احمد اسلام یک فعال سیاسی و فرهنگی، و هنرمندی سودانی است که عمده آثار هنری و فعالیت‌هایش بر موضوعات مربوط به عدالت اجتماعی متمرکز است. او به دلیل باورهای سیاسی وادار به خروج از سودان شده، عضو یک کالکتیو هنری طراحی به نام «واگن‌دیزاین» است و در آلمان اقامت دارد. آنچه در زیر می‌آید، گفت‌و‌گوی «زمانه» با او درباره انقلاب سودان است.
▪️معترضان پس از بازداشت عمر البشیر به دست ارتش در خیابان ماندند و خواستار گذار فوری به یک دولت غیرنظامی شدند. پس از ان بود که وزیر دفاع البشیر و رئیس حکومت نظامی موقت نیز استعفا داد. با این حال معترضان هنوز خیابان را ترک نکرده‌اند. ایا این احساس وجود دارد که ارتش در تلاش برای دزدیدن یا متوقف‌کردن انقلاب مردم است؟
احمد اسلام: ارتش مستقل از آنکه چه کسی حکمرانی کند، هنوز درون خود دچار اختلاف است. پس نمی‌توانیم فرض کنیم که تمام ارتشی‌ها خواستار به دست گرفتن قدرت هستند. اما افسران بلندمرتبه و رهبرانی که به البشیر وفادار بوده‌اند، خواهان حفظ نظم موجود هستند و از واگذاری قدرت به غیرنظامیان خودداری می‌کنند. معترضان این موضوع را می‌دانند. حفاظت افسران جزء از آنها نیز باعث شده که کسی نتواند به تحصن آنها در برابر مقر مرکزی فرماندهی ارتش پایان بخشد.
معترضان در حال پیگیری اعلامیه آزادی و تغییر هستند که انجمن شاغلان سودان و دیگر احزاب سیاسی آن را امضا کردند. این اعلامیه خواستار تشکیل شورای حکومتی موقت و غیرنظامی از نیروهای انقلابی است و تا کنون ارتش هیچ یک از مطالبات آن را عمل نکرده است. هم‌اکنون تیمی مذاکره‌کننده از متحصنین آماده رایزنی بر سر انتقال قدرت هستند.
▪️آیا نشانه‌ای از دخالت خارجی (منطقه‌ای یا بین‌المللی) در رویدادهای سودان دیده‌اید؟
-: کشورهای حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات متحده از ارتش پشتیبانی می‌کنند تا منافع آنها را حفظ کند. ارتش سودان در جنگ یمن درگیر است. رئیس شورای نظامی رهبر نیروهای سودانی در یمن بود. پس قطعاً سعودی پشتیبان اوست. اما تا کنون مداخله‌های جامعه بین‌الملل نیروهای انقلابی را تحت تأثیر قرار نداده است.
▪️اگر ارتش به خواسته معترضان برای تشکیل دولت غیرنظامی تن نسپارد، آیا خطر جنگ داخلی کشور را تهدید می‌کند؟
-: سودان همین حالا در دارفور و نیل آبی و کوهستان نوبه درگیر جنگ داخلی است. فعالان جنبش ضدجنگ از همان نیروهای انقلابی هستند و از خطر جنگ داخلی به خوبی آگاه‌اند، پس می‌خواهند انتقال قدرت به شکل صلح‌آمیز رخ دهد. هیچ‌کس جنگ نمی‌خواهد. و ما به خوبی می‌دانیم که هر گونه مداخله جامعه بین‌المللی می‌تواند به جنگ منافع و نتیجتاً جنگ نیابتی بینجامد. بسیاری از طرفین درگیر تلاش دارند که از چنین سناریویی جلوگیری کنند.
▪️با بر سر کار آمدن رژیم جدید پس از البشیر، به نظرتان خواسته عمومی درباره جدایی سودان در ۲۰۱۱ چه خواهد بود؟
-: برای من شخصاً سودان جنوبی یک کشور مستقل است. هر تلاشی برای تشکیل دوباره یک کشور واحد، حمله یا استعمار فهمیده خواهد شد. بله، این دولت نژادپرستی و تبعیض دینی را گسترش داده. اما علت‌های جدایی عمیق‌اند و به اعماق تاریخ باز می‌گردند.
▪️وقتی از موضع اکنون به فرآیند انقلاب دوباره می‌نگرید، به نظرتان بازیگران اصلی چه کسانی بودند؟ نماد انقلاب سودان یک زن است. این واقعیت را در جامعه‌ی سودان چگونه می‌فهمید و آن را بر اساس شرایط اجتماعی کنونی سودان چگونه تفسیر می‌کنید؟
-: زنان سودانی بازیگران اصلی بودند. بنیاد پدرسالارانه حکومت البشیر زنان را به دشمن شماره‌ی یک بدل کرده بود. اما زنانی که رهبری انقلاب را برعهده دارند، خود بر تجربه انباشته‌ی تاریخی از جنبش فمینیست‌های سودانی از زمان استقلال تا کنون تکیه دارند.
به‌علاوه، انجمن شاغلان سودان یکی از بازیگران عمده است و آن هم انباشت تجربه‌ی تاریخی یک جنبش سندیکالیستی است که این حکومت در ۳۰ سال اخیر سعی در سرکوب ان داشته. و جنبش فمینیستی در سودان هسته‌ی این جنبش سندیکالیستی در طول تاریخ بوده است.
گفت‌و‌گو با دو فعال سودانی دیگر:
«مردم باور دارند که با پیگیری صلح‌آمیز اعتراضات نیرومندترند»
«تلاش حکومت برای محدودکردن زنان نتیجه معکوس داشت»