بنیامین نتانیاهو به نخستین نخستوزیر اسرائیل پس از دو دهه بدل شد که به عمان سفر کرده است؛ سفری که رسانههای اسرائیل آن را «تاریخی» توصیف میکنند. ایران اما از سفر هیأت بلندپایه اسرائیلی به یکی از نزدیکترین کشورها به تهران در شورای همکاریهای خلیج فارس ناراحت است.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه جمعه ۲۶ اکتبر / چهارم آبان درباره سفر نتانیاهو به مسقط، پایتخت عمان گفت که اسرائیل «در پی ایجاد اختلاف میان کشورهای مسلمان و سرپوش نهاد بر ۷۰ سال غصب و تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین است».
او این سفر را حاصل قرارداشتن عمان «تحت فشار کاخ سفید» برای عادیسازی رابطه کشورهای اسلامی با اسرائیل دانست و هشدار داد که این کار اسرائیل را قادر به «فشار و پیشروی بیشتر در منطقه و نادیدهگرفتن حقوق مسلم فلسطینیان» خواهد کرد.
بنیامین نتانیاهو جمعه در سفری غافلگیرکننده و ازپیشاعلامنشده به عمان رفت. این دو کشور روابط دیپلماتیک ندارند. این نخستین دیدار یک نخستوزیری اسرائیل پس از سفر شیمون پرز در ۱۹۹۶ است.
به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، دفتر نتانیاهو اعلام کرده سلطان قابوس پس از مذاکرات طولانی نخستوزیری اسرائیل را به آن کشور دعوت کرد.
جنبش فلسطینی «حماس» نیز که اداره باریکه غزه را در سرزمینهای فلسطینی بر عهده دارد، در بیانیهای همراستا با ایران «سرعتگرفتن عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل» را نکوهش کرد و آن را تشویق اسرائیل به «انجام جنایتهای بیشتر و نقض حقوق مردم فلسطین» خواند.
تنها اردن و مصر در میان کشورهای عربی اسرائیل را به رسمیت شناختهاند. اما نتانیاهو بارها در سالهای اخیر اعلام کرده که اسرائیل روابط خوبی با کشورهای عربی منطقه برقرار کرده است، هرچند این کشورها تمایلی به علنیکردن آن ندارند.
نتانیاهو را در سفر به مقسط چندین مقام ارشد امنیتی از جمله یوسی کوهن، رئیس سازمان اطلاعاتی موساد همراهی میکردند.
چرا نتانیاهو به مسقط رفت؟
جزئیات اندکی درباره مذاکرات نتانیاهو و قابوس بن سعید، پادشاه عمان منتشر شده است. بیانیه مشترک رهبران دو کشور در اینباره مینویسد که طرفین «راههای پیشبرد صلح در خاورمیانه و برخی موضوعات مورد علاقه دو طرف برای دستیابی به صلح و ثبات در خاورمیانه» را به بحث نشستهاند.
پادشاهی عمان تا کنون نقش اندکی در روابط بین اسرائیل و فلسطین داشته. چندین روز پیش از آن نیز محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به مسقط سفر کرده بود.
برخی تحلیلگران دلیل سفر نتانیاهو به مسقط را میانجیگری عمان برای پیشبرد طرح صلح آمریکا میدانند. فلسطین و اسرائیل در دهه اخیر پیشرفتی نکرده هرچند دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده از آمادهسازی یک طرح صلح خبر داده که به گفته او قرار است «معامله قرن» باشد.
اما پس از به رسمیتشناختن بیتالمقدس (اورشلیم) به عنوان پایتخت اسرائیل، فلسطینیان رابطه خود با آمریکا را قطع کردند.
برخی دیگر اما فرستادن پیام به ایران را دلیل سفر نتانیاهو میدانند.
سلطان قابوس تا کنون نقش پیامرسان را بین ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس و نیز تهران و واشنگتن ایفا کرده است. مذاکرات سری هستهای ایران و آمریکا برای تدارک مقدمات دستیابی به توافق «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) نیز از عمان آغاز شد.
دور جدید تحریمهای آمریکا پس از خروج ترامپ از برجام ۱۳ آبان / ۴ نوامبر آغاز خواهد شد. برخی گمانهزنیها دلیل سفر نتانیاهو را تلاش برای اجرای بهتر این تحریمها میدانند.
چندی پیش گزارشهایی از بستهشدن حسابهای ایرانیان در عمان نیز منتشر شد. رسانههای دولتی ایران اکنون این گزارشها را به نقل از محسن ضرابی، رئیس اتاق بازرگانی عمان ـ ایران تکذیب کردهاند.
در همین زمینه: