براساس اظهارات حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران، گردشگری در نوروز ۹۸ تحت تأثیر بارندگی‌ها و جاری شدن سیل قرار گرفته و تعداد گردشگران نوروزی به صورت قابل‌ توجهی ریزش کرده است. به گفته او مسافرت‌های داخلی و خارجی ثبت‌شده در ایام نوروز بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش داشته، اما این کاهش ریشه در مشکلات اقتصادی دارد که وقوع سیل آن را تشدید کرده است. او می‌گوید سفر نیاز اولیه مردم است و باید به سبد خانوار برگردد.

سیل در مناطق مختلف ایران بسیاری از جاده‌ها را از بین برد و آسیب فراوانی به محورهای ارتباطی وارد کرد.

در کنار تصاویر منتشرشده از سیل لرستان و خوزستان، تصاویر خودروهای مسافران نوروزی شیراز در سیلاب دروازه قرآن این شهر، یکی از تأثیرگذارترین تصاویر نوروز ۹۸ بود. جاری شدن سیل در مناطق مختلف ایران نه تنها جان ساکنان، بلکه جان مسافران را نیز به خطر انداخت و بسیاری از مردم به ناچار از مسافرت در تعطیلات نوروز صرف‌نظر کردند.

به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران می‌گوید تنها سیل نبوده که مردم را خانه‌نشین کرده است. به‌گفته او وضعیت اقتصادی نیز دسترسی مردم را به امکان مسافرت محدود کرده:

«در نوروز امسال شاهد ریزش مسافران بودیم. اما دلیل این موضوع تنها مختص به سیل نبود و شرایط اقتصادی مردم هم دلیل دیگری برای آن به شمار می‌آید. در نتیجه باید گفت که اگر امسال سیل هم نمی‌آمد، ما شاهد ریزش گردشگران نسبت به سال گذشته بودیم، چراکه شرایط اقتصادی مردم نابه‌سامان بوده.»

در ایران آمار دقیقی از گردشگران وجود ندارد. حرمت‌الله رفیعی در این مورد می‌گوید با تکیه بر آمارهای دفاتر مسافرتی و مشاهدات می‌توان نتیجه گرفت که بخشی از جمعیت شهر‌ها که سال‌های گذشته به مسافرت می‌رفتند، در خانه ماندگار شده بودند:

«با توجه به جمعیت موجود در تهران که نسبت به نوروزهای قبلی به مراتب بیشتر بود، این موضوع کاملاً مشهود بود. به نوعی امسال تهران آن‌چنان که باید خلوت نبود. ما در کل کشور بین ۳۰ تا ۴۰ درصد با کاهش گردشگران داخلی و خارجی مواجه بودیم. البته این آمار بر اساس افرادی است که به دفاتر برای سفر مراجعه می‌کردند. چراکه کسانی که خودشان به سفر می‌روند را به‌طور کل نمی‌توان در آمار محاسبه کرد و مشکل محاسبه دقیق آمار همچنان پابرجاست»

طبق این آمار به نظر می‌رسد هزینه‌های مربوط به گردشگری، اعم از داخلی و خارجی بیش از توان اقتصادی مردم است و مسافرت – دست‌کم در نوروز ۹۸ – از سبد خانوار بخشی از جمعیت ایران حذف شده است. پیشتر برخی از مسئولان در واکنش به اعتراض به افزایش هزینه‌های سفر، مسافرت را بخشی از «زندگی تجملاتی» دانسته بودند، اما رفیعی می‌گوید گردشگری یک نیاز اولیه است و باید امکان دسترسی همه اقشار به سفر فراهم شود:

«گردشگری تنها جنبه توریستی و تفریحی ندارد و باید در سبد خانوار همه مردم باشد. مردم یک سال کار می‌کنند و سفر رفتن یکی از نیازهای اصلی آنها به شمار می‌آید. (…) نباید سفر را به‌عنوان یک کالای لوکس در نظر گرفت، بلکه سفر یک ضرورت برای همه افراد است.»

رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران درباره کاهش سفرهای خارجی نیز می‌گوید مردم به راه‌های سخت‌تر اما کم‌هزینه‌تر روی آورده‌اند:

«تعداد پروازهای خارجی از ایران کاهش بسیاری داشته است. اکنون می‌توان گفت که از دید ما پدیده ناخوشایندی برای سفرهای خارجی به کشورهای همسایه به‌وجود آمده و به نوعی برای آن‌ها رونق بسیاری به همراه داشته است. به عنوان مثال متقاضیان سفرهای خارجی پلاک‌های ماشین خود را عوض می‌کنند و با ماشین شخصی خودشان به سفر خارجی می‌روند. این موضوع نشان می‌دهد که آن‌ها رنج ۴۰ ساعت سفر را به جان می‌خرند تا این‌که هزینه‌های خود را پایین بیاورند. همین موضوع نیز نشان‌دهنده وضعیت اقتصادی خانوارهاست.»

سیل نوروز ۹۸ افزون بر تشدید کاهش گردشگری در ایران، به بناهای میراث فرهنگی نیز آسیب فراوانی وارد کرد که در درازمدت گردشگری در مناطق باستانی و تاریخی ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

بیشتر بخوانید:

خسارت‌های سیل به میراث فرهنگی از شمال تا جنوب ایران