نتیجه یک پژوهش که روز جمعه ۲۰ آوریل/ ۳۱ فروردین در کنفرانس سالانه “انجمن قلب و عروق اروپا” ارائه شد نشان می‌دهد که چربی دور شکم – حتی در افرادی که اضافه وزن ندارند – برای قلب مضر است.

خوزه مدینا انوخوسا از بخش پیشگیری بیماری‌های قلب و عروقی مرکز پژوهشی مایو Mayo در آمریکا مدیریت این پژوهش ۱۷ ساله را به عهده داشته و به دنبال ارتباط دهی خطرات چربی دور شکم و بیماری‌های قلبی بوده است. پژوهش‌های بسیاری نشان داده که چربی دور شکم و چاقی در افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی موثر است اما انوخوسا و تیمش به طور خاص رابطه چربی دور شکم در افرادی که اضافه وزن ندارند را با بیماری‌های قلبی سنجیدند.

پیام خوزه مدینا انوخوسا پس از انجام این پژوهش روشن است: “اگر دور شکم شما از دور باسن‌تان بزرگ‌تر است با هر وزنی که هستید به پزشک مراجعه کنید.”

شاخص توده بدنی یا بی‌ام‌آی (BMI) که از طریق تقسیم وزن فرد به کیلوگرم بر توان دوم (x²) قدش به متر بدست می‌آید، معمولا شاخص سنسجش سلامتی فرد بر اساس وزن اوست و برای طبقه‌بندی کمبود یا اضافه وزن بزرگسالان استفاده‌ می‌شود.

بیشتر پژوهش‌های مربوط به اضافه وزن و ارتباط‌دهی این موضوع به بیماری‌های مختلف از شاخص بی‌ام‌آی به عنوان قیاس اضافه وزن استفاده می‌کنند. اما بی‌ام‌آی بیانگر مقدار عضلات و توزیع چربی در بدن نیست – دو شاخصی که برای پژوهش خوزه مدینا انوخوسا مهم هستند چرا که فرضیه آنها این است که جایگاه و توزیع چربی در بدن هم شاخص مهمی در ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی است.

این پژوهش ۱۷ سال زندگی و سلامت بیش از ۱۶۰۰ نفر را به دقت بررسی کرد و نهایت نشان داد که ذخیره بیش از حد چربی در میانه بدن انسان نشانگر توزیع چربی غیرطبیعی است و افراد دارای وزن طبیعی و چاقی مرکزی مشکلات قلبی بیشتری نسبت به افراد دارای وزن طبیعی و توزیع همگون چربی در همه جای بدن دارند.

خوزه مدینا انوخوسا و تیمش در سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ از ۱۶۹۲ شهروند ساکن ایالت مینه‌سوتا که ۴۵ سال و یا بالاتر سن داشتند خواستند که با پژوهش آنها همراه شوند. شرکت‌کنندگان تحت معاینه پزشکیقرار گرفتند و وزن، قد، دور کمر و دور باسن آنها اندازه‌گیری شدند. چاقی مرکزی به عنوان یک نسبت تقسیم دور کمر به دور باسن حساب شد.

برای مردان اگر این نسبت بالاتر از نه صدم بود و برای زنان اگر این نسبت بالاتر از هشتاد و پنج صدم بود، فرد چاق میانی فرض می‌شد.

بیماران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ برای وقوع بیماری‌های مهم قلبی عروقی مورد بررسی قرار گرفتند و پرونده‌های پزشکی آنها مدام توسط تیم پژوهشی مورد بررسی قرار گرفت. تیم پژوهشی وقوع بیماری‌های مهم قلبی عروقی را این گونه تعریف کرد: وقوع حمله قلبی، جراحی قلب و عروقی، گرفتگی عروق، باز کردن شریان‌های مسدود شده، سکته مغزی، یا مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی.

این پژوهش بلدمدت نشان داد که شرکت٬کنندگان با بی‌ام‌آی معمولی (بدون اضافه وزن) و چاقی مرکزی تقریبا دو برابر بیشتر از افرادی که بی‌ام‌آی مشابه داشتند اما چاقی مرکزی نداشتند دچار بیماری‌های مهم قلبی عروقی شدند.

“افرادی که دارای وزن نرمال و چربی دورشکم هستند در مقایسه با افرادی که چربی دورشکم کمتری دارند، احتمال بیشتری دارد که مبتلا به بیماری‌های قلبی شوند. این فرم بدن، بیانگر شیوه زندگی کم تحرک، توده عضلانی پایین، و خوردن بیش از هیدرات‌های کربن است، ” این را خوزه مدینا انوخوسا به نشریه “مدیکال اکسپرس” می‌گوید.

او در ادامه در توضیح کاستی‌های شاخص بی‌ام‌آی در تشخیص میزان سلامتی می‌گوید: “شکم معمولا اولین جایی است که چربی در بدن ذخیره می‌شود. بنابراین کسانی که با توجه به شاخص بی‌ام‌آی دارای اضافه وزن طبقه‌بندی می‌شوند ما چربی دور شکم‌شان کم است معمولا یعنی وزن آنها از عضله بیشتر است که برای سلامتی خوب است. عضله مانند یک ذخیره متابولیک است و به کاهش میزان چربی و قند خون کمک می‌کند.”

هرچه توده عضلانی بیشتری افراد داشته باشند، میزان وزن آنها هم افزایش می‌یابد اما این وزن بدی نیست. تمرکز اینکه چربی کجای بدن جمع شده است مهم است و خطرناک‌ترین چربی‌ها، چربی دور شکم است.

خوزه مدینا انوخوسا می‌گوید که پژوهش آنها نشان می‌دهد که پزشکان برای سنجش سلامتی قلبی و عروقی بیماران لازم است شاخص چاقی مرکزی را جدی‌تر از شاخص بی‌ام‌آی بگیرند و چاقی مرکزی را اندازه‌گیری کنند.

در اغلب پژوهش هایی که چاقی مرکزی را مرکز توجه خود قرار داده‌اند مشخص شده که این نوع چربی با توده عضلانی نسبی در کل بدن نسبت عکس دارد. افراد مبتلا به چاقی مرکزی، به غیر از دور شکم در اطراف تمام اعضای داخلی بدن هم چربی اضافه دارند. افزایش چربی‌های احشایی موجب بروز انواع بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود و اسیدهای چرب سمی را هم در بدن افزایش می‌دهد. وضعیت استرس شدید و زندگی بی‌حرکت، و خوردن هیدرات‌های کربن در جمع شدن چربی دور شکم موثر هستند.

خوزه مدینا انوخوسا توصیه‌اش مشخص است، دور شکم و دور باسن خود را مدام اندازه بگیرید و اگر اندازه دور شکم‌تان بزرگتر بود، شما مبتلا به چاقی میانی هستید و باید برای کنترل این شرایط آمده شوید: به دکتر بروید، رژیم غذایی سالم انتخاب کنید، هیدرات‌های کربن را کم کنید و ورزش کنید.