دو گزارش جداگانه از دو نهاد و سازمان بین‌المللی از کاهش تولید و صادرات نفت ایران به‌دلیل تحریم‌های آمریکا نشان دارد. آژانس بین‌المللی انرژی گفته است در ماه ژوئن صادرات نفت ایران به اروپا نسبت به ماه مه نصف شده، اوپک در مجموع میزان کاهش تولید نفت ایران در ژوئن را ۲۲,۷ هزار بشکه کمتر از ماه مه اعلام کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی که پنج‌شنبه ۱۲ ژوئیه / ۲۱ تیر منتشر کرده آورده است که مجموع صادرات نفت ایران، از جمله میعانات گازی، در ماه ژوئن سال جاری حدود ۲,۵ میلیون بشکه در روز و ۲۳۰ هزار بشکه کمتر از ماه مه بوده است.
دست‌کم ۱,۸ میلیون بشکه از صادرات نفت ایران به آسیا است و بخش زیادی از باقیمانده آن به اروپا صادر می‌شود.
نیمی از نفت ایران به هند و چین صادر می شود. با در نظر گرفتن آن‌که هند نیز به‌تازگی از زمره کشورهایی شد که با فشار آمریکا می‌خواهند واردات نفت از ایران را کاهش دهند یا متوقف کنند، این احتمال وجود دارد که در ماه‌های آینده صادرات نفت ایران بیش از این نیز کاهش یابد.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تولید و صادرات نفت ایران ۱,۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
فشارهای آمریکا بر کشورهای دیگر برای توقف واردات نفت از ایران پس از آن افزایش یافت که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های جدید این کشور علیه ایران را اعلام کرد. برخی از تحریم‌ها در مهلتی ۹۰ روزه که ۶ اوت / ۱۵ مرداد سال جاری پایان می‌یابد به‌اجرا گذاشته خواهند شد و برخی دیگر، از جمله تحریم‌های نفتی، در مهلتی ۱۸۰ روزه که ۴ نوامبر / ۱۳ آبان امسال تمام خواهد شد.
با کاهش صادرات نفت ایران و کمبود آن در بازارهای جهانی به‌منظور جبران این فقدان، از یک سو آمریکا از متحدان خود همچون عربستان سعودی خواسته تا تولید نفت خود را افزایش دهند و از سوی دیگر خود نیز بر صادرات نفت‌اش افزوده است. هند از جمله کشورهایی است که با کاهش واردات نفت خود از ایران نفت بیشتری از آمریکا خریداری کرده است.
به‌گفته آژانس بین‌المللی انرژی هم عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس و هم روسیه که از متحدان ایران محسوب می‌شود به‌رغم توافق اخیر سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) مبنی بر افزایش یک میلیون بشکه نفت در روز، تولید نفت خود را بیشتر کرده‌اند و به رکورد تولید نزدیک شده‌اند.
بنا به این گزارش، تولید روزانه نفت عربستان سعودی در ماه ژوئن به ۱۰ میلیون و ۴۶۰ هزار بشکه افزایش یافته و در ماه ژوئیه نیز این کشور می‌خواهد ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه بیشتر از این میزان هم تولید کند.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین پیش‌بینی کرده که کشورهای غیرعضو اوپک امسال نسبت به سال گذشته دو میلیون بشکه نفت بیشتر تولید کنند و در سال آینده این رقم یک میلیون و ۸۴۰ هزار بشکه بیشتر از آن هم خواهد شد.
در همین حال اوپک نیز در گزارش ماهانه خود می‌‌گوید تولید نفت ایران در ماه ژوئن سه میلیون و ۷۹۹ هزار بشکه در روز بود که نسبت به ماه قبل ۲۲,۷ هزار بشکه در روز کاهش داشته است. در ماه مه ایران سه میلیون و ۸۲۲ هزار بشکه نفت تولید کرده بود.
این در حالی است که براساس گزارش اوپک، کشورهای عضو این سازمان در ماه ژوئن، در مجموع ۳۲ میلیون و ۳۳ هزار بشکه نفت خام در روز تولید کرده که نسبت به ماه قبل از آن (مه) ۱۷۳ هزار بشکه در روز افزایش داشته است.
تولید نفت در عربستان سعودی، عراق، کویت، امارات متحده عربی و نیجریه افزایش پیدا کرده، اما در لیبی، ونزوئلا و آنگولا – همچون ایران – کاهش داشته است.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران پس از اجلاس اوپک گفته بود که ایران به دنبال مشتریان جدید و یافتن راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکاست. اما واشنگتن هشدار داد که به جز برخی استثناها، مشتریان نفت ایران باید خرید نفت از این کشور را برای دورماندن از تحریم‌های ایالات متحده پس از ۴ نوامبر / ۱۳ آبان سال جاری به صفر برسانند.
در این مدت به‌جز هند که بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران پس از چین است، کشورهای دیگری چون ژاپن و کره جنوبی نیز واردات نفت از ایران را کاهش داده یا متوقف کرده‌اند.
ماه گذشته شبکه جهانی پترو لوجستیکس که در ژنو صدور نفت در جهان را رصد می‌کند گفته بود که در ماه مه میلادی صادرات نفت ایران نسبت به ماه گذشته روزانه ۱۰۰ هزار بشکه کاهش یافته است.
بیشتر بخوانید: