سیل ابتدای سال جاری ۲۵ استان ایران را درنوردید و زمینهای زراعی در استانهای بسیاری تخریب شدند. امنیت غذایی ایران به همین دلیل به خطر افتاده است. اما به گفته یک مقام کشاورزی استان گلستان، وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی سطح زمینهای زراعی آسیبدیده این استان در سیل را ۱۱ برابر کمتر از میزان واقعی آنها ارزیابی کرده است.
قاسم سوختهسرایی، رئیس نظام صنفی کشاورزی گلستان درباره ارزیابی وزارت جهاد کشاورزی درباره خسارت سیل به زمینهای زراعی این استان گفت:
«سطح خسارتی که وزارت جهاد کشاورزی قبول کرده بسیار پایین است. آنها بر اساس عکسهای هوایی قبول کردهاند که فقط ۳۰ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی خسارت دیده و مشمول جبران خسارت میشوند. اما زمینهای خسارت دیده بیشتر از ۱۱ برابر سطح تعیینشده از طرف وزارت جهاد کشاورزی است و عکسهای هوایی استنادی نمیتوانند واقعیت را نشان دهند.»
به گفته او، عکسهای هوایی نشان نمیدهند که آب کشتزارها را فرا گرفته است. اتکا به عکسهای هوایی همچنین نادیدهگرفتن این واقعیت است که «در مورد محصولاتی مثل گندم حتی پنج سانتیمتر آب هم میتواند باعث خفه شدن ریشه شده و محصول را خراب کند.»
گندم، گلزا و جو عمدهترین محصولاتی بودهاند که در استان گلستان از سیل آسیب دیدهاند؛ محصولاتی مهم برای تأمین غذا.
سیلی که پیش از نوروز ۹۸ آغاز شد، به گفته سازمان ملل خسارتی چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری به اقتصاد ایران وارد کرد. یک سوم این خسارت به صنعت کشاورزی وارد شده است.
پیش از این نیز کارشناسان با اشاره به تخریب مزارع و کشتزارها در سیل اخیر و نیز هجوم ملخها به مزرعههای جنوبی کشور از به خطر افتادن امنیت غذایی ایران خبر داده بودند.
جبران خسارتها: رضایت از بیمه، انتقاد از دولت
به گفته رئیس نظام صنفی کشاورزی گلستان، سیل به حدود ۳۴۰ هزار هکتار از اراضی این استان خسارت وارد کرد که در این میان، خسارت به ۱۲۰ هکتار از اراضی صددرصد بود و مابقی نیز بین ۴۰ تا ۶۰ درصد خسارت دیدند.
سوختهسرایی گفت که سیل دو هزار و ۲۰۰ راس دام سبک، ۷۰۰ هزار قطعه مرغ گوشتی، ۸۰ هزار مرغ تخمگذار و ۶۲ راس دام سنگین را تلف کرده است. تنها ۲۰ درصد کشاورزان این استان بیمه بودهاند اما بیمه خسارت آنها را جبران کرده و به گفته سوختهسرایی، مردم محلی از بیمهها راضی هستند.
اما دولت عملکرد راضیکنندهای نداشته است. با اینکه دولت حسن روحانی وعده جبران خسارتها به کشاورزان و دامداران را داده، این وعدهها عملی نشدهاند. به گفته سوختهسرایی:
«خسارت همان کشاورزانی که قرار بود خسارتشان جبران شود هم به صورت کامل جبران نشده است. وعده داده شده بود برای هر هکتار دیمی که خسارت دیده دو میلیون تومان خسارت بدهند و این رقم برای زمینهای کشاورزی که آبیاری میشوند پنج میلیون تومان برای هر هکتار بود. ۵۰ درصد این خسارت جبران شده است، یعنی برای هر هکتار دیم یک میلیون تومان و برای هر هکتار زمین کشاورزی ۲,۵ میلیون تومان پرداخت شده است.»
او هشدار داد که جبراننشدن خسارت سیل اقتصاد گلستان را با بحران مواجه خواهد کرد.
گلستان نخستین استانی بود که با گستره تخریب سیل مواجه شد. بارش شدید باران در دو روز آخر سال ۹۷ در استان گلستان موجب سرریز شدن سد گلستان در گنبدکاووس، سد بوستان در کلاله و سد وشمگیر در آققلا شد و در پی آن سیل ابتدا از شرق استان آغاز و با طغیان رودخانههای گرگانرود، چهلچای، قرهسو و اوغان بخشهای وسیعی از شمال و غرب گلستان را به زیر آب برد. دستکم سههزار کارگر این استان بیکار شدند.
اراضی کشاورزی در لرستان و خوزستان نیز بر اثر سیل تخریب شدند. در این مناطق نیز هنوز وعدهها عملی نشده است.
گفته میشود بر اثر سیل فروردین ماه نزدیک به ۲۰۰ هزار هکتار از گندمزارهای استان خوزستان، از مهمترین مناطق تولید گندم ایران، دچار آسیب و خسارت شده است.