محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای که به توافق نهایی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام انجامید از سمت خود استعفا کرد. برخی از منابع نوشته‌اند که استعفای او مربوط به دیدار امروز بشار اسد با رهبر جمهوری اسلامی است.
شامگاه ۶ اسفند/ ۲۵ فوریه، ظریف با انتشار متنی در صفحه اینستاگرامش نوشت که «از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم.»
استعفای ظریف ساعتی پس از دیدار بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و دیداری مجزا با حسن روحانی، رییس‌جمهوری اسلامی اعلام شد. ظریف در دو دیدار روز دوشنبه اسد با خامنه‌ای و حسن روحانی حضور نداشت.
در دیدار روسای جمهوری ایران و سوریه، با وجود اینکه جواد ظریف نبود، قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران حاضر بود. در دیدار بشار اسد و رهبر جمهوری اسلامی، مشاور امور بین‌المللی رهبر، علی اکبر ولایتی و قاسم سلیمانی حضور داشتند.
در این سفر که از پیش اعلام نشده بود، بشار اسد با خامنه‌ای و حسن روحانی برای توسعه مناسبات و همکاری‌های تهران-دمشق دیدار و گفت‌وگو کرد.
پایگاه خبری انتخاب نوشته است که خبرنگارشان پس از اعلام استعفای وزیر خارجه به ظریف پیامک فرستاده است تا صحت خبر را جویا شود و ظریف در پاسخ به خبرنگار انتخاب این پیام را ارسال کرده است: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.»
به نظر می‌رسد که منظور محمدجواد ظریف تصاویر دو جلسه بشار اسد با خامنه‌ای و حسن روحانی باشد که امروز در تمامی خبرگزاری‌های داخلی منتشر شد. با توجه به این پیامک همچنین می‌توان گفت که ساعتی پس از اینکه خامنه‌ای میزبان بشار اسد بود، بالاترین مقام دیپلماسی کشور استعفایش را رسما تقدیم رئیس‌جمهوری کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، استعفای ناگهانی خود را به صورت اینستاگرامی در حالی اعلام کرد که قرار بود فردای روز استعفا، در چهلمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل سخنرانی کند.
محمود واعظی، رییس دفتر حسن روحانی در اولین ساعت بامداد هفت اسفند در توئیتر نوشت که «اخبار منتشر شده مبنی بر پذیرش استعفای دکتر ظریف از سوی رییس‌جمهوری قویا تکذیب می‌شود.»
پیشتر عباس موسوی، معاون سخنگوی وزارت خارجه ایران، در گفت وگو با خبرگزاری ایرنا خبر استعفای ظریف را تائید کرده بود.
مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا به خبر استعفای جواد ظریف در حساب کاربری خود در توییتر واکنش نشان داد و گفت که خبر استعفای ظریف را دنبال می‌کند و منتظر می‌ماند که ببیند آیا قطعی می‌شود یا نه:
«به استعفای ظریف توجه داریم. باید دید که آیا قطعی می‌شود. به هر حال او و حسن روحانی جلودارانی برای یک مافیای فاسد مذهبی هستند. ما می‌دانیم که همه تصمیم‌های نهایی را خامنه‌ای می‌گیرد. سیاست ما تغییری نمی‌کند – رژیم باید مثل یک کشور هنجارمند رفتار کند و به مردمش احترام بگذارد.»
We note @JZarif’s resignation. We’ll see if it sticks. Either way, he and @HassanRouhani are just front men for a corrupt religious mafia. We know @khamenei_ir makes all final decisions. Our policy is unchanged—the regime must behave like a normal country and respect its people.
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) February 26, 2019
یک روز پیش از استعفا، محمدجواد ظریف در همایش «چندجانبه گرایی در سیاست خارجی ایران، ظرفیت‌ها و راهبردها» در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران سخنرانی کرد و با زبانی تند از کسانی که در سیاست خارجی دنبال «جدا شدن از دنیا و درگیری با دنیا هستند» انتقاد کرد و گفت:
«ما خواستیم که برای ادامه حیات خود وابسته به این و آن نباشیم. این خواستن ما به معنای دعوا با این و آن و گزک و بهانه دادن به این و آن نیست که علیه ایران استفاده کنند و از ایران برای دنیا یک چهره امنیتی بسازند…».
او همچنین به شکل غیرمستقیم از سیاست‌های کلی رژیم جمهوری اسلامی در توضیح موضوع «مقاومت» انتقاد کرد. ظریف در انتقاد از سیاست‌های دولتی بدون اینکه به شخص خاصی در قدرت اشاره کند گفت:
«اگر قرار بود مردم مقاومت کنند و همه مشکلات با مقاومت مردم حل شود، پس وظیفه ما چیست؟ همانطور که نمی‌توانیم پشت پرده توطئه‌های امپریالیسم و نظام سلطه قایم شویم و ناکارآمدی خودمان را گردن آنها بیندازیم، همانطور هم نمی‌توانیم پشت سر مقاومت مردم قایم شویم، ما وظیفه داریم به عنوان کارگزاران این مردم فشار را بر مردم کم کنیم.»
محمد جواد ظرف از ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ و در دو کابینه حسن روحانی، وزیر خارجه بود. در ریاست وزارت خارجه او کماکان به دنبال مذاکره با قدرت‌های جهانی بوده است و در توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی گروه ۵+۱ مذاکره‌کننده ارشدی بود که بارها با همتای آمریکایی خود، جان کری، دیدار و گفت‌وگو کرد.
خروج یک جانبه دولت دونالد ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌های اقتصادی آمریکا، موضع سیاسی وزارتخانه ظریف را به ویژه در قبال منتقدان داخلی که او را متهم به ندیدن منافع بلندمدت جمهوری اسلامی در رابطه با برنامه هسته‌ای و موشکی می‌کنند، ضعیف‌تر کرد.
پیش از دیدار بشار اسد و خامنه‌ای، جمعی از فعالان صلح و ضد جنگ (از گروه کد پینک) پیش از ظهر روز دوشنبه شش اسفند، با محمدجواد ظریف دیدار کردند. در این دیدار ظریف در مورد «استقلال» به عنوان اصلی بارز در سیاست خارجی ایران و امنیت درون‌زا و متکی به مردم صحبت کرد. اگر چنانچه استعفای ظریف پذیرفته شود، آخرین فعالیت کاری او دیدار با این فعالان صلح است که به ایران دعوت شده بودند.
در همین زمینه:
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، استعفا کرد