وزیر نیرو میگوید ایران امسال یکی از خشکترین سالها را در نیمقرن اخیر تجربه کرد. آبهای زیرزمینی کشور نیز بهدلیل برداشت بیرویه یک متر افت کرده است.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو در نشستی در خرمشهر گفت: «مناطقی از کشور ما در معرض خشکی حادی هستند، بارشها فوقالعاده کم شده و بهرغم اینکه برخی استانها وضعیت نسبتاً خوبی دارند اما تا ساعت ۷ بعدازظهر دیروز و بر اساس اطلاعات بهدستآمده از ۱۱۴ ایستگاه مبنا در سطح کشور، عددها و رقمها حاکی از آن است که مجموعه بارشها در سال آبی ۹۶ و ۹۷ که از ابتدای مهرماه پارسال آغاز شده تا غروب روز ۲۸ فروردینماه تنها بالغ بر ۱۱۷ میلیمتر بوده و این یعنی میزان بارندگی در مدت یادشده در مقایسه با مدت مشابه سال قبلتر از آن ۴۴ درصد کاهش را نشان میدهد.»
وزیر نیرو هشدار داد که منطقه و ایران به سمت گرمتر شدن و کمبارش شدن در حال حرکت است و ایران بایستی خود را آماده تغییرات وسیعی در نحوه مصرف آب کند.
اردکانیان گفت: «ما بایستی حتماً در شیوههای مصرفمان نهتنها در مصرف صرف آب بلکه در مصرف سایر منابع زیستمحیطی و از جمله انرژی تجدیدنظرهای جدی کنیم.»
در همین حال، محمد استوان، کارشناس ارشد آبهای زیرزمینی نیز با بیان اینکه «به دلیل برداشت بیرویه، سطح آبهای زیرزمینی یک متر افت کرده است»، گفت: «در سالهای ۵۱ و ۵۲، ۴۷ هزار حلقه چاه در کشور وجود داشت. این تعداد در سال ۹۴ و ۹۵ به ۸۰۰ هزار رسید. جمعیت دو برابر شده است بنابراین تعداد چاهها نیز باید دو برابر میشد اما تعداد آنها بیشتر شده است. این وضعیت نشان میدهد که تعداد چاهها بهصورت تصاعدی افزایش یافته و همین امر باعث تخلیه و برداشت بیش از اندازه آبهای زیرزمینی شده است.»
بهگفته او چشمه و قنات برای تخلیه طبیعی آبخوانها مناسب بود و باعث ایجاد تعادل در آبهای زیرزمینی میشد اما با اقداماتی که امروز انجام میشود آبخوانها به یک آبکش تبدیل شدهاند: «در سال ۹۴ و ۹۵ چهل و پنج میلیارد مکعب از آب آبخوانها برداشت شده که همین موضوع باعث افت یک متری آبهای زیرزمینی شده است.»
در ۱۰سال اخیر در ایران میزان بارندگی حدود ۱۱ درصد نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته و به همین دلیل حجم جریان سطحی در دوره مشابه حدود ۴۴ درصد کاهش یافته است. کاهش در مقدار بارندگی بهدلیل وقوع خشکسالی و تغییرات اقلیمی صورت میگیرد، در حالی که کاهش در حجم جریان سطحی علاوه بر تغییرات اقلیمی، بهدلیل برداشتهای بالادست نیز اتفاق میافتد. این امر باعث شده که در ۱۵ سال اخیر مجموع حجم مخازن سدها در کشور حداکثر تا نصف از آب پر باشد.
از سوی دیگر از تعداد ۶۰۹ دشت در کشور ۳۵۵ دشت، بهدلیل افت سطوح سفره آب زیرزمینی، ممنوعه است. حدود ۴۵ درصد چاههای موجود در ایران غیر مجازند. وابستگی مصارف کشور به آبهای سطحی و زیرزمینی نیز بهترتیب ۴۵ و ۵۵ درصد تخمین زده میشود.
بیشتر بخوانید: