عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران در نشست کمیسیون مشترک برجام، این نشست را «سازنده» خواند. همزمان لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران اعلام کرد مسکو آماده پیوستن به کانال ویژه مالی اروپا (اینستکس) است. مذاکره کننده ارشد هسته‌ای روسیه نیز گفت کشورش همچنان ایران را به خویشتنداری دعوت می‌کند.
نشست مشترک میان نمایندگان طرفین اروپایی برجام (آلمان، فرانسه و بریتانیا)، چین و روسیه که همچنان خود را متعهد به توافق هسته‌ای با ایران می‌دانند با نمایندگان جمهوری اسلامی یکشنبه ۶ مرداد/۲۸ ژوئیه در وین برگزار شد. دیپلمات‌های کشورهای فوق به قصد بررسی مسائل مربوط به اجرای توافق هسته‌ای، به‌ویژه پس از گام‌های ایران برای کاهش تعهداتش به برجام و افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم نشست فوق‌العاده برگزار کردند.
عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران نشست فوق‌العاده کمیسیون مشترک برجام را «سازنده» خواند. به گزارش خبرگزاری رویترز، عراقچی پس از پایان نشست به خبرنگاران گفت: «روحیه حاکم بر جلسه بسیار سازنده بود. گفتگوهای خوبی انجام شد. نمی‌توانم بگویم که همه مسائل را حل کردیم اما می‌توانم بگویم که تعهدات زیادی داده شد. باز هم تاکید کردیم تا وقتی منافع ایران تامین نشود کاهش تعهدات به برجام را ادامه می‌دهیم». او همچنین خبر از تشکیل «گروه‌های اقتصادی» برای عملیاتی کردن بخش‌هایی از برجام خبر داد و گفت نشست وزیران امورخارجه برجام به‌زودی برگزار می‌شود.
به نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و به نقل از عراقچی، بررسی عملیاتی شدن کاهش تعهدات هسته‌ای ایران و توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبل الطارق که جمهوری اسلامی آن‌را نقض برجام می‌داند، از جمله موضوعات در دستورکار این نشست بوده است.
خبرگزاری الجزیره نیز به نقل از نماینده چین در این نشست نوشت همه طرفین بر حفظ برجام تاکید دارند و به‌شدت مخالف موضع آمریکا در قبال ایران هستند.
با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های سنگین اقتصادی و مالی علیه ایران، مقامات جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که در چندین گام تعهدات ایران را به توافق هسته‌ای کاهش خواهند داد و غنی‌سازی اورانیوم را با بالابردن سطح، از سر خواهند گرفت. کارشناسان هسته‌ای می‌گویند افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم، به ایران اجازه خواهد داد تا در بازه زمانی یک‌ساله به بمب اتم دسترسی پیدا کند. امری که از سوی جمهوری اسلامی رد شده و براساس توافق برجام ممنوع است.
پیش از این نشست سرگئی ریابکوف، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای روسیه که از طرف کشورش امروز یکشنبه در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین شرکت کرد، به خبرگزاری اسپاتنیک روسیه گفت: شرکای ایرانی از رعایت نکردن حد میزان تولید آب سنگین در برجام که قبلا اعلام کرده بودند، صرف نظر نکرده‌اند و روسیه همچنان از آنها خواهد خواست از اقداماتی که منجر به تشدید تنش‌ها می شود خودداری کنند.
ریابکوف همچنین با اشاره به اینکه کشورش کاهش سطح تعهدات ایران در چارچوب برجام را درک می‌کند گفت: «این امر کسانی را که در وهله اول در واشنگتن خواهان شکست کامل برجام هستندبه ایجاد موج جدیدی از تنش تحریک می کند، به همین خاطر طرف ایرانی باید همانند سایر طرف‌ها از خود خویشتنداری نشان دهد».
اعلام آمادگی دوباره روسیه برای شرکت در اینستکس
همزمان لوان جاگاریان، سفیر روسیه یکشنبه ۶ مرداد/۲۸ ژوئیه در مصاحبه با خبرگزاری کار (ایلنا) از آمادگی روسیه برای شرکت در اینستکس خبر داد. جاگاریان درباره اجرایی شدن اینستکس «به‌عنوان پایه‌ای برای حفظ برجام و بازگشت طرف‌های توافق هسته‌ای به تعهداتشان» و نقش روسیه در این زمینه گفت:
«فکر نمی‌کنم این سازوکار بتواند انتظارات تهران را برآورده کند چرا که اینستکس بیشتر بر غذا و دارو تمرکز دارد اما انتظارات اصلی ایران مبادلات بانکی و فروش نفت است. معتقد هستم با این وجود که اروپا تلاش می‌کند اما نمی‌تواند موفقیتی به دست بیاورد چرا که امکانات آنها بسیار محدود است. ما چندین بار اعلام کرده‌ایم که آمادگی داریم در اینستکس شرکت کنیم اما طرف اروپایی تاکنون برای ما تشریح نکرده است که جزئیات این سازوکار چیست».
سفیر روسیه همچنین گفت کشورش هیچ تحریمی علیه ایران و سوریه را به رسمیت نمی‌شناسد و شورای امنیت سازمان ملل را تنها نهاد صالح برای اعمال تحریم علیه کشورها می‌داند. به گفته او لغو معافیت‌های تحریمی در خصوص فردو و اراک همکاری‌های ایران و روسیه را در حوزه‌هایی همچون راه آهن و انرژی اتمی با مشکل مواجه کرده است و به همین خاطر روسیه درنظر دارد حدود سه هفته دیگر جلسه سه‌جانبه‌ای را به منظور هماهنگی برای تکمیل پروژه‌های در دست اجرا و تعریف پروژه‌های مشترک میان دو کشور، میان روسای جمهور ایران، روسیه و آذربایجان در روسیه برگزار کند.
یک مقام وزارت خارجه روسیه نیز پنجشنبه ۱۸ ژوئیه/ ۲۷ تیر به فاینشنال تایمز گفته بود: «روسیه به همکاری نزدیک با اتحادیه اروپا درباره اینستکس، علاقمند است. هرچه تعداد کشورها و قاره‌های دخیل بیشتر شود، این ساز و کار به طور کلی مؤثرتر می‌شود». به گفته سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که تاکنون چندین میلیون دلار از طریق مکانیسم ویژه مالی اروپا با ایران برای تهاتر کالاهای اساسی انجام شده است.
تنش‌های کنونی در خلیج فارس و تنگه هرمز نیز بر اهمیت نشست وین می‌افزاید. در حالی که میان جمهوری اسلامی و بریتانیا درگیری‌هایی بر سر توقیف نفتکش‌های دوکشور وجود دارد، ممکن است دیدار نمایندگان دو کشور در این مسئله گشایش ایجاد کند. یوسف بن‌علوی عبدالله، وزیر خارجه عمان نیز به‌جهت «رایزنی برای آزادی نفتکش ایرانی» و «کاهش تنش‌ها» به تهران سفر کرده است.
بیشتر بخوانید: