شمار کم‌سابقه‌ای از پروانه‌های مهاجر دشت‌زارها و آسمان لبنان را در بر گرفته‌اند. بنا به گزارش‌ها، باران‌های سیل‌آسای خاورمیانه مژده بهاری استثنایی در منطقه را داده است، هرچند این بارندگی‌ها در ایران و برخی دیگر کشورها جان انسان‌ها را گرفت و ویرانی بسیاری برجای گذاشت.

شمار «رنگین‌بانو»های در حال مهاجرت که از لبنان می‌گذرند، بهار امسال افزایش چشم‌گیری داشته است ــ عکس: توئیتر، @SaraSoueidan

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، کارشناسان می‌گویند این فوج عظیم پروانه‌ها به لبنان آخرین بار ۱۹۱۷ رخ داده و در یکصد سال اخیر بی‌سابقه بوده است.

پروانه‌هایی که در مسیر مهاجرت از آفریقا به اروپای شمالی اندکی هم در لبنان می‌مانند، از خانواده «رنگین‌بانوها» (با نام علمی Vanessa cardui) هستند. آنها کوهستان‌ها و دشتزارها و مزرعه‌ها و روستاها و شهرهای لبنان را درمی‌نوردند و لبنانی‌ها برای دیدن‌شان حتی لازم نیست به طبیعت بروند.

شهروندان لبنانی از دیدن رنگین‌بانوها شگفت‌زده و خوشحال‌اند. آنها در یک ماه اخیر شبکه‌های اجتماعی تصویرها و ویدئوهای مهاجرت این پروانه‌ها را به اشتراک گذاشته‌اند. در زیر شماری از آنها را مشاهده می‌کنید:

آب‌و‌هوای «استثنایی» خاورمیانه

کارشناسان این شمار کم‌سابقه پروانه‌ها را به تغییر ناگهانی اقلیم، از جمله بارش‌های فراوان در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا طی چند هفته اخیر نسبت می‌دهند که رشد گل‌های وحشی، مهم‌ترین جاذبه برای پروانه‌ها را افزون کرده است.

وب‌سایت خبری «عرب‌نیوز» در گزارشی با ارجاع به کارشناسان محیط زیست می‌نویسد که آب‌و‌هوای فروردین / آوریل سال جاری پس از سه سال خشک‌سالی شدید در سرتاسر منطقه «استثنایی» بوده است.

بارندگی‌های شدید، طوفان،‌ کاهش دمای هوا و حتی برف در چند هفته اخیر کشورهای گوناگون خاورمیانه را غافلگیر کرد.

اما این بارش‌ها تنها به خلق صحنه‌های زیبایی همچون مهاجرت رنگین‌بانوها نینجامید:

  • در سیل سرتاسری ایران ده‌ها تن کشته شدند
  • بخش‌های متعددی از تونس هفته گذشته شاهد بارش برف و باران‌های سیل‌آسا بود؛‌ چندین تن کشته شدند و در سرتاسر ناحیه موسوم به «شام» (Levant) نیز دما کاهش یافت
  • ریاض، پایتخت عربستان سعودی گرفتار سیل شد
  • سیل در افغانستان هم خسارت‌های مالی و جانی برجای گذاشت
  • در امارات متحده عربی طوفان و رعد و برق و باران و سیل ناگهانی سرتاسر کشور را تحت تأثیر قرار داد
  • دو ماه پیش در اردن هم دولت پس از جاری‌شدن سیل شدید و خسارت‌دیدن ساختمان‌ها وضعیت هشدار اعلام کرد و وزارت‌خانه‌ها و مدرسه‌ها تعطیل شدند

دکتر راشل مک‌دانل، پژوهشگر اقلیم و خشکسالی در دانشگاه نبراسکا (ایالات متحده) درباره بارش‌ها می‌گوید: «تفاوتی که مشاهده می‌کنیم، حاصل شرایط جوی در ارتفاعات بالا است که سیستم‌های نسبتاً کم‌فشار را بر فراز منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا آورده. این موضوع باعث می‌شود که جبهه‌های هوایی باران‌زای به سوی این منطقه کشیده شوند و باران به همراه آورند. معمولاً این جبهه‌های هوایی بر فراز اروپای غربی هستند،‌ اما امسال بیشتر به سمت جنوب متمایل شده‌اند.»

هرچند کارشناسان برقراری رابطه بین تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین با آب‌و‌هوای استثنایی اخیر در خاورمیانه را نیازمند پژوهش‌های بیشتر می‌دانند، این تز مطرح شده که افزایش دمای سطح آب‌های آزاد سیستم‌های بارشی را در منطقه تحت تأثیر خود قرار داده است.

کارشناسان هشدار می‌دهند که این ناپایداری‌های جوی پس از این نیز ادامه خواهد داشت.

به علاوه، خبرگزاری «رویترز» به نگرانی برخی ساکنان محلی لبنان از هجوم ملخ‌ها اشاره می‌کند. در سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۸،‌ هم‌زمان با فوج پیشین پروانه‌های مهاجر،‌ ملخ‌ها نیز به مزارع لبنان حمله کردند. این اتفاق همزمان با رویدادهای جنگ جهانی اول به چیزی انجامید که بعدتر «قحطی عظیم» خوانده شد. در آن قحطی نیمی از جمعیت آن زمان لبنان، یعنی حدود دویست‌هزار تن جان دادند.

ملخ‌ها اکنون دست‌کم به شش استان جنوبی ایران حمله‌ور شده‌اند. این رویداد در چهل سال اخیر ایران بی‌سابقه بوده است. هنوز اظهارنظرهای رسمی مشخص نکرده است که آیا این موضوع به باران‌های سیل‌آسای اخیر مرتبط است یا خیر.

در همین زمینه:

هشدارهای طبیعت ادامه دارد: افزایش بی‌سابقه سطح آب دریاها