طبق گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) معدن زغالسنگ معدنجو متعلق به شرکت پروده در استان خراسان جنوبی در محور یزد به طبس حدود ساعت ۲۲:۲۱ شنبه ۳۱ شهریور دچار انفجار شده است. گفته می‌شود حداقل ۶۹ کارگر در بلوک B و C این معدن «خصوصی» مشغول کار بوده‌اند. آخرین گزارش‌های منتشرشده از مرگ ۵۲ کارگر و مصدوم‌شدن ۱۷ کارگر در دو انفجار خبر داده‌اند. تعداد نامشخصی از کارگران نیز همچنان زیر آوار قرار دارند.
به گفته رئيس هلال‌احمر ١٧ نفر همچنان در معدن «محبوس» اند و به دلیل تراکم گاز امدادرسانی با کندی صورت می‌گیرد.
در مورد اطلاع‌رسانی درباره این فاجعه تردیدهایی وجود دارد و احتمال می‌رود شمار کشته‌شدگان بیشتر از آمار اعلام‌شده باشد. خبرنگار صدا و سیمای جمهوری اسلامی در یکی از گزارش‌های اولیه خود از این معدن اعلام کرد این معدن خصوصی بوده. او گفت ابتدا آمارهای بسیار نگران‌کننده‌ای از تعداد کارگران کشته‌شده در آن شنیده شده اما تلویحا اشاره کرد که با حضور مقام‌های رسمی در محل آمارهای اعلام‌شده کاهش پیدا کرده است.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) صبح یکشنبه یکم مهر به نقل از روابط عمومی هلال احمر استان خراسان جنوبی دلیل انفجار را «نشت گاز در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال سنگ معدنجوی طبس» اعلام کرد. این خبرگزاری به نقل از استاندار خراسان‌جنوبی نوشت: «دیشب ساعت ۲۱ انفجار در معدن رخ داد. از ۴۷ نفری که دیشب در بلوک B بودند ۳۰ نفر فوت کردند. در بلوک C تراکم گاز متان بسیار زیاد است و تا ۳-۴ ساعت آینده وضعیت آن مشخص می‌شود».
ساعاتی بعد اما ایلنا اعلام کرد در پی ادامه روند امدادرسانی در قسمت بلوک C که ۲۲ کارگر محبوس بودند به علت افزایش گاز متان، همگی جان باختند.
۳۰ کارگر در یک بلوک کشته شده‌اند و ۲۲ کارگر بلوک دیگر به‌دلیل گازگرفتگی جان دادند
عبدالهی، رئیس کل دادگستری استان خراسان جنوبی هم صبح یکشنبه در سخنان مشابهی گفته بود: «حادثه در دو بلوک B و C به‌وقوع پیوسته است. در بلوک B تعداد ۴۷ نفر ودر بلوک C حدود ۲۳ نفر محبوس شده‌اند. در بلوک B سی نفر فوت کرده و ۱۷ نفر مصدوم شده‌اند. بلوک B کاملا آواربرداری انجام شده است. عملیات جستجو در بلوک B آغاز شده است».
محمدعلی آخوندی (مدیرکل مدیریت بحران استان خراسان جنوبی) نیز ضمن تأکید بر این‌که احتمال افزایش شمار کشته‌شدگان وجود دارد گفت: به گفته حاضران در صحنه در زمان انفجار احتمالا ۶۹ نفر در معدن مشغول فعالیت بوده‌اند که انفجار گاز اتفاق افتاده است.
به گفته سعید صمدی، دبیر انجمن ذغال سنگ ایران معدن معدنجوی طبس بزرگ ترین معدن بخش خصوصی است. درباره علت انفجار گفت: «الان نمی‌توان در مورد علت حادثه با قطعیت صحبت کرد، اما انفجاری با این ابعاد به طور حتم برخورد با یک منبع گازی حداقل ۵۰ هزار متر مکعب وتصاعد گاز متان بوده است».
خبرگزاری‌ها همچنین از تماس‌های الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت و محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، رئيس جمهوری با جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی، محمداتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پیر حسین کلیوند، رئیس جمعیت هلال احمر درباره این انفجار خبر داده اند. الیاس حضرتی و محمدرضا عارف گفته‌اند که پزشکیان برای رسیدگی به این حادثه «دستور ویژه» داده و وزیران کار و صمت را به خراسان جنوبی اعزام کرده است.
طبق گزارش ایلنا علی نسائی زهان، دادستان مرکز استان خراسان جنوبی نیز درباره جزئيات انفجار گفته است: انفجار در عمق زمین داده است و منجر به بسته شدن راه‌ها و تجمع گاز شده است به همین دلیل افرادی هم که برای امدادرسانی در محل حاضر شده اند دچار آسیب می‌شوند.
او افزود: «در حال حاضر اولویت امدادرسانی به مجروحان و خارج کردن افراد از زیر آوار است، اما یقینا به قصور و تقصیر عوامل مربوطه رسیدگی و با ترک فعل‌های رخ داده شده در این زمینه برخورد می‌شود.»
بیانیه کمپین حقوق بشر ایران
کمپین حقوق بشر ایران در بیانیه‌ای فاجعه معدن معدنجوی طبس را «نتیجه‌‌ی مستقیم فساد ساختاری و نادیده گرفتن ابتدایی‌ترین حقوق نیروی کار، یعنی حق ایمنی کارگران» خواند و تأکید کرد: «این فجایع تصادفی نیستند؛ بلکه پیامد مستقیم بی‌تدبیری‌ها و سوء‌مدیریت‌های عامدانه‌اند».
در این بیانیه آمده است:
حوادث مکرر مرگبار در معادن ایران، از انفجار معدن زغالسنگ یورت آزادشهر تا معدن طبس، نتیجه مستقیم بی‌توجهی، سهل‌انگاری و عدم مسئولیت‌پذیری عواملی است که در یک اقتصاد فاسد رانتی رشد یافته‌اند. جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان بین‌المللی کار است و کنوانسیون شماره ۱۵۵ این سازمان درباره ایمنی و بهداشت محیط کار را امضا کرده است. همچنین دولت ایران از امضاکنندگان میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و باید به تعهدات مشخص خود در قبال تأمین حقوق اولیه کارگران، از جمله ماده ۷ این میثاق، پایبند باشد. بی‌عملی و بی‌کافیتی‌های مکرر مقام‌های دولتی و سودجویی‌های بی‌حساب و بی‌نظارت بخش خصوصی وابسته، باید پایان یابد و تمامی عوامل فاجعه روز اول مهر معدن معدنجوی طبس باید پاسخ‌گو شوند.
انفجار معدن در ایران بارها جان کارگران را گرفته است. سال گذشته انفجار در معدن رزمجاه طرزه در شمال شهر شاهرود سبب فروریختن این معدن شد و جان حداقل شش کارگر این معدن را گرفت.
کارگران معدن از جمله کارگرانی هستند که قربانی سودجویی پیمانکاران و صاحبان معادن می‌شوند که برای سود بیشتر از تأمین ابزار ایمنی استاندارد و رعایت اصول ایمنی سر باز می‌زنند.
سازمان پزشکی قانونی در سال ۱۴۰۲ مرگ دست‌کم دو هزار و ۱۱۵ کارگر را بر اثر حوادث کاری ثبت کرده است. بخش زیادی از حوادث کاری مرگبار در کارگاه‌های خارج از شمول قانون کار، رخ می‌دهد که کارگران آن نه قرارداد کاری دارند و نه بیمه هستند.
این گزارش با اطلاعات جدید به‌روز شده است.