«ماشین‌خوابی» در تهران

بعد از کارتن‌خواب‌ها، شمشادخواب‌ها و گورخواب‌ها پدیده تازه‌ای در تهران رواج پیدا کرده است: ماشین‌خوابی. جوانانی که در شهرستان‌ها کاری پیدا نمی‌کنند برای کسب درآمد به تهران می‌آیند. ماشین شخصی آن‌ها هم محل کسب است و هم محل سکونت.

محسن پور سید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران صبح دوشنبه ۳۱ تیر در نشستی که در پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، در انتقاد از پدیده نه چندان نوظهور «ماشین‌خوابی» گفت:

«ما جوانانی را می‌بینیم که با کمک یکدیگر ماشین خریده و محلاتی را به عنوان پاتوق در نظر گرفته و ماشین خوابی می‌کنند. اینها جوانان شهرهای دیگری هستند که به دلیل نبود شغل به تهران می‌آیند.»

بر اساس گزارشی که مرکز آمار از نرخ بیکاری در تابستان گذشته منتشر کرد، استان‌های کرمانشاه، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، سیستان و بلوچستان و اصفهان از بیشترین جمعیت بیکار برخوردارند. بر اساس گزارش مرکز آمار در بهار سال جاری نرخ بیکاری کمی بیش از یک درصد در ایران کاهش یافته که این به معنای افزایش اشتغال نیست، بلکه به این معناست که جمعیت فعال کشور کاهش پیدا کرده است. در این میان سهم فارغ‌التحصیلان از بیکاران کشور بیش از ۴۰ درصد است. بخش عمده‌ای از جوانان جویای کار به بخش خدمات روی می‌آورند که بر اساس گزارش مرکز آمار بیش از ۴۰ درصد از اشتغال در ایران را به خود اختصاص داده است.

 محسن پور سید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در ادامه سخنانش در دانشگاه صنعتی شریف، با اشاره به پدیده «ماشین‌خوابی» گفت که جوانان جویای کار که از شهرستان‌ها به تهران می‌آیند، محلات تهران را بین خود تقسیم کرده‌اند:

«می‌بینیم که محلات تهران بین آنها تقسیم شده است و بچه‌های یک استان در یک محله و استان‌های دیگر در محلات دیگر جمع می‌شوند و در خودروهایشان می‌خوابند.»

تنها راه کسب درآمد برای جوانان ماشین‌خواب، مسافرکشی نیست. برخی از آن‌ها در طول روز مقابل وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و شرکت‌ها، صندوق عقب ماشینشان را بالا می‌زنند و غذا می‌فروشند. برخی دیگر در صندوق عقب ماشینشان ترشی‌جات و تنقلات عرضه می‌کنند. عده‌‌ای حتی از اوراق و اسناد در همان ماشینشان فتوکپی می‌گیرند. عده‌ای هم تلفنی را به گوشی موبایلشان دایورت کرده‌اند و با گرفتن مسافر و داشتن چند راننده، آژانس سیار راه انداخته‌اند.

تنها در حوالی میرداماد بیش از ۵۰ ماشین‌خواب وجود دارد. یکی از ماشین‌خواب‌ها به رسانه‌های داخلی گفته است:

« من خودم ۴۰ یا ۵۰ نفری را می‌شناسم که از شهرهایی مثل بجنورد و جاهای دیگر آمده‌اند. از بیکاری، از بدبختی. این تعداد مال همین حوالی است ببنید در دیگر قسمت‌های شهر چه خبر است.»

پلیس هم معمولاً به این افراد کاری ندارد. یکی دیگر از جوانان ماشین‌خواب که از مسافرکشی گذران می‌کند به رسانه‌های داخلی گفته است:

« بیمه که نداریم. روزی بدون   ۱۱۰ هزار تومانی در می‌آورم. حسن این تاکسی به اصطلاح اینترنتی این است که شبانه‌روزی است. هر وقت بخواهی کار کنی کار هست. کسانی را می‌شناسم که در شبانه‌روز تا ۲۰۰ هزار تومان درمی‌آورند. شاید چهار ساعت بیشتر نخوابند. چاره‌ای ندارند هزینه‌های زندگی بالاست.»

پیش از این گزارش‌هایی از رواج بی‌خانمانی در تهران منتشر شده بود. خانواده‌هایی که سرپناهی ندارند در کوچه پس‌کوچه‌های خیابان هرندی، میدان راه آهن و میدان شوش و در خیابان‌های فرعی میدان امام حسین، دو طرف بزرگراه همت، بوستان لویزان، پارک نهج‌البلاغه و پهنه‌ محله‌ی فرحزاد را به زیستگاهی شبانه برای خود تبدیل کرده‌اند. اعتیاد، تن‌فروشی و حتی فرزندفروشی و کلیه‌فروشی در بین این اشخاص رواج دارد.

بیشتر بخوانید:

شکل‌های جدید حاشیه‌نشینی در تهران