رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران از جانشین‌شدن یک پیام‌رسان بومی به جای پیام‌رسان تلگرام تا پایان فروردین‌ماه خبر داد.

تلگرام تا پایان فروردین مسدود می‌شود

علاء الدین بروجردی شنبه ۱۱ فروردین در گفت‌و‌گو با رادیوی محلی شهر بروجرد گفت که تصمیم برای «از مدار خارج‌شدن» تلگرام «در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک «سامانه مشابه ملی» خواهد داد.

بروجردی پیام‌رسان داخلی جایگزین تلگرام را «سروش» معرفی کرد و گفت:

«این موضوع به لحاظ امنیت ملی ما مهم است، با توجه به نقش مخربی که تلگرام در بحران های سال گذشته در کشور داشت.»

اشاره او به اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶ بود که طی آن در حدود ۱۰۰ شهر ایران معترضان به خیابان‌ها ریختند و علیه بالاترین مقام‌های حکومت جمهوری اسلامی و نابرابری‌های اقتصادی و سیاسی شعار دادند. در جریان این اعتراضات تلگرام موقتاً مسدود شد.

بروجردی مدعی شد که «حداکثر تا پایان ماه جاری [فروردین]» تلگرام مسدود می‌شود.

ابتدا ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی دوشنبه ۲۱ اسفند از «ضرورت فیلترینگ تلگرام» خبر داد. چند روز پس از آن  عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ضمن رد احتمال رفع فیلتر توئیتر و یوتیوب گفت که «در آستانه‌ی ورود به سال ۹۷، اتفاق نظر بی‌نظیری بین مسئولین برای قطع تسلط و نفوذ دشمن بر فضای مجازی کشور ایجاد شده است.»

این اظهارات نشانه مسدودشدن قریب‌الوقوع تلگرام تعبیر شد؛ به ویژه پس از افشاگری حمیده زرآبادی، نماینده اصلاحطلب مجلس که از تصویب فیلترینگ دائم تلگرام در شورای عالی فضای مجازی خبر داد.

خبر فیلترینگ تلگرام با مخالفت برخی نمایندگان اصلاح‌طلب و حتی اصول‌گرای مجلس همراه شد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری نیز از آن انتقاد کرد. او پس از پیروزی و در جریان کارزار انتخاباتی ۱۳۹۶ وعده داده بود که تلگرام فیلتر نخواهد شد و از دیگر پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی نیز رفع فیلتر می‌شود.

نیمی از کاربران تلگرام در جهان ایرانی هستند. تخمین زده‌اند که تعداد کاربران ایرانی این پیام‌رسان به بیش از ۴۰ میلیون تن می‌رسد.

ایرانی‌ها در تلگرام بیش از ۶۰۰ هزار کانال عمومی دارند که ۴۰ درصد آنها را فروشگاه‌های مجازی تشکیل می‌دهند. فیلترینگ این شبکه‌ اجتماعی می‌تواند به کاربران آن و دولت ایران ضربه اقتصادی بزرگی وارد آورد.

بر اساس آمار مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تنها ۹ هزار کسب‌وکار خرد اینترنتی در تلگرام فعالیت دارند.

حمایت حکومتی از پیام‌رسان داخلی

در سالی که علی خامنه‌ای، رهبر ایران آن را «سال حمایت از کالای ایرانی» نام‌گذاری کرده، مسئولان از جمله وزیر ارتباطات و فناوری ایران حمایت از پیام‌رسان داخلی را در کنار مسدودکردن تلگرام در اولویت خود قرار داده‌اند.

اما رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در حالی از جایگزین‌کردن اپلیکیشن سروش سخن به میان آورده که خود استقبال اندک از آن نسبت به تلگرام را تأیید می‌کند:

«ممکن است تعداد مشترکین سروش سه میلیون باشد و تعداد مشترکین تلگرام ۴۰ میلیون، اما این تعداد سرریز می شوند؛ وقتی تلگرام از مدار خارج شد مردم به یک سامانه ملی روی می آورند.»

مسدودشدن تلگرام در جریان اعتراضات دی ۱۳۹۶ باعث روی‌آوردن مردم به پیام‌رسان داخلی نشد.

وب‌سایت خبری «خبرآنلاین» شنبه ۲۳ دی‌ماه در گزارشی نوشت تنها پنج درصد کاربران ایرانی تلگرام سراغ جایگزین بومی رفته‌اند. بر اساس این گزارش، از میان دست‌کم ۴۵ میلیون کاربر ایرانی تلگرام، تنها دو میلیون و ۱۹۸ هزارتن پیام‌رسان‌های جایگزین بومی را دانلود کرده‌اند. این تعداد نیز ممکن است از این نر‌م‌افزارهای بومی استفاده کنند یا صرفاً آنها را دانلود کرده باشند.

در همین زمینه

زمینه‌سازی حکومت ایران برای فیلترینگ تلگرام در سال ۹۷