شهزاده سمرقندی – امروز در برنامه رادیویی “از سیحون تا سیحان” نگاهی خواهیم داشت به مقاله روزنامه ایندیپندنت که با عنوان “معامله کثیف با دیکتاتور” در آخرین شماره خود به چاپ رسانده است و هم سری می‌زنیم به مرزهای مشترک ازبکستان و افغانستان که مدتی‌ست مورد توجه آمریکا و کشورهای اروپایی قرار گرفته است که می‌خواهند نیروهای نظامی خود را از خاک افغانستان خارج کنند.
کمی قبل‌تر در سوم ماه مارس ۲۰۱۲ در مراسم جشن بیست سالگی روابط بین آمریکا و ازبکستان، الهام نعمتوف، سفیر ازبکستان در آمریکا در گفت‌وگو با بخش ازبکی صدای آمریکا با تاکید بر کمک‌های بشردوستانه و همکاری‌های اقتصادی این دوکشور به نقش مهم جغرافی ازبکستان اشاره کرده و گفت که ازبکستان از لحاظ جغرافی در محلی قرار دارد که منافع شرق و غرب به هم وصل می‌شود.
الهام نعمتوف در این گفت‌وگو به مرز ازبکستان و افغانستان اشاره کرد که از طریق پل هیرتان، مزار شریف و شهر ترمز در ازبکستان را به هم پیوند می‌دهد و این راه یکی از امن‌ترین راه‌های انتقال مواد بشردوستانه و فن‌آوری‌های جنگی کشورهای اروپایی و آمریکا به افغانستان است.
راهی که تا سال ۲۰۰۵و تا زمان وقوع قتل‌عام در منطقه فرغانه در ازبکستان به‌طورکامل در اختیار این کشور‌ها قرار داشت.
بعد از گذشت هفت سال و بدون اینکه پرونده قتل‌عام اندیجان به نتیجه‌ای برسد، آمریکا دوباره به ازبکستان برمی‌گردد و قرار است که کشور بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی نیز در خاک این کشور مستقر شوند
اما فشار سازمان‌های بین‌المللی و مدافع حقوق بشر باعث شد که کشور آمریکا و دیگر کشورهای حاضر، خاک ازبکستان را ترک کنند و قول دهند تا زمان روشن نشدن دلایل تیراندازی به مردم معترض در ماه می‌سال ۲۰۰۵ و مجازات مجرمان، ازبکستان را تحریم کنند.
طبق گزارش‌ها در این تیراندازی،که گفته شده از جانب نیروهای امنیتی ازبکستان بوده، حدود هزار نفر از معترضان که زنان و کودکان نیز شامل آنها بودند، جان خود را از دست داده‌اند.
اما حالا بعد از گذشت هفت سال و بدون اینکه پرونده قتل‌عام اندیجان، معروف به “فاجعه اندیجان” به نتیجه‌ای برسد، آمریکا دوباره به ازبکستان برمی‌گردد و قرار است که کشور بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی نیز در خاک این کشور مستقر شوند و از طریق راه‌های مرزی این کشور با افغانستان، نیروهای جنگی خود را از افغانستان به ازبکستان و از راه‌های آهن آسیای میانه به روسیه و از روسیه به کشور استونی در اروپایی شرقی و از استونی به کشور اصلی انتقال دهند.
روزنامه ایندیپندنت بریتانیا در شماره روز یکشنبه خود مقاله‌ای با عنوان “معامله کثیف با دیکتاتور” به چاپ رساند و همکاری‌های بین بریتانیا و ازبکستان را به‌شدت نقد کرد.
چند ماه پیش رسانه‌های مخالف دولت در آمریکا نیز باراک اوباما را به خاطر شروع همکاری با ازبکستان محکوم کرده بودند و راهپیمایی‌های اعتراضی در این کشور راه‌اندازی شده بود.
اما چنین به نظر می‌رسد که هم کشور آمریکا و هم کشورهای اروپایی راه دیگری به جز همکاری با “اسلام کریموف”، رئیس جمهوری ازبکستان، ندارند و با هر قیمتی که شده این برنامه خود را عملی خواهند کرد.
با این‌همه، نگرانی اصلی مخالفان دولت ازبکستان همکاری آمریکا و کشورهای اروپایی با ازبکستان و پایان دادن تحریم‌ها علیه این کشور نیست بلکه وضعیت بعد از خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان است.
در یکی از تظاهرات ضد جنگ در لندن، یکی از معترضان به شبکه تلویزیونی “راشا تودی”(روسیه امروز) چنین گفت: “خروج نیروهای نظامی از افغانستان در این وضع ناآرام تنها یک معنا دارد؛ آمریکا و بریتانیا در جنگ علیه طالبان بازنده‌اند و راهی به جز همکاری با طالبان ندارند.”