اعتراض‌های عراق به بی‌کفایتی دولت در خدمات‌رسانی، فساد، بیکاری و قطع برق ادامه دارد. نیروهای امنیتی با معترضان در برابر یک میدان نفتی در غرب شهر بصره درگیر شدند. همزمان مذاکرات مربوط به صادرات برق ایران شکست خورده و بغداد به دنبال جایگزین، به عربستان سعودی روی آورده است.
پلیس عراق سه‌شنبه ۱۷ ژوئیه / ۲۶ تیر با استفاده از باتوم و شلنگ به معترضانی که در ورودی میدان نفتی زبیر تجمع کرده‌بودند، یورش برد و آنها را متفرق کرد. میدان نفتی زبیر در غرب شهر نفت‌خیز بصره قرار دارد.
این چندمین باری است که معترضان به میدان‌های نفتی بصره هجوم می‌برند تا نارضایتی‌شان از ارائه خدمات عمومی اندک را به نمایش بگذارند.
شرکت ایتالیایی «انی» اداره میدان نفتی زبیر را برعهده دارد. مقام‌های اداری می‌گویند اعتراض‌ها اختلالی در روند تولید عادی نفت آنجا یا دیگر میدان‌های نفتی که صحنه اعتراض بوده‌اند، ایجاد نکرده است.
عراق دومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک پس از عربستان سعودی است. تولید کل روزانه عراق به ۴,۵ میلیون بشکه می‌رسد که ۴۷۵ هزار بشکه آن در میدان نفتی زبیر تولید می‌شود.
یک افسر پلیس حاضر در زبیر به خبرگزاری «رویترز» گفته است که آنها بنا به دستور مجاز به استفاده از گلوله‌های جنگی نیستند اما موظف‌اند که «با اخلال‌گران در فعالیت‌های میدان‌های نفتی» برخورد کنند.
روز نهم از اعتراض‌ها
عراق نهم روز اعتراض‌ها را در استان‌های جنوبی خود از سر می‌گذارند. معترضان تا کنون در بصره، کربلا، نجف، ناصریه و عماره به ساختمان‌های اداری استانی، دفترهای مرکزی احزاب سیاسی و سازمان‌های شبه‌نظامی شیعه همچون «بدر»، و نیز به فرودگاه نجف یورش برده‌اند. علی سیستانی، مرجع تقلید بزرگ شیعیان عراق نیز از اعتراض‌ها حمایت کرده است.
قطع برق در بصره جرقه آغاز اعتراض‌ها بود. اما به جز بصره، استان‌های میسان و ذی‌قار هم شاهد قطع برق بوده‌اند. معترضان در حالی نسبت به نارسایی در خدمات عمومی معترضند که دولت بعدی هنوز پس از انتخابات ۱۲ مه شکل نگرفته است.
حیدر عبادی، نخست‌وزیر که اکنون به دنبال حفظ قدرت است، وعده داده که برای آب و برق و آفریدن فرصت‌های شغلی در شهر نفت‌خیز بصره بودجه لازم را در نظر بگیرد. دولت پیشین او و دولت‌هایش قبل از آن به فساد متهم هستند. بیکاری نیز یکی از مشکلات عراقی‌ها است.
دولت عراق از گسترش اعتراض‌ها به بغداد نگران است. به همین دلیل تمهیدات امنیتی سخت‌گیرانه‌ای به اجرا گذاشته شده. دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت محدود شده و شماری از سازمان‌دهندگان اعتراض‌ها بازداشت شده‌اند. وب‌سایت خبری «کردستان ۲۴» به نقل از سازمان‌دهندگان اعتراضات مدعی است که آنها به دنبال برگزاری یک راهپیمایی «یک‌میلیونی» در بغداد هستند.
اعتراض‌ها اما دوشنبه به بغداد رسید. مردم معترض به بیکاری در حضور نیروهای امنیتی در میدان تحریر بغداد حضور یافتند.
شکست مذاکرات با ایران؛ نزدیکی به عربستان؟
به گزارش شبکه خبری «روداو»، وابسته به حکومت محلی اقلیم کردستان، معترضان عراقی سه‌شنبه در بصره تهدید کردند که گذرگاه مرزی شلمچه در مرز ایران را مسدود خواهند کرد. آنها در برابر دفتر فرماندار بصره چادر زده‌اند.
نارضایتی از نفوذ ایران در میان معترضان به چشم می‌خورد. اما قطع برق وارداتی از ایران یکی از دلیل‌های اصلی خاموشی‌های بصره و دیگر شهرهای جنوبی عراق بود.
به گفته مقام‌های عراقی، بدهی در پرداخت هزینه برق وارداتی از ایران باعث شد که تهران جریان یک هزار مگاواتی برق به آنجا را قطع کند. پس از آن بغداد و تهران وارد مذاکره شدند اما وزارت برق عراق دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که مذاکرات به نتیجه نرسیده و ایران برق وارداتی به چهار خط انتقال اصلی را قطع می‌کند.
دو خط از این چهار خط انتقال اصلی در استان دیاله، یک خط در بصره و خط دیگر در عماره، مرکز استان میسان قرار دارند.
در بخشی از این اعلامیه آمده است که عراق «یک طرح بدیل» را برای تأمین برق آماده کرده اما به جزئیات آن اشاره نشده است. قرار است قاسم محمد فهداوی، وزیر برق عراق این هفته به عربستان برود و یک موافقت‌نامه در زمینه انرژی امضا کند.
رسانه‌های عراق بر اساس این خبر گمانه‌زنی می‌کنند که شکست مذاکرات با ایران، بغداد را به سمت ریاض سوق داده است.
تهران در هفته‌های گذشته علاوه بر قطع صادرات برق به عراق، جریان آب ۴۲ رود به این کشور را نیز قطع کرده است. ایران خود شاهد اعتراض‌های گسترده به بی‌آبی است و با کمبود برق مواجه است.
بخشی از “سخن روز” با عنوان:
“همزمانی اعتراضات حق طلبانه در ایران و عراق بر علیه دو رژیم مذهبی حاکم”
از انتشارات ‘حزب کمونیست ایران’.
“… همزمانی اعتراضات توده ای در ایران و عراق، هر دو بر علیه رژیمهای مذهبی تا مغز استخوان فاسد و مرتجع، با خواستها و مطالبات مشابه را، باید به فال نیک گرفت. اینکه مردم عراق که تا دیروز تصور می شد گویا به دلیل وابستگی مذهبی از اعمال رژیم ایران در عراق چشم پوشی می کنند، امروز به دفاتر احزاب وابسته به جمهوری اسلامی حمله می کنند و شعار بیرون کردن جمهوری اسلامی از عراق را سر می دهند، نشانه امیدبخشی از وحدت مبارزاتی مردم هم سرنوشت در این سو و آن سوی مرز است.
اقدامات دولت عراق طی روزهای اخیر، نشان می دهد که این دولت خطر را بسیار جدی گرفته است. بیهوده نیست در شهری مانند نجف که گویا می بایست مرکز نفوذ و قدرت دولت شیعه مذهب باشد، ناچار می شود حکومت نظامی اعلام کند و قانون منع عبور و مرور به اجرا بگذارد. طی سالهای گذشته در چند مقطع شاهد اعتراضات توده ای در عراق و بویژه در شهر بغداد بوده ایم، اما هیچگاه دولت عراق را این چنین به اندازه امروز،سراسیمه و وحشت زده در مقابل اعتراضات مردم ندیده بودیم. واقعیت این است نسیم آزادی که از ایران وزیدن گرفته است، امید به پیروزی در دل مردم عراق را نیز زنده کرده است. از اینرو نگرانی دار و دسته های حاکم در عراق را باید درک کرد.”
هوشنگ / 17 July 2018