همزمان با روز استقلال ونزوئلا، تظاهراتی گسترده در کاراکاس، در واکنش به انتشار گزارش سازمان ملل درباره بازداشتهای سیاسی و شکنجه در این کشور برگزار شد.
در خیابانهای منطقه غرب کاراکاس که منطقهای متوسطنشین است، معترضان زیادی به دعوت خوان گوآیدو، رهبر مخالفان، تجمع کردند و شعار دادند که «شکنجه باید متوقف شود.»
گوآیدو هم به خبرنگاران گفت: «هیچ کلمهای جز دیکتاتوری نمیتواند این رژیم را توصیف کند.»همزمان نیکلاس مادورو، رییس جمهوری ونزوئلا در مراسم رژه نظامی شرکت کرد. در این مراسم هواداران او در حالی که تانکها پیشاپیش آنها حرکت میکردند، شعارهای وطنپرستانه سر دادند.
هواداران مادورو در واکنش به گزارش میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، آن را دنبالهروی از سناریویی خواندهاند که از سوی واشنگتن نوشته شده است.
یک روز پیش از این تظاهرات گزارشی ۱۶ صفحهای از سوی سازمان ملل متحد منتشر شد که در آن به تندی از حکومت مادورو انتقاد شده است.
این گزارش میگوید که دولت ونزوئلا از تامین نیازهای اساسی مردم در زمینه غذا، دارو و آزادی بیان عاجز است. همچنین بر اساس این گزارش، بیماریهایی که قبلا در این کشور ریشهکن شده بودند، در حال بازگشتند و دولت هیچ نشانهای بروز نداده که از منابع خود برای تامین نیاز مردم به غذا استفاده میکند.
بنا بر این گزارش، کمکهای غذایی هم به شکل نابرابر تنها در اختیار حامیان حکومت قرار میگیرند.
بر اساس این گزارش، بازداشت خودسرانه «ابزار اصلی» کنترل اجتماعی در دولت مادورو توصیف شده و گزارش، شواهدی درباره شکنجه سیستماتیک زندانیان سیاسی ارائه داده است.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل بر اساس تحقیقات از یک گروه ۱۳۵ نفره، دریافته است که زنان و مردان بازداشتشده تحت شکنجههای وحشیانه قرار گرفتهاند و با آنها رفتارهای غیرانسانی صورت گرفته و شکنجههایی مثل شوک الکترونیکی، خفه سازی با کیسه پلاستیکی، فرو بردن سر زیر آب، کتک زدن، خشونت جنسی، محرومیت از آب و غذا و تحمل دمای خیلی بالا نسبت به آنها اعمال شده است.
زنان در مصاحبههای خود گفتهاند که به تجاوز تهدید شدهاند و آنها را به برهنه شدن و انجام کارهای لمسی غیرمناسب وادار کردهاند تا تحقیر شوند و اعتراف کنند.
جورج آرزا، وزیر امور خارجه ونزوئلا، کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل را بارها «جانبدار» خوانده است.
نیروهای ویژه واکنش سریع به تظاهرات در ونزوئلا (FAES) اما قبلا در کشتارهای غیرقانونی دخیل بودهاند. غیر نظامیان اوایل سال جاری به سیانان گفته بودند نیروهای ویژه واکنش سریع اعضای خانواده آنها را در حملات ظاهرا ناخواسته، کشتهاند.
بر مبنای آمارهای دولتی هزاران ونزوئلایی در جریان آنچه «مقاومت در برابر ماموران» خوانده میشود، کشته شدهاند.
گزارش جدید سازمان ملل نسبت به معنای عبارت «مقاومت در برابر ماموران» در عملیات نیروهای واکنش سریع به تظاهرات ابراز شبهه و تردید کرده است. گفته میشود این نیروها برای توجیه کشتارهای خود اقدام به صحنهسازی جنایی میکنند.
در مصاحبهای با خانوادههای ۲۰ قربانی، در همه موارد، شاهدان گزارش دادهاند که این نیروها اقدام به صحنهسازی و جعل مدارک کردهاند. آنها اسلحه و مواد مخدر جاسازی کردهاند یا به دیوارها و هوا شلیک کردهاند تا «درگیری» را نمایش دهند و بگویند که قربانی مقاومت کرده است.
گزارش سازمان ملل بر اساس آمارهای دولت مادورو میگوید تنها در سال ۲۰۱۸، ۵ هزار و ۲۸۷ ونزوئلایی به اتهام مقاومت در برابر ماموران کشته شدهاند.
از ماه ژانویه تا ماه مه ۲۰۱۹، بر اساس آمارهای رسمی رقمی معادل هزار و ۵۶۹ نفر کشته شدهاند. نهادهای محلی تخمین میزنند که آمار کشتهشدگان بیشتر از این باشد.
در مقابل رژیم مادورو این گزارشها را رد کرده و در بیانیهای که روز پنجشنبه چهارم ژوییه/ ۱۳ تیر منتشر کرده این گزارش را «دستچین شده و یکجانبهنگر» خوانده که تصویر کاملی از وضعیت حقوق بشر در ونزوئلا نشان نمیدهد.
دولت همچنین روش تحقیقاتی این سازمان را مورد انتقاد قرار داده و گفته که این گزارش دستاوردهای دولت را در کاهش کشتارها که ناشی از اجرای دقیق قانون بوده، نادیده گرفته است.
پیش از انتشار این گزارش، میشل باشله در ماه ژوئن به ونزوئلا سفر کرد و هم با مادورو و هم با گوایدو، رهبر مخالفان دیدار کرد.
او روز جمعه پنجم ژوییه/ ۱۴ تیر اعلام کرد که دفترش در تلاش برای آزادی کسانی است که در ونزوئلا به خاطر مبارزه غیرخشونت آمیز بازداشت شدهاند.
در هفته گذشته ۲۲ نفر از بازداشتشدگان آزاد شدهاند اما دولت در ایجاد تغییرات در سیاستهای خود، پس از ماهها اعتراض ناکام مانده است.
از سوی دیگر تاکنون گوایدو هم موفق نشده تغییراتی در سیاست دولت ایجاد کند یا مادورو را از سمت خود برکنار کند. اما او در پاسخ به خبرنگار سیانان درباره اینکه آیا اعتراضات ونزوئلا قدرت خود را از دست داده یا نه، گفته است که قدرت آزادی از دست رفتنی نیست.
او همچنین گفته:
«استراتژی ما این است که تبدیل به اکثریت شویم، به خیابانها بیاییم، توجه جهانی را جلب کنیم و موارد نقض حقوق بشر و مدارک آن را ارائه کنیم.»
آمریکا و بیش از ۵۰ کشور جهان گوایدو را به عنوان رهبر قانونی ونزوئلا میشناسند.
- در همین زمینه