کاندیداهای اولیه گزارشگری در مورد وضعیت حقوق بشر ایران مشخص شدند. بر اساس اطلاعاتی که در سایت سازمان ملل منتشر شده است، ۱۴ کاندیدا در لیست اولیه افراد متقاضی برای در اختیار گرفتن این پست قرار دارند. سه نفر از این نامزدها زن و ۱۱ نفر دیگر مرد هستند.
نامزدهای پست گزارشگری درباره وضعیت حقوق بشر در ایران از کشورهای نروژ، تونس، بلژیک (دو نفر)، آمریکا، هند (دو نفر)، بریتانیا، تایلند، نیجریه، موریتانی، پاکستان، افغانستان و ایتالیا هستند.
در میان این فهرست نام سیما سمر، فعال حقوق زنان و برنده جایزه «نوبل آلترناتیو» به خاطر تلاش در راه تامین حقوق بشر به چشم می‌خورد. او نخستین زن حاضر در کابینه دولت افغانستان پس از سقوط طالبان بود.
گزارشگر ویژه در امور حقوق بشر ایران تیر ماه امسال و به دنبال طی ساز و کارهای انتخاب، از میان شمار محدود‌تری از این نامزدها انتخاب، معرفی و جایگزین عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه پیشین حقوق بشر در امور ایران خواهد شد که روز یک‌شنبه ۱۱ فوریه/ ۲۲ بهمن ۹۶ به دنبال سکته قلبی در لاهور پاکستان درگذشت.
- در همین زمینه: عاصمه جهانگیر، گزارشگری که دیپلمات نبود
به دنبال تمدید ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل، حسن نایب هاشم، مدافع حقوق بشر مقیم اتریش، درباره ساز و کار انتخاب این گزارشگر ویژه به زمانه گفته بود: «پس از اعلام لیست افرادی که برای تصدی این پست ثبت‌نام می‌کنند، از میان این لیست یک فهرست کوچک‌تر (Short list) تعیین می‌شود و کسانی که برای انتخاب گزارشگر ویژه حق رای خواهند داشت با این افراد مصاحبه می‌کنند و در نهایت فرد مورد نظر را انتخاب خواهند کرد.»
کسانی که در انتخاب گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران در این دوره نقشی تعیین‌کننده دارند، از پنج ناحیه مختلف و سفیران کشورهای مشخصی هستند که در ماه آوریل تعیین شده‌اند و تا آخر ماه مارس سال بعد صاحب حق رای خواهند بود.
به گفته آقای نایب هاشم، این گروه از این اعضا تشکیل شده است: «از منطقه آسیا، سفیر سنگاپور، از منطقه آفریقا، سفیر اتیوپی، از منطقه آمریکای لاتین، سفیر اکوادور، از منطقه شرق اروپا سفیر آذربایجان و از اروپا و دیگر مناطق (شامل آمریکای شمالی و کشورهایی مثل اسرائیل) سفیر اسرائیل.»
به این ترتیب این پنج نفر تقاضانامه‌های مربوط به گزارشگری ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران را بررسی می‌کنند، لیست کوچک را تعیین می‌کنند و از دل آن لیست کوچک‌تر را در می‌آورند و در نهایت فرد مورد نظر در آخرین روز شورا از سوی رییس شورای حقوق بشر سازمان ملل معرفی می‌شود.
- بیشتر بخوانید: ساز و کار انتخاب گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران
روند تعیین گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران در حالی طی می‌شود که سخنگوی وزارت خارجه ایران تمدید مأموریت این گزارشگر ویژه را «فاقد مشروعیت» خوانده و از شورای حقوق بشر سازمان ملل انتقاد کرده بود: