جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا در سفرش به ابوظبی، یک روز قبل از برگزاری اجلاس فوقالعاده اتحادیه عرب، ایران را متهم کرد که «به احتمال قریب به یقین» در خرابکاری نفتکشها در بندر فجیره و در حمله نافرجام به بندر نفتی ینبع عربستان دست داشته است. سخنگوی وزارت خارجه ایران این اتهامات را مضحک خواند.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران چهارشنبه ۲۹ مه/ ۸ خرداد در واکنش به ادعای جان بولتون مبنی بر دست داشتن ایران در حادثه خرابکاری نفتکشها از جمله دو نفتکش سعودی در بندر فجیره امارات گفت:
«طرح چنین ادعای مضحکی در دیدار دو نفر از اعضای تیم بی که رویکردهای ضدایرانی آنها سابقهای طولانی دارد امر عجیبی نیست.»
اصطلاح «تیم بی» را نخستین بار محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در تنش ایران و آمریکا بر سر زبانها انداخت. ظریف با انتشار پیامی در توییتر گفته بود جان بولتون، بنیامین نتانیاهو ( معروف به بی بی) بن سلمان و بن زاید در پی «جنگافروزی» علیه ایران هستند. سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه سخنانش بر همین مبنا گفت:
«آقای بولتون و سایر جنگطلبان و آشوبطلبان باید بدانند که صبر راهبردی، هوشیاری بالا و آمادگی کامل دفاعی جمهوری اسلامی ایران مانع تحقق خواستههای شوم آنها برای ایجاد هرج و مرج در منطقه خواهد شد.»
کارشناسان سعودی، آمریکایی، فرانسوی و نروژی در تحقیقات پیرامون حادثه نفتکشها مشارکت دارند، گزارشی از این حادثه تقدیم سازمان ملل شده و دولت امارات هم از تحقیقات مستقل استقبال کرده است. ارتش آمریکا اما از قبل اعلام کرده که سپاه پاسداران در حادثه نفتکشهای فجیره دست داشته است. جان بولتون در سفرش به امارات، بدون آنکه مدرک مستدلی ارائه دهد گفت:
«تقریباً مطمئنیم که این حمله از سوی ایران و با استفاده از مینهای دریایی انجام شده است.»
همزمان با سفر بولتون به امارات، سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران در گفتوگو با رسانه روسی ریا نووستی نیز با اشاره به تلاش گروهی خاص برای جنگافروزی، اظهار امیدواری کرد که زمینههای گفتوگو فراهم بیاید:
«افراد خاصی هستند که تلاش میکنند آمریکا را به سمت جنگ با ایران سوق دهند. ایران برای مقابله با هرگونه اقدام نظامی آماده است اما ترجیح میدهد به جای آن مذاکره آغاز شود.»
معاون وزیر خارجه ایران که به تازگی سفر خود به عمان، کویت و قطر را به پایان رسانده در ادامه این گفتوگو یادآوری کرد که فعلاً مذاکره با آمریکا در دستور کار قرار ندارد:
«ایران برای مذاکره با آمریکا، مستقیم یا غیرمستقیم، برنامهریزی نکرده است. مادامیکه فشارهای آمریکا ادامه داشته باشد چنین چیزی رخ نخواهد داد. آنچه برای ما مهم است اعمال است نه حرفها. ما انتظار داریم آنها اقدام عملی کنند، حرف زدن خالی کافی نیست.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سفرش به ژاپن از آمادگی ایالات متحده برای گفتوگو درباره برنامه هستهای ایران خبر داد. ترامپ در همین سفر اعلام کرد که آمریکا قصد تغییر رژیم ایران را ندارد. این اظهارات در تقابل با سیاستهای مشاور امنیت ملی او درک شد. رئیس جمهوری آمریکا در سفرش به ژاپن با نقض نظر بولتون درباره آزمایشهای موشکی کره شمالی با صراحت گفت که به نظر او آزمایشهای موشکی اخیر کره شمالی به معنای نقض قطعنامههای شورای امنیت نیست. این سخنان این گمان را به وجود آورده که رئیس جمهوری آمریکا و مشاور امنیت ملی او دو نقش متفاوت را ایفا میکنند.
جان بولتون در ابوظبی ایران را متهم کرد که در حمله ناموفق به بندر ینبع در عربستان سعودی هم دست داشته است. از این بندر مقدار زیادی نفت به سایر کشورهای جهان صادر میشود. بولتون همچنین ایران را تلویحاً متهم به تلاش برای دستیابی به بمب اتم متهم کرد. بولتون با اشاره به کاهش سطح تعهدات ایران در برجام گفت:
«دلیلی ندارد که آنها این کار را انجام دهند [از برجام خارج شوند]. مگر اینکه بخواهند زمان رسیدن به سلاح اتمی را کوتاه کنند.»
اجلاس فوقالعاده اتحادیه عرب پنجشنبه ۳۰ مه/ ۹ خرداد و اجلاس سازمان همکاریهای اسلامی یک روز بعد از آن برگزار میشود. مکه میزبان هر دو اجلاس است. یکی از نگرانیهای عمده کشورهای خلیج فارس بند غروب برجام است که بر اساس آن ایران میتواند بعد از ۱۰ سال تعداد سانتیرفیوژهای خود را افزایش دهد. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی چهارشنبه در سخنانی اعلام کرد که چنانچه آمریکا به تعهدات خود در برجام عمل کند، راه مذاکره مسدود نیست.
بیشتر بخوانید: