دولت‌های سراسر جهان روز چهارشنبه ۲۶ سپتامبر/ چهارم مهر در سازمان ملل گرد هم می‌آیند تا درباره همه‌گیر شدن بیماری سل که در سال گذشته میلادی بیشتر از سایر بیماری‌های واگیردار جان افراد را گرفته است، گفت‌و‌گو و تبادل نظر کنند.
در سال ۲۰۱۷، حدود ۱,۳ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل ابتلا به مرض سل جان باخته‌اند. در همین بازه زمانی ۳۰۰ هزار نفر همزمان در اثر ابتلا به بیماری اچ‌آی‌وی مرده‌اند.
این آمار در سپتامبر سال جاری از سوی سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است.
مرگ و میر بالا به دلیل ابتلا به سل اما در حالی‌ست که این بیماری قرن‌هاست شناخته شده، گرچه باکتری عامل آن ۱۳۶ سال پیش کشف شده است.توسعه آنتی‌بیوتیک موثر در درمان این بیماری به کشورهای ثروتمند کمک کرد تا بتوانند پس از جنگ جهانی دوم به شکلی گسترده مانع از شیوع این بیماری شوند.
سازمان بهداشت جهانی اما برآورد می‌کند که هر سال حدود ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان در معرض ابتلا به مرض سل قرار دارند. این افراد بیشتر در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند که دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی در آنها محدود است.
به گفته دکتر ترزا کاسائوا، رئیس برنامه مبارزه با سل سازمان ملل، این بیماری در حال حاضر به یک «اپیدمی جهانی» تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، کاسائوا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته است: «هدف برنامه سازمان ملل برای ریشه‌کن ساختن سل در سراسر جهان تا سال ۲۰۳۰ با توجه به اینکه این برنامه در حال حاضر پیشرفت خیلی کندی دارد، بسیار بلندپروازانه است.»
سل نیز همانند اچ‌آی‌وی یکی از بیماری‌های پنهان است که عده زیادی از مبتلایان به آن تا سال‌ها از ابتلای خود بی‌خبر می‌مانند و امکان درمان را از دست می‌دهند.
از سوی دیگر اما کارشناسان نگران افزایش شمار افراد مبتلا به انواع مقاوم این بیماری هستند که داروها بر آنها کارگر نیستند یا به درستی تشخیص داده نشده‌اند. درمان این انواع بیماری سل می‌تواند پرهزینه، دشوار و نیازمند ادامه مصرف دارو برای سالیان متمادی باشد. داروهایی که اغلب عوارض جانبی شدیدی دارند.
دکتر رالف اتو-کنپ از کمیته مرکزی مبارزه با سل در آلمان (این کمیته در اواخر قرن نوزدهم و زمانی تاسیس شده که بیماری سل هنوز در بسیاری از نقاط اروپا شایع بود)، در برابر شیوع این بیماری در عصر جدید هشدار داده است.
او گفته است به علت بالا رفتن امکان جابه‌جایی و آسان شدن سفر، امکان انتقال سل نیز بیشتر شده و لازم است کشورهایی که از نظر اقتصادی قدرتمند هستند، با یک اراده سیاسی مشترک منابع لازم را برای مبارزه با این بیماری تامین کنند.
ترزا کاسائوا، رئیس برنامه مبارزه با سل سازمان ملل نیز ابراز امیدواری کرده است که رهبران شرکت کننده در اجلاس نیویورک روز چهارشنبه متعهد شوند شکاف در حال رشد میان موجودی مالی و منابع میلیاردی مورد نیاز برای مقابله با بیماری سل را پر کنند.
از سوی دیگر اما فعالان حوزه بهداشت از تصمیم اخیر سازمان بهداشت جهانی برای توصیه به تغییر در شیوه درمان بیماری سل به دلیل مقاوم شدن این بیماری به دارو و اولویت دادن به داروهای خوراکی در مقابل داروهای تزریقی استقبال کرده‌اند.
گروه پزشکان بدون مرز گفته است استفاده از این شیوه درمان می‌تواند عوارض جانبی مضر را کاهش دهد و به افزایش میزان بهبودی و کاهش مرگ و میر کمک کند، اما در عین حال تاکید کرده است که شرکت جانسون و جانسون، غول داروسازی ایالات متحده که داروی کلیدی علیه سل را تولید می‌کند، باید قیمت آن را در کشورهای فقیر و کم‌درآمد یا دارای درآمد متوسط کاهش دهد.
سل در ایران
روند ابتلا به بیماری سل در ایران سیری نزولی داشته است. آخرین آمارها درباره مبتلایان و مرگ و میر بر اثر این بیماری در کشور که به سال ۱۳۹۶ برمی‌گردد، از کاهش ۱۳ برابری ابتلا به این بیماری خبر می‌دهد: از ۱۴۲ مورد در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۴۳ به ۱۰.۸۸ مورد در هر ۱۰۰هزار نفر در سال ۱۳۹۶.
درسال ۱۳۹۶ میزان بروز گزارش شده سل ریوی با اسمیرخلط مثبت ۵,۴۶ مورد در ۱۰۰ هزار نفر بوده است.
از تعداد ۸ هزار و ۸۱۹ مورد مبتلایان به سل گزارش شده در ایران در سال ۱۳۹۶، ۴۶ درصد موارد زنان بیمار و ۱۴,۷ درصد موارد بیماران غیر ایرانی (اغلب افغانستانی) بوده‌اند. بیشترین میزان بروز سل نیز مربوط به گروه سنی ۶۵ سال به بالا بوده است.
در میان استان‌های کشور نیز استان سیستان و بلوچستان و استان گلستان بیشترین میزان بروز و شیوع سل را به خود اختصاص داده‌اند.
- بیشتر بخوانید:
۲۳ مهر ماه در ایران به عنوان روز ملی مبارزه با بیماری سل نامگذاری شده است.
سال گذشته اما نخستین اجلاس جهانی مبارزه با بیماری سل، با حضور مقامات ۱۰۰ کشور دنیا در مسکو برگزار شد.
بر اساس آمار ارائه شده در این نشست، میزان بروز بیماری سل در دنیا به طور میانگین ۱۴۲ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر و در ایران ۱۶ مورد در هر هزار نفر است.
در این نشست موضوعاتی همچون تعهد کشورها برای مبارزه با بیماری سل و ریشه‌کن کردن این بیماری تا سال ۲۰۳۰ و همکاری جهانی برای تشخیص و درمان زودرس سل، مطرح شده بود.
- در همین زمینه