فیروزه رمضان‌زاده – آبتین غفاری متولد ۱۳۵۵ است. وی نوازندگی تنبک و دف را از سنین نوجوانی آغاز کرد. در کارنامه هنری او فعالیت و شرکت در گروه‌های مختلف موسیقی و کنسرت‌های متعدد در تهران و شهرهای دیگر به چشم می‌خورد. او از ۱۰ ماه پیش تاکنون به عنوان نوازنده تنبک و دف در یکی از گروه‌های موسیقی سنتی ترکیه به نام “تبریز‌دان تورس” مشغول به فعالیت است.

از سوی بخش فرهنگ رادیو زمانه با آبتین غفاری گفت‌و‌گویی انجام داده‌ام که می‌خوانید:

(به دلیل کیفیت پایین ضبط با امکانات خانگی پرسش‌های این مصاحبه را با صدای تولیدکننده رادیو زمانه می‌شنوید)

گروه “تبریز‌دان تورس” در آغاز پایه ریزی بر اساس چه اهدافی شکل گرفت؟

آبتین غفاری – “تبریز‌دان تورس” در فارسی به معنای “از تبریز تا تورس” است. این گروه در طی سال‌هایی که شکل گرفته تلاش کرده موسیقی مردمی و سرزمینی دارای گستره جغرافیایی از تبریز تا رشته کوه‌های تورس در ترکیه را به شکلی نو و مدرن تنظیم و عرضه کند تا برای مخاطب امروز نیز جذابیت داشته باشد.

شما از چه زمان در این گروه همکاری می‌کنید و این گروه تاکنون چه برنامه‌هایی ارائه کرده است؟

من در حدوذ ۱۰ ماه پیش توسط یکی از دوستانم که او نیز قبلاً با همین گروه همکاری می‌کرد به گروه “تبریز‌دان تورس” معرفی و جایگزین وی شدم. محصول فعالیت من در این گروه، پخش هفتگی ۱۳ برنامه ۱۳ هفته‌ای پیاپی در کانال T. R. T کانال موزیک دولتی ترکیه و نمایش تعدادی برنامه در کانال‌های دیگر ترکیه بوده که این برنامه‌ها با استقبال نسبتاً خوبی نیز روبرو بوده است.

در حال حاضر اعضای این گروه از چند نفر تشکیل شده است؟

این گروه دارای یک هسته مرکزی ۵ تا ۶ نفره است که از ۵ تا ۶ سال پیش با یکدیگر همکاری می‌کنند. بنا به ضرورت، اعضایی به گروه اضافه می‌شوند یا جایگزین می‌شوند. در حال حاضر تعداد اعضای گروه ۹ نفر است. آن‌ها در واقع نوازندگی سازهایی را بر عهده دارند که نوعی موسیقی تلفیقی را شکل می‌دهد به این معنا که سازهای غربی هم چون گیتار بیس یا بعضاً کیبورد در کنار سازهای شرقی مثل کمانچه آذری نشسته است. جنس این موسیقی تلفیقی است که ما در این شاخه از موسیقی فعالیت می‌کنیم. در این گروه به جز من سه نفر دیگر ایرانی و تبریزی الاصل هستند من جمله یکی از خوانندگان گروه به نام مرتضی جاوید (این گروه دارای دو خواننده است) که سال‌هاست در ترکیه زندگی می‌کنند.

خواننده گروه معمولاً از چه نوع اشعاری استفاده می‌کند؟ اساساً با توجه به ارائه برخی از اشعار فارسی تا چه میزان مخاطبان ترک با اشعار فارسی ارتباط می‌گیرند؟

خوانندگان گروه بیشتر از اشعار مولانا و بسیاری از منابع و مفاهیم عرفانی استفاده می‌کنند. در بسیاری از اوقات هم چند نمونه از اشعار فارسی استفاده شده است. با توجه به اینکه جنس موسیقی و نوع شعر برای مردم تازگی دارد و تاکنون به این شکل مدرن و تلفیقی در ترکیه اجرا نشده این برنامه‌ها بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد. حتی اشعار فارسی نیز نظر ببینده را جلب کرده است.

با توجه به تنوع بسیار موسیقی در ترکیه، موسیقی محلی پرسوز و گداز سنتی چه جایگاهی در کنار موسیقی پاپ ترکی دارد؟

ترکیه در بین سایر کشورهای قدیمی تمدن‌های شرقی دارای تنوع قومی و زبانی زیادی است. در نتیجه تنوع فرهنگی و در نتیجه تنوع موسیقی داریم. یعنی در گوشه گوشه سرزمین‌هایی مثل ترکیه و ایران آداب، سنن، فرهنگ و موسیقی خاص خود را دارند. در دنیای مدرن امروزی با نفوذ فرهنگ غرب در همه جای دنیا موزیک پاپ به وجود آمد. اما به هر حال کم و بیش از برنامه‌های موسیقی محلی و کلاسیک استقبال می‌شود. در ایران نیز به هر حال موسیقی ایرانی مخاطب خودش را داشت. در ترکیه نیز همین طور در شهر استانبول که من زندگی می‌کنم همیشه برنامه‌های موسیقی بسیار متنوعی از سوی مناطق مختلف ترکیه اجرا می‌شود که مخاطبان خاص خود را دارند. در کانال‌های مختلف ترکیه هم برنامه‌های موسیقی متنوعی اجرا می‌شود و مردم استقبال می‌کنند. این‌ها در مقابل یکدیگر نیستند هم موسیقی محلی، پاپ و هم کلاسیک ترکیه.

موسیقی سنتی ترکیه تا چه حد دارای ظرفیت همگونی با موسیقی آذری است؟

در رابطه با همگونی یا تلفیق موسیقی ترکیه با موسیقی‌های دیگر مثل آذری، اصولا موسیقی به دلیل اینکه انتزاعی‌ترین شکل و شاخه هنر است در نتیجه با درونی‌ترین لایه‌های شخصیتی انسان در ارتباط است و از آنجا نشأت می‌گیرد. من فکر می‌کنم شرایطی مثل محیط و جغرافیا که بر روی لایه‌های بیرونی‌تر شخصیت انسان‌ها تأثیر گذاشتند بر روی موسیقی کمتر تأثیر گذاشته‌اند. بنابراین در دور‌ترین موسیقی‌ها مثل موسیقی سرخپوست‌ها باز نشانه‌هایی از آشنایی یا احساس نزدیکی را می‌بینیم. به شکل عامیانه مفاهیمی مثل ترس، میل به زندگی، غرایز ابتدایی انسان در همه انسان‌ها مشترک هستند. موسیقی بیشتر از این عوامل نشأت می‌گیرد تا اندیشه‌های پیچیده بشری که حاصل نوع زندگی و جغرافیا و محیطش است. بنابراین تلفیق موسیقی با یکدیگر در کنار هم می‌تواند با یکدیگر همگون باشد به هم نزدیک شود با هم گفت‌وگو کند و تلفیق شکل گیرد. حالا در این بین، موسیقی‌هایی که به لحاظ جغرافیایی و مردم به هم نزدیک‌ترند قطعاً تلفیق آن‌ها ساده‌تر و شباهت‌های بیشتری هم با یکدیگر دارند. از جمله موسیقی ترکیه با موسیقی آذری، این دو به این دلیل که زبان و موسیقی آن‌ها شباهت‌های بسیاری با یکدیگر دارند بنابراین تلفیق این دو امکان‌پذیر است و از طرفی موسیقی هر یک برای طرف مقابل قابل درک است پس می‌توان گفت همگونی این دو موسیقی امکان‌پذیر است و نتیجه مطلوب‌تری هم به دنبال خواهد داشت.

این گروه، چه برنامه‌هایی را برای ماه‌های آینده تدارک دیده است؟

همان‌طور گه گفتم برنامه‌های گروه در ۱۳ برنامه هفتگی دو تا سه بار از شبکه T. R. T ترکیه پخش می‌شود. آخرین بخش این برنامه‌ها در روزهای آینده پخش می‌شود. تازه از این کار فارغ شدیم و تقریباً دو هفته پیش کنسرتی در استانبول داشتیم. در ماه آینده نیز کنسرت دیگری در استانبول خواهیم داشت. مدیران برنامه‌های این گروه در حال تدارک مجموعه‌ای از کنسرت‌ها در سراسر ترکیه به شکل تور هستند که فکر می‌کنم این تور‌ها که بین ۱۵ تا ۲۰ کنسرت هستند از دو ماه آینده اجرا شوند.