با بالا گرفتن انتقادها از نامه پرعتاب آیت‌الله محمد یزدی به آیت‌الله موسی شبیری زنجانی مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قـم با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که نامه یزدی شخصی بوده و در همان حال در صدد دفاع از او که ریاست مجمع را هم به عهده دارد برآمد. کیهان، رسانه ولایتمداران سناریوی تازه‌ای را مطرح کرد: اصلاح‌طلبان شبیری زنجانی را فریب داده‌اند.

دو آیت‌الله: موسی شبیری زنجانی و محمد یزدی

تداوم بحث بر سر نامه محمد یزدی، نشان‌دهنده مسئله حادی است که حوزویان با آن مواجه هستند: رابطه با حکومت. از یک طرف از حکومت ولایی بهره می‌برند و در آن سهیم‌اند، از طرف دیگر می‌خواهند مستقل باشند و حساب خود را از حکومت جدا کنند. مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قـم در گیر و دار این بحران، در اطلاعیه خود می‌نویسد:

«برای برخی فرصتی پیش آمده تا به بهانه نامه مذکور، حملات خود را بر جامعه محترم و باسابقه مدرسین حوزه علمیه قم، شدت ببخشند. اما دوستان عزیز حوزوی و غیر حوزوی به این مسأله عنایت نداشتند که نامه از طرف شخص آیت‌الله یزدی بوده و نه به عنوان ریاست جامعه مدرسین.»

هفته گذشته به دنبال انتشار تصاویری از دیدار شبیری زنجانی با محمد خاتمی و شماری از چهره‌های اصلاح‌طلب در تهران، محمد یزدی – رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو فقهای شورای نگهبان – به شبیری زنجانی نامه سرگشاده‌ای نوشت و از او خواست «شأن مرجعیت شیعه» را رعایت کند. این نامه واکنش چهره‌هایی چون عبدالله نوری، حسن خمینی، مجمع مدرسین و‌ محققین حوزه علمیه قم و گروهی از «اساتید حوزه علمیه قم» را در پی داشت. آیت‌الله عندلیب همدانی نیز در اعتراض به این نامه از عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کناره‌گیری کرد. مهدی کروبی روز گذشته (چهارشنبه) در نامه‌ای محمد یزدی را «ناظر استصوابی ملت بزرگ ایران و حوزه علمیه» خواند و از «هتک حرمت مرجعیت شیعه و عتاب و خطاب و تهدید» سخن گفت.

در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران چنددستگی بین معممان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر سر معرفی یک کاندیدای اصول‌گرا از پرده بیرون افتاد تا آن حد که محمد یزدی اعلام کرد مجمع تا مرز انشعاب هم پیش رفته بود. در آن زمان در جلسه‌ای که بین محمد یزدی، محمدتقی مصباح یزدی و محمدرضا مهدوی کنی برگزار شد، بر این اختلافات سرپوش گذاشته شد. اکنون که انتقادات از نامه تحکم‌آمیز محمد یزدی به موسی شبیری زنجانی بالا گرفته و عده‌ای از حوزویان نامه رئیس مجمع را به عنوان تهدید شبیری زنجانی درک کرده‌اند، اختلافات کهنه بیرون زده اما صرفاً در این حد که در عین فاصله گرفتن از یزدی، پاسخ اصلاح‌طلبان هم داده شود:

مجمع عمومی جامعه مدرسین منتقدان را متهم می‌کند که در صدد فرصتی برای حمله به یزدی بودند، «ضرب‌آهنگ» سخنان آنان هم چنان بود که گویی دغدغه دیگری جز جایگاه و شأن مرجعیت داشتند. سپس حوزویان منتقد را به پیش‌نویس تساوی دیه زن و مرد در مجلس شورای اسلامی ارجاع می‌دهد و به آنان توصیه می‌کند که به جای انتقاد از یزدی، صدایشان را در برابر چنین قوانینی بلند کنند.

مجمع، حوزویان منتقد را متهم به حمایت از «فتنه‌گران» می‌کند و به آن‌ها یادآوری می‌کند که با این ترفندها نمی‌توان ذهن مردم را از گرانی و تورم و بحران اقتصادی منحرف کرد. مجمع سپس می‌نویسد:

«پوشش خبری و تحلیلی گسترده رسانه‌های معاند در روزهای اخیر نشانگر آن است که ایجاد اختلاف در میان حوزویان در صدر برنامه‌های آنان است تا از کاهی کوه بسازند و دل‌های مؤمنین و ارادتمندان به ساحت روحانیت و به ویژه مرجعیت عظیم‌الشأن را مکدر سازند.»

و در همان حال تلاش می‌کند موضوع را پیش‌پاافتاده جلوه دهد: مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علنیه می‌نویسد اینگونه نامه‌پراکنی‌ها در میان حوزویان مرسوم بوده و آن را نباید تعمیق و توسعه داد.

در درگیری تازه بین حوزویان، روزنامه کیهان نیز راه گریزی را پیشنهاد داده: شبیری زنجانی را فریب داده بودند. بیان این معنا که او هرچند مرجع تقلید است اما الزاماً صلاحیت سیاسی و قوه تشخیص ندارد. کیهان می‌نویسد:

«آیت‌الله شبیری زنجانی تنها به خاطر روابط فامیلی با عبدالله نوری، دعوت منزل او را پذیرفته و اطلاعی از دیگر میهمانان حاضر در منزل ایشان نداشته و در ابتدای دعوت چنین مسئله‌ای مطرح نبوده است. آیت‌الله شبیری‌زنجانی از انتشار خبر این میهمانی ناراحت هستند و قبل از این نیز خواستار عدم انتشار رسانه‌ای این دیدار بوده‌اند.»

یکی از شاگردان آیت‌الله شبیری زنجانی دوشنبه ۷ آبان به شفقنا گفته است، این مرجع تقلید فعلاً نظری درباره نامه محمد یزدی ندارد و ترجیح می‌دهد سکوت کند.«طلاب و شاگردان ایشان، پاسخ می‌دهند.»

بیشتر بخوانید: