دولت بشار اسد همزمان با پیروزیهایی که در استان قنیطره، در جنوب غربی سوریه به دست آورده، شروع به صدور گواهی فوت زندانیان سیاسی و اسرا کرده است. محافل حقوق بشری سوریه میگویند دولت اسد قصد دارد تا قبل از آغاز دور بعدی مذاکرات صلح، تکلیف هزاران زندانی و اسیر را معلوم کند.
واشنگتنپست گزارش داده که از بهار سال جاری صدور آگهی فوت برای زندانیان سیاسی و اسیرانی که در زندانهای حکومت اسد زندانیاند شتاب بیسابقهای گرفته است. ارتش سوریه با کمک روسیه و ایران موفق شده یکی از مهمترین استانهای سوریه را از شورشیان مخالف اسد پس بگیرد. خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۶ ژوئیه/ ۴ مرداد گزارش داده که سربازان ارتش سوریه در قنیطره، در مرز با اسرائیل در بلندیهای جولان پرچم حزب بعث و پرچم سوریه را به اهتزاز درآوردهاند. اکنون فقط یک استان در کنترل شورشیان مخالف اسد است.
به گزارش نهادهای حقوق بشری، از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۰۴ هزار نفر زندانی شدهاند و یا به اسارت درآمدهاند. ۹۰ درصد این اسیران و زندانیان در زندانهای دولت اسد محبوساند.
وکیلانی که برای حقوق این زندانیان و اسیران فعالیت میکنند میگویند از آغاز بهار سال جاری، وزارت دفاع سوریه گواهی فوت صدها زندانی سیاسی و اسیر را به ادارات ثبت احوال ابلاغ کرده تا شناسنامه آنها باطل شود. گواهیهای فوت در استانهای دمشق، حمص، حما و لاذقیه بیش از سایر استانهای سوریه صادر شدهاند. ادارات ثبت احوال در روزنامههای رسمی نام درگذشتگان را درج میکنند، و دلیل مرگ زندانیان و اسیران هم ایست قلبی یا سکته قلبی ذکر میشود.
واشنگتنپست گزارش داده که بر اساس یافتههای این رسانه، اغلب زندانیانی که گواهی فوت برای آنها صادر شده در فاصله بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ جان خود را در زندانهای اسد از دست دادهاند.
گواهیهای فوت در استان حما در اغلب مواقع از طرف دادگاه نظامی نیمهشبها صادر شده که نشان میدهد این زندانیان شبانه اعدام شدهاند. زندانیانی که از زندان صیدنایا در دمشق آزاد شدهاند از اعدامهای منظم شبانه در این زندان خبر دادهاند. تعداد زندانیان اعدامی در زندانهای دولت سوریه به دلیل ملاحظات امنیتی هنوز مشخص نشده است.
در مذاکرات صلح آستانه و وین که زیر نظر سازمان ملل برگزار میشد، ترکیه و روسیه خواهان روشن شدن سرنوشت زندانیان و اسیران شده بودند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در دیدار با بشار اسد رئیس جمهوری عربی سوریه در اردیبهشت/ مه سال جاری گفته بود:
«در سوریه ثبات بیشتری به چشم میخورد و این امر درهایی را باز میکند برای پیشبرد پروسه سیاسی که از مدتی قبل آغاز شده است. ما میدانیم که راه دشواری در پیش داریم اما با کمک شما و برخی متحدان و دوستانمان مذاکرات صلح را به پیش میبریم.»
دیپلماتهای نزدیک به شورشیان مخالف اسد که در مذاکرات صلح شرکت دارند گفتهاند که دولت اسد قصد دارد قبل از آغاز دور بعدی مذاکرات صلح تکلیف زندانیان و اسیران را مشخص کند.
خانوادههای زندانیان و اسیران که تاکنون گمان میکردند عزیزانشان به زودی آزاد میشوند، اکنون از طریق روزنامه رسمی در جریان درگذشت آنها قرار میگیرند. مادر یک زندانی سیاسی سوری که نام او افشا نشده به واشنگتنپست گفته است:
«هر شب قبل از خواب به پسرم فکر میکردم و از خودم میپرسیدم که او در این لحظه کجاست و چه میکند و به خودم امید میدادم که زنده است و حالش هم خوب است، غافل از آنکه او در همه این سالها در گور آرمیده بود.»
بیشتر بخوانید: