شجاعت ممودو گاساما، «مرد عنکبوتی» اهل مالی که کودک فرانسوی را نجات داد، به‌درستی پاداش داده شد، اما طرز برخورد و اظهارات امانوئل مکرون تنها به گفتارهای مهاجرستیزانه دامن می‌زند.
اگر قرار باشد چیزی ایمان خدشه‌دارشده ما به سرشت آدمی را التیام دهد، آن ویدئوی نجات دراماتیک یک کودک در پاریس در روز شنبه است.
ممودو گاساما، مهاجر غیرقانونی ۲۲ ساله‌ای اهل کشور مالی، وقتی کودک نوپای تنهایی را دید که از بالکن طبقه چهارم ساختمانی در منطقه ۱۸ پاریس آویزان بود، در میانه تشویق و هلهله ناظران، به‌سرعت برای نجات کودک از ساختمان بالا رفت. این اقدام متهورانه او را به «مرد عنکبوتی منطقه هجدهم» معروف کرد.
مکرون نجات دهنده خارجی را به کاخ الیزه دعوت کرد و با اهدای مدال شجاعت به گاساما گفت که فوراً به او شهروندی افتخاری فرانسه و شغلی در آتش‌نشانی شهر پاریس داده خواهد شد.
خود مکرون البته همان جا بر ناسازگاری این اقدام دولت با سیاست معمول فرانسه در قبال مهاجران تأکید کرد.
به گزارش روزنامه پاریزین، مکرون به گاساما گفته که «ما نمی‌توانیم همین‌طوری برای همه کسانی که از مالی یا بورکینافاسومی‌آیند، اوراق هویتی صادر کنیم. اگر در خطر باشند، به آنها پناهندگی می‌دهیم، اما به دلایل اقتصادی نه. ولی شما حرکت استثنائی‌ای انجام دادید؛ حتی اگر خودتان هم متوجه ارزش کارتان نبوده‌اید، حرکت شما عمل شجاعانه و قهرمانه‌ای بوده که تحسین همگان را برانگیخته است.»
نمی‌توان به قطع یقین گفت که مکرون تعمداً از چنین لحن تحقیرآمیزی –لحن یک اشراف‌زاده خطاب به یک وحشی خوب از یکی از مستعمرات سابق— استفاده کرده یا نه، اما او در کنفرانس مطبوعاتی پس از این دیدار، منظور کلی‌اش را بسیار شفاف بیان کرد: «یک حرکت استثنائی سیاست ما را تغییر نمی‌دهد.»
ویدئوی اقدام خارق‌العاده نجات کودک فرانسوی به دست ممودو گاساما:
بله، البته. سیاست‌های مهاجرتی در فرانسه از دیرباز حاوی معانی ناخوشایندی بوده است.
در انتخابات ریاست جمهوریِ سال گذشته، مارین لوپن با کارزار «به نام مردم» پا به عرصه گذاشت که پیام ضمنی و اسم رمز آن این بود که «مردم» منحصراً فرانسویان سفیدپوست هستند. او گفت که «مخالف مهاجران نیست، بلکه فقط مخالف مهاجرت» است، و به‌طور ضمنی اشاره کرد که فقط مهاجرانی را تحمل خواهد کرد که عمل مهاجرت را انجام ندهند، یعنی همان‌جایی که از اول بودند بمانند. (او همچنین مانند بسیاری از فاشیست‌های قبل از خودش، «محافل مالی» را «دشمن مردم» خواند.) این کارزار انتخاباتی آشکارا نژادپرستانه، مقام دوم را در دور اول انتخابات نصیب لوپن کرد. در دور دوم با اختلاف بالایی از مکرون شکست خورد، اما همچنان بیش از ده میلیون رأی به نفع او به صندوق ریخته شد.
هرکسی که شناخت خوبی از فرانسه داشت، اما به هیچ وجه غافلگیر از این امر نشد. طی سال‌هایی که من در فرانسه، و در همان منطقه هجدهم زندگی می‌کردم، همواره جوی مبتنی‌بر شک و ظن رسمی و آشکار نسبت به مهاجران بر فضا حاکم بود. معمولاً می‌دیدم که پلیس مردم را در خیابان متوقف می‌کند تا از آنها بخواهد اوراق شناسایی‌شان را نشان دهند — البته این تنها برای افرادی با رنگ پوست قهوه‌ای یا سیاه اتفاق میفتاد.
اگر گاساما به‌طورقهرمانه‌ای آن کودک را نجات نداده بود، به احتمال باقی مانده مدت اقامت‌ش در فرانسه را در بازداشت‌گاه و تحت آزار پلیس سپری می‌کرد. حتی بعضاً تیپ‌های هنری اهل متروپل هم در این تبعیض و پیش‌داوری عمومی مشارکت می‌کنند: من یکی دو نفر را می‌شناختم که با شیطنتی خودمانی، مهاجران مغربی را «بور» [beurs] می‌نامیدند که اصطلاح تحقیرآمیزی است که از معکوس کردن سیلاب‌های واژه‌ی «Arabes» حاصل شده است.
گاساما، که سال گذشته برای رسیدن به خاک فرانسه، طی سفر خطرناکی با قایق به ایتالیا آمده است، به‌طرز چشمگیری متواضع و فروتن نشان داد (گفت: «اولین بار است که جایزه‌ای می‌برم»)، اما او به تجربه او می‌داند که پذیرفته شدن در جامعه فرانسه چقدر برای آدم‌هایی مانند او دشوار است. در واقع، رفتار و منش مکرون این پیام را می‌رساند که شما فقط در صورتی می‌توانید فرانسوی شوید که چنان کار استثنائی و خارق‌العاده‌ای انجام دهید که حتی فکر انجام آن هم به ذهن مردم فرانسه نرسد.
منبع: گاردین