اعتصاب غذای فعالان مدنی در زندان‌های ایران، در حاشیه تنش‌های بالا گرفته در خلیج فارس از دید جامعه جهانی پنهان مانده است.
سازمان حقوق بشر ایران با انتقاد از این موضوع خواهان توجه فوری سازمان ملل و جامعه جهانی به وضعیت زندانیان سیاسی و فعالان مدنی محبوس در ایران شده است:
«از سازمان ملل و اتحادیه اروپا می‌خواهیم که به سکوت خود در قبال نقض فاحش حقوق بشر و به ویژه وضعیت وخیم زندانیان در ایران خاتمه دهند.»
بنا بر اعلام سازمان حقوق بشر ایران، با وجود اینکه در ماه‌های اخیر چند زندانی سیاسی در زندان دست به اعتصاب غذا زده‌اند، خواسته‌های این زندانیان با بی‌اعتنایی مسئولان جمهوری اسلامی و همین‌طور بی‌توجهی جامعه جهانی روبه‌رو شده است.
محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران، گفته است:
«رعایت اصل تفکیک جرایم در زندان یکی از خواسته‌های مشترک برخی از زندانیان اعتصابی است که از سوی مسئولان زندان نادیده گرفته می‌شود.»
در خرداد ماه گذشته علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی محبوس در زندان فشافویه به دلیل رعایت نشدن اصل تفکیک جرایم از سوی مسئولان زندان، به دست دو تن از زندانیان که با جرایم سرقت مسلحانه در زندان بودند، به قتل رسید.
سهیل عربی از همبندیان این زندانی مقتول هم از روز ۲۵ خرداد ماه در اعتراض به رعایت نشدن اصل تفکیک جرایم دست به اعتصاب غذا زده است.
تازه‌ترین خبر اعتصاب غذا اما مربوط به سپیده قلیان، از متهمان پرونده اعتراضات کارگران نیشکر هفت‌تپه است: اعتصاب غذای سپیده قلیان در زندان قرچک ورامین
او روز اول مرداد ماه در نامهای دلیل اعتصاب غذای خود را برخورد نامناسب ماموران زندان با خانواده‌اش و همین‌طور وضعیت نامناسب زندان قرچک عنوان کرده است.
سپیده قلیان در بخشی از نامه خود وضعیت زندان قرچک را چنین شرح می‌دهد:
«تهدید مداوم توسط زندانبانان، نداشتن امنیت جانی، محرومیت از داشتن حداقل نیازهای بهداشتی و قطعی مکرر آب، تنها گزاره‌های کوچکی برای توصیف وضعیت این زندان است.»
- در همین زمینه
امیرحسین محمدی‌فر، یکی دیگر از زندانیان سیاسی که به دلیل حمایتش از اعتصاب کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه در دی ماه سال گذشته همراه همسرش ساناز اللهیاری دستگیر و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده نیز از روز یازدهم تیر ماه در اعتراض به روند پیگیری پرونده خود از سوی مسئولان قضایی و همچنین در اعتراض به عدم رسیدگی پزشکی به همسرش از سوی مسئولان زندان اوین، دست به اعتصاب غذای نامحدود زده است: دو عضو زندانی نشریه گام اعتصاب غذا کردند
ساناز اللهیاری همسر این زندانی سیاسی نیز در اعتراض به روند پیگیری پرونده قضایی خود و در حمایت از همسرش در تیر ماه امسال به مدت ۱۱ روز اقدام به اعتصاب غذا کرده بود که در پی وخامت حال جسمانی و درخواست دوستان و خانواده‌اش، به اعتصاب غذای خود پایان داد.
بنابر اعلام سازمان حقوق بشر ایران، حسین سرلک، مرتضی نظری سدهی، بهروز زارع، رضا محمد‌حسینی، رضا بازآزاده و محسن امین‌پور، شش زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین هستند که از روز ۲۴ تیر ماه اعلام اعتصاب غذا کردند و یک روز پس از آن، یعنی در روز ۲۵ تیر توسط ماموران زندان به مکان نامعلومی منتقل شده و حتی وسایل شخصی آنان نیز از طرف مسئولان زندان توقیف شده است.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گزارش کرده است که این شش زندانی در روز سوم مرداد ماه سال جاری به اعتصاب غذای خود پایان داده‌اند.
در یک ماه اخیر اما چهار زندانی سیاسی دیگر به نامهای مصطفی سبزی، قادر سلیمی، بشیر پیر ماوانه و رحمی تورگوت شهروند تبعه ترکیه هم در زندان مرکزی ارومیه دست به اعتصاب غذا زده‌اند.
مصطفی سبزی دلیل اعتصاب غذای خود را مخالفت مسئولان با درخواست انتقال او به زندان ماکو، محل سکونت خود عنوان کرده است و قادر سلیمی در اعتراض به عدم موافقت با درخواست آزادی مشروط او و همچنین عدم انتقال به زندان بوکان دست به اعتصاب غذا زده است.
رحمی تورگوت در اعتراض به بی‌توجهی به درخواست آزادی مشروط و عدم تحویل وی به کشورش، ترکیه، دست به اعتصاب غذا زده و بشیر ماوانه، در پی نادیده گرفتن درخواستش از سوی مسئولان زندان مبنی بر آزادی مشروط و اعزام به مرخصی، اعتصاب غذا کرده است.
حسین سپنتا، زندانی عقیدتی زندان عادل آباد شیراز که در اعتراض به عدم موافقت با آزادی مشروط و درخواست مرخصی از روز یکم اردیبهشت ماه در اعتصاب غذا بود اما در پی وخامت وضعیت جسمانی و به درخواست همبندیانش به اعتصاب غذای خود پایان داد.
امتناع داوطلبانه و خودخواسته از خوردن غذا توسط زندانیان که به آن اعتصاب غذا می‌گویند به عنوان یکی از ابزارهای مدنی‌ای تلقی می‌شود که زندانی با توسل به آن به ندیده گرفته شدن درخواست‌های خود اعتراض می‌کند.
در خرداد ماه سال ۱۳۹۰ هدی صابر، از زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین در پی اعتصاب غذای ۱۰ روزه و به دلیل ضعف جسمانی ناشی از این اعتصاب غذا درگذشت.
اکبر محمدی، از فعالان دانشجویی که در جریان حادثه کوی دانشگاه تهران در سال ۷۸ دستگیر و زندانی شده بود هم در روز هشتم مرداد ماه سال ۱۳۸۵ در پی اعتصاب غذا در زندان اوین جان باخت.
وحید صیادی نصیری، زندانی سیاسی-عقیدتی که در بند زندانیان جرایم خطرناک در زندان قم محبوس بود، بعد از ۶۰ روز اعتصاب غذای خشک در آذر ماه ۹۷ جان سپرد. درخواست او این بود که از بند جرائم عمومی قم به زندان اوین یا گوهردشت کرج (رجائی‌شهر) منتقل شود: