گرای تونس برای مثال، میان حزب النهضه جریان به اصطلاح میانه‌رو اسلام‌گرایان با سلفی‌ها جریان نسبتا تندروتر اسلام‌گرایان نسبت به همجنس‌گرایی وجود دارد؟
موضع تمام احزاب اسلام‌گرا نسبت به همجنس‌گرایی یکسان است و تفاوتی از این نظر بین آنان وجود ندارد. برای برخی از آنان همجنس‌گرایی یک انحراف قلمداد می‌شود و برای بخش دیگری یک بیماری. ما مجبوریم با اسلام‌گرایان هم‌زیستی داشته باشیم. با این حال، آنان کماکان تهدیدی برای دموکراسی و حقوق همجنس‌گرایان در تونس هستند.
من تونس را ترک نمی‌کنم حتی اگر تهدید به مرگ شوم چرا که احساس می‌کنم مبارزه من عادلانه و منصفانه است و باید این کار را در کشورم انجام دهم.
کشورهای مسلمانی چون ترکیه همجنس‌گرایی را پذیرفته‌اند پس چرا نباید تونس به عنوانی یک کشور مدرن و مترقی که قانون چندهمسری را لغو کرده و از سال ۱۹۵۶ میلادی قوانین سخت‌گیرانه درباره سقط جنین را کنار گذاشته حقوق همجنس‌گرایان را به رسمیت بشناسد؟ این پرسش اساسی من است.
▪️آیا تا به حال تهدید به مرگ شده‌اید؟ چرا تونس را ترک نمی‌کنید و به عنوان پناهنده به کشوری اروپایی نمی‌روید؟
من تونس را ترک نمی‌کنم حتی اگر تهدید به مرگ شوم چرا که احساس می‌کنم مبارزه من عادلانه و منصفانه است و باید این کار را در کشورم انجام دهم.
▪️آیا برنامه‌ای برای قانونی کردن ازدواج همجنس‌گرایان دارید؟ آیا جامعه تونس ظرفیت پذیرش این موضوع را دارد؟
متاسفانه در جامعه تونس بسیاری از همجنس‌گرایان در ظاهر خود را متمایل به جنس مخالف نشان می‌دهند و ازدواج می‌کنند تا خانواده‌ها را راضی کنند من اما شخصا مخالف این نوع ازدواج دروغین هستم و معتقدم برای زوجین مشکلات زیادی ایجاد می‌شود.
▪️آیا در صورت انتخاب شدن به عنوان رییس جمهوری تونس تغییر در رابط این کشور با کشورهایی که همجنس‌گرایی را جرم قلمداد می‌کنند ایجاد خواهید کرد؟
اگر برنده شوم از روش‌های دیپلماتیک برای فشار بر ایران و عربستان سعودی به منظور وادار کردن آنان به متوقف کردن پیگرد و مجازات همجنس‌گرایان استفاده می‌کنم.
▪️موضع شما در قبال اسرائیل چیست؟ در اسرائیل علیرغم وجود یهودیان افراطی حقوق همجنس‌گرایان تضمین شده است. آیا ممکن است روزی شاهد چنین وضعیتی در تونس باشیم؟
من راه حلی صلح‌آمیز برای حل منازعه میان فلسطینیان و اسرائیلی‌ها دارم. بهبود وضعیت تنها با به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی امکان‌پذیر است. اسرائیل تنها کشوری در منطقه ماست که حقوق همجنس‌گرایان را به رسمیت شناخته و به آن احترام می‌گذارد من امیدوارم تونس دومین کشور در این مسیر باشد و گام بعدی را بردارد.
منبع: اینترنشنال پالسی دایجست