شیرین عبادی در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب ایران در گفتوگویی با خبرگزاری رویترز میگوید از همان فردای انقلاب در ایران حقوق بشر نقض شد. او اگرچه معتقد است که تحریمهای آمریکا مردم ایران را زیر فشار قرار میدهد اما از فشار جهانی بر رژیم ایران دفاع میکند.
رویترز در این گزارش که جمعه ۱۹ بهمن / ۸ فوریه منتشر شده نوشته است که شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۰۳، بهعنوان یکی از منتقدان برجسته حکومت روحانیون در ایران ظاهر شده است، حکومتی که در انقلاب ۱۹۷۹ روی کار آمد.
عبادی، وکیل و فعال حقوق بشر که از سال ۲۰۰۹ در تبعید در بریتانیا بهسر میبرد گفت تحریمهای ایالات متحده برای تضعیف حکومت دینی حاکم بر ایران فقط به ایرانیان عادی که با مشکلات گستردهای روبهرو هستند، آسیب رسانده است.
عبادی با بیان اینکه «تحریمهای اقتصادی بهسود مردم نیست و این تحریمها مردم را فقیر میکنند»، گفت: «کسانی که به رژیم نزدیک هستند از تحریمهای اقتصادی بهره میبرند، زیرا [تحریمها] این فرصت را به آنها میدهد تا پول کثیف بهدست آورند.»
مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که مبارزه علیه فساد و اختلاس را شدت بخشیدهاند و دستگاه قضائی ایران در طول یک سال اخیر چند تن از تاجران را به اتهام «فساد اقتصادی» اعدام کرده است.
مواجهه ایران با تحریمها و فشارهای آمریکا احتمالاً یکی از موضوعات مهم در مراسم بزرگداشت ۴۰ سالگی انقلاب خواهد بود که روز دوشنبه آینده در ایران برگزار خواهد شد.
اما خاطرات شیرین عبادی از روزهای انقلاب با نسخه رسمی متفاوت است. او از هرج و مرج روزهای اولیه انقلاب یاد میکند که ایرانیها امیدوار بودند بعد از دههها دیکتاتوری، آزادی و رفاه بیشتری بهدست آورند.
عبادی با اشاره به نخستین تردیدهای پس از انقلاب گفت: «متأسفانه از فردای انقلاب جلسات پنج دقیقهای دادگاهِ رؤسای رژیم قبلی آغاز شد. آنها را به اعدام محکوم و بر پشت بام مدرسهای که خمینی در آن ساکن بود اعدام کردند.»
شیرین عبادی همچنین به تظاهرات هزاران زن علیه حجاب در ادارات دولتی در سال ۱۹۷۹، در روز جهانی زن اشاره کرد و گفت حامیان خمینی که موافق حجاب بودند با چوب و باتوم به زنان حمله کردند.
رویترز نوشته است که چهار دهه بعد، نشانههای بیثباتی دوباره ظهور کردهاند، البته نه در مقیاس سال ۱۹۷۹.
این خبرگزاری در بخش دیگری از این گفتوگو به اعتراضات سراسری دیماه سال گذشته در بیش از ۸۰ شهر کوچک و بزرگ ایران اشاره کرده و از آن بهعنوان بزرگترین چالش حاکمان ایران پس از اعتراضات سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یاد کرده است.
بر اساس این گزارش، برخی از ایرانیان در اعتراضات سال گذشته خواهان براندازی حکومت شدند و آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی «دشمنان انقلاب» را عامل این اعتراضات دانست. از آن تاریخ تظاهرات کوچک علیه وضعیت حقوقی و اقتصادی ادامه داشته اما به گستردگی سال گذشته نبوده است.
مسئولان جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که تظاهرات و انتقاد علیه حکومت از سوی نیروهای خارجی هدایت میشود.
شیرین عبادی بهرغم آنکه از تحریمهای سنگین اقتصادی واشنگتن ناراضی است، اما معتقد است که با فشارهای بینالمللی از نوع دیگری، غرب میتواند قدرت روحانیون در ایران را محدود کند.
او در اینباره گفت: «بهنظر من این احتمالاً به این دلیل است که در ابتدای انقلاب ۹۰ درصد از جمعیت ایران خواهان این رژیم بودند اما اکنون، اگر انتخابات آزادی برگزار شود خواهید دید که ۹۰ درصد مردم دیگر این رژیم را نمیخواهند. جهان باید کاری انجام دهد که حکومت ایران تضعیف شود.»
او از جمله اقداماتی که میتوان علیه حکومت ایران انجام داد را محدودیت استفاده ایران از ماهواره عنوان کرد و گفت این امر میتواند مانع از پخش برنامههای تلویزیونی تبلیغاتی جمهوری اسلامی به زبانهای دیگری غیر از زبان فارسی شود.
در حالی که عبادی در حال حاضر هیچ برنامهای برای بازگشت به کشورش ندارد اما امیدوار است که روزی به ایران بازگردد. او میگوید: «هر زمان که شرایط فراهم شود، من بهعنوان مدافع حقوق بشر و یک وکیل در کشورم فعالیت خواهم کرد.»
سازمان گزارشگران بدون مرز روز گذشته، پنجشنبه ۱۸ بهمن در نشستی خبری با حضور شیرین عبادی، منیره برادران و ایرج مصداقی، زندانیان سیاسی و از بازماندگان و جانبهدربردگان خشونتهای دهه ۱۳۶۰، تقی رحمانی، فعال ملی ـ مذهبی و زندانی سیاسی سابق، و رضا معینی، پژوهشگر و نماینده گزارشگران بدون مرز از مستندات جدید رونمایی کرد که نشان میدهد جمهوری اسلامی در سه دهه نخست حکومتداری صدها خبرنگار را تحت تعقیب قرار داده، آنها را بازداشت یا اعدام کرده و برای مخفیکردن این واقعیت دست به جعل زده است.
بیشتر بخوانید: