اعتراضات به افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده ایران ادامه دارد. رئیس جمهوری فرانسه در اینباره هشدار داد و از جمهوری اسلامی خواست تا هر چه سریعتر از این تصمیم خود بازگردد. اتحادیه اروپا نیز واکنش منفی نشان داد و همین درخواست مکرون را تکرار کرد. نتانیاهو از اتحادیه اروپا خواست تا تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را بهاجرا گذارد.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، سهشنبه ۱۱ تیر / ۲ ژوئیه، یک روز پس از آنکه ایران اعلام کرد بیش از حد مجاز در توافق هستهای، ذخایر اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است، در اینباره به ایران هشدار داد.
مکرون در بیانیهای گفت: «با تعهدی که به توافق هستهای ۲۰۱۵ داریم، از ایران میخواهیم ذخیره اورانیوم را هرچه سریعتر کاهش دهد و همچنین از تمام اقدامات دیگری که به نقض تعهدات هستهای منجر شوند، پرهیز کند.»
در این بیانیه افزوده شده که در روزهای آینده مکرون گامهایی برخواهد داشت تا اطمینان حاصل کند که ایران به تعهداتش پایبند است و همچنان از مزایای توافق هستهای بهرهمند میشود.
امانوئل مکرون روز گذشته (دوشنبه) نیز با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا درباره اقدام ایران در افزایش سقف ذخایر اورانیوم به بالای ۳۰۰ کیلوگرم گفتوگو کرد.
ترامپ در واکنش به اقدام ایران گفت: «ایران با آتش بازی میکند. بنابراین به هیچ وجه هیچ پیامی به ایران ندارم.»
دوشنبه ۱۰ تیر / یکم ژوئیه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران اعلام کرد که اورانیوم غنیشده ۳،۶۷ درصدی جمهوری اسلامی از سقف ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است. پس از او یکی از سخنگویان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به رویترز گفت: «یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس به شورای حکام اطلاع داد که آژانس تأیید کرده میزان کل اورانیوم ذخیره شده ایران یکم ژوئیه از حد مجاز فراتر رفته است.»
در برجام حد مجاز ذخایر اورانیوم غنیشده ایران ۲۰۲,۸ کیلوگرم و سقف ذخیره آب سنگین ۱۴۳ تن تعیین شده است.
در همین حال، اتحادیه اروپا نیز نسبت به این اقدام ایران اظهار نگرانی کرد. مایا کوچیانچیک، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما از ایران میخواهیم که از این اقدام خود بازگردد و دست از اجرایی کردن تدابیر دیگری که توافق هستهای را تضعیف میکند، بردارد.»
کوچیانچیک تأکید کرد، تا زمانی که ایران بهطور کامل به توافق هستهای پایبند باشد اتحادیه اروپا نیز بهطور کامل به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از اتحادیه اروپا خواست تا بهدلیل نقض توافق هستهای، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را به اجرا بگذارد.
نتانیاهو گفت: «آنها (اروپاییها) متعهد شدهاند که زمانیکه ایران توافق هستهای را نقض کند واکنش نشان دهند، من به آنها میگویم: این کار را بکنید، فقط این کار را بکنید.»
نخستوزیر اسرائیل از اروپاییها خواست که به خود آیند و از تلاش برای دور زدن تحریمها دست بردارند و فشار علیه رژیم ایران را ادامه دهند و نگذارند که «زیادهخواهیها و فتنهگریهای چنین حکومتی که امنیت اروپا را نیز بهخطر میاندازد» همچنان دنبال شود.
بنیامین نتانیاهو اعلام کرد که در آینده نزدیک، اسرائیل از اسناد تازهای رونمایی خواهد کرد که نشان میدهند حکومت ایران از ابتدا تا امروز «دروغ گفته و از اندیشه ساخت بمب هستهای، حتی لحظهای منصرف نشده است».
ایران افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده خود را در چارچوب برجام میداند و در اینباره به بند ۳۶ برجام استناد میکند که در آن آمده است اگر یکی از طرفین توافق هستهای معتقد باشد که کشورهای دیگر به تعهدات خود عمل نکردهاند، میتواند اقدام مشابه کند.
ایران بر این نظر است که کشورهای اروپاییِ باقی مانده در برجام که قرار بود سازوکار مالی ویژه (اینستکس) با جمهوری اسلامی راهاندازی کنند تا تحریمهای آمریکا دور زده شود، در این زمینه کوتاهی میکنند و باید از ایران نفت بخرند و پول آن را به اینستکس وارد کنند. اروپا چندین اقدامی را با وجود تحریمهای آمریکا ساده نمیداند اما تضمین داده است که در ابتدا مواد اولیه مورد نیاز ایران شامل دارو و مواد غذایی را از طریق اینستکس تأمین کند.
روز گذشته (دوشنبه) جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا نیز «نگرانی عمیق» خود را از نقض برجام توسط ایران ابراز داشت اما بر ادامه پایبندی بریتانیا به توافق هستهای تأکید کرد.
بیشتر بخوانید: