پس از ماجرای جمال خاشقجی، روابط تسلیحاتی آمریکا و عربستان موجی از انتقادات را برانگیخته است. شماری از قانون‌گذاران آمریکایی خواهان توقف فروش سلاح به عربستان شده‌اند. دونالد ترامپ اما می‌گوید: ‌«این کار یعنی تنبیه خود آمریکا»؛ میزان فروش اسلحه آمریکا به عربستان، اما آن چیزی نیست که ترامپ ادعا می‌کند. “نیویوزیک” نوشته است که در این معامله پای روابط خانوادگی وسط است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی

با ادعای ترکیه مبنی‌بر دست داشتن عربستان سعودی در ناپدید شدن روزنامه‌نگار برجسته‌ سعودی در کنسولگری ریاض در استانبول، رابطه بین دو متحد نظامی بزرگ، یعنی ایالات متحده آمریکا و عربستان، زیر ذره‌بین قرار گرفته است.

ایالات متحده از مدت‌ها پیش در عربستان سرمایه‌گذاری کرده است و این حکومت پادشاهی محافظه‌کار و سنی‌مذهب را شریک باثبات خود در خاورمیانه می‌داند؛ دونالد ترامپ شخصاً پیوندهای محکمی با محمد بن سلمان برقرار کرده، کسی که عملاً قدرت اجرایی در عربستان در دستان اوست.

در میان شواهد فزاینده دال‌بر کشته شدن مفسر رسانه‌ای و روزنامه‌نگار همکار واشنگتن پست، جمال خاشقجی، در داخل ساختمان کنسولگری، ترامپ نگرانی سناتورهای آمریکایی از بابت ادامه کمک‌ نظامی آمریکا به عربستان سعودی، اصلی‌ترین خریدار سلاح‌های آمریکا در جهان، را ناوارد دانسته است.

ترامپ از شریک اقتصادی و نظامی‌اش دفاع کرد و گفت عربستان سعودی «۱۱۰ میلیارد دلار بابت تجهیزات نظامی و چیزهایی می‌پردازد که در آمریکا شغل ایجاد می‌کنند.»

ترامپ اضافه کرد که «من از ایده توقف سرمایه‌گذاری ۱۱۰ میلیارد دلاری در آمریکا خوشم نمی‌آید» و باز هم رقمی را ذکر کرد که به نظر کارشناسان واقعیت ندارد.
ترامپ طی دیدارش از ریاض در ماه مه ۲۰۱۷ از عقد «قراردادی تاریخی» خبر داد که شامل «خرید ۱۱۰ میلیاردی تجهیزات دفاعی از جانب عربستان» می‌شد. مدت کوتاهی پس از آن، بروس ریدل از اعضای ارشد مرکز سیاست خاورمیانه مؤسسه بروکینگز انعقاد این قرارداد را «خبری جعلی» خواند و اظهار داشت که بنابر گفت‌وگوهایش با رابط‌هایی که در صنایع دفاع و کنگره دارد، قرارداد کذایی دراصل «یک مشت نامه ابراز تمایل و استعلام بها» بوده و هیچ معامله‌ای در کار نبوده است.

ریدل روز چهارشنبه باردیگر در گفت‌وگو با واشنگتن پست اعلام کرد که رقم ۱۱۰ میلیارد دلار که بارها از سوی ترامپ تکرار شده «جعلی» است. به نقل از واشنگتن پست، از زمان سفر سال ۲۰۱۷ ترامپ به عربستان، وزارت کشور از عقد شش قرارداد جمعاً به ارزش ۶ میلیارد دلار خبر داده است، و بسیاری از قراردادها فاقد تاریخ تحویل بوده یا تاریخ تحویل‌شان سال‌ها بعد است. براساس مقاله این روزنامه، رئیس‌جمهور سابق، باراک اوباما، به ریاض قراداد فروش اسلحه‌ای به ارزش ۱۱۵ میلیارد دلار پیشنهاد داده بوده که حدوداً در مورد فروش نصف آن توافق حاصل شده است.

زرادخانه‌ای به اسم عربستان

با وجود این، عربستان همچنان در صدر فهرست کشورهای مقصد صادرات اسلحه از آمریکا قرار دارد، و خودش نیز دومین واردکننده بزرگ اسلحه است. در بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷، عربستان ۹ میلیارد دلار سلاح از آمریکا خریداری کرده، و بنابر گزارش انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم، تنها طی سال گذشته حدود ۳,۴ میلیارد دلار اسلحه انبار کرده است، بیشتر از ارزش کل سلاح‌هایی که پنج مشتری بزرگ دیگر آمریکا— استرالیا، بریتانیا، اسرائیل، عراق و امارات— از آن کشور خریداری کرده‌اند.

دولت ترامپ فروش اسلحه به عربستان سعودی را افزایش داده، و این به رغم انتقادهایی است که نسبت به این تصمیم در داخل و خارج به دلیل مداخله عربستان در جنگ یمن وجود دارد؛ ائتلاف کشورهای عربی به رهبری عربستان در یمن و در جنگ با شورشیان زیدی موسوم به انصار الله یا حوثی‌ها به ارتکاب جنایت‌های جنگی متهم شده است. آمریکا، عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای‌شان گمان می‌کنند که این گروه با دشمن مشترک‌شان، ایران، ارتباط دارد، اما تاکنون در کوتاه کردن دست شورشیان از پایتخت یمن، صنعا، ناکام مانده‌اند.

در ماه اوت، هنگامی که در جریان یکی از حملات هوایی ائتلاف به شهر شمالی صعده یک اتوبوس حامل دانش‌آموزان مورد هدف قرار گرفت و موجب کشته شدن حدود ۵۴ نفر شد –که بیشتر آنها کودک بودند— در تیتر رسانه‌های غربی اثر چندانی از جنگ یمن به چشم نمی‌خورد، جنگی که سازمان ملل آن را «بدترین بحران انسانی جهان» توصیف کرده است. در این حمله‌ که بعداً عربستان سعودی بابت آن عذرخواهی کرد، بمبی استفاده شده بود که گفته می‌شود آمریکا در اختیار عربستان قرار داده.
چنین اتفاقاتی همراه با نقش احتمالی عربستان در ناپدید شدنِ خاشقجی و سرنوشت سایر دگراندیشان، باعث شده قانون‌گذاران ادامه کمک‌های نظامی آمریکا به عربستان را به پرسش بکشند. روز چهارشنبه، گروهی متشکل از سناتورهای مورد حمایت هر دو حزب از دولت ترامپ به خاطر صدور گواهی فروش اسلحه به عربستان و امارات در ماه گذشته انتقاد کردند، چرا که «ائتلاف به رهبری عربستان به توصیه‌های آمریکا عمل نکرده و آمار مرگ غیرنظامیان بر اثر حملات هوایی ائتلاف طی ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است.»

واشنگتن-ریاض: یک رابطه خانوادگی؟

برخی نیز خواستار بررسی دقیق‌تر رابطه بین خانواده خود ترامپ و خاندان سلطنتی ریاض شده‌اند. از آنجایی‌که ترامپ هنوز نتوانسته سفیری را برای سفارت آمریکا درعربستان سعودی منصوب یا حتی نامزد کند، در امور مربوط به شبه‌جزیره عربستان —که ضمناً یکی از معدود کشورهای حامی تصمیم ترامپ برای ترک معاهده هسته‌ای با ایران بود— تا حد زیادی به داماد و مشاور ارشدش، جرد کوشنر، متکی است.

از قرار معلوم، کوشنر در قانع کردن شرکت‌های صنایع دفاعی آمریکا برای عقد قراردادی کم‌هزینه‌تر با عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ نقشی کلیدی داشته است، و برخی ادعا می‌کنند که شخص محمد بن سلمان با افتخار گفته که کوشنر «در مشتش» است. پیشتر و طی سال جاری، شش نماینده کنگره خواستار تحقیقات اف‌بی‌آی در مورد نقش احتمالی کوشنر در خصوص درز اطلاعات طبقه‌بندی‌شده به عربستان سعودی شدند. حالا که ناپدید شدن مشکوک خاشقجی با واکنش سرد و کم‌رمقی از جانب دولت آمریکا مواجه شده است، درخواست‌ها برای بازنگری در مورد روابط نزدیک بین آمریکا و عربستان بیشتر شده است.

برایان کاتولیس، عضو ارشد مؤسسه مرکز ترقی آمریکایی، به نیوزویک گفته است: «ناپدید شدن این روزنامه‌نگارعمیقاً ناراحت‌کننده است، و عربستان سعودی باید به پرسش‌های دشواری پاسخ گوید. احتمال دارد رابطه‌ آنها با آمریکا قطع شود. دولت ترامپ هم باید پاسخ دهد که چرا طی سال گذشته سیاست آمریکا در خاورمیانه اینقدر همسو و هم‌راستا با سیاست‌های عربستان سعودی شده است.

منبع: نیوزویک


بیشتر بخوانید:

https://www.radiozamaneh.com/415864