میزان توده زباله در اقیانوس‌ها بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که قبلاً تصور می‌شد. پس از چندین سفر تحقیقاتی، یک تیم از دانشمندان جهان به این نتیجه رسیده‌اند که ۸۰ هزار تن پلاستیک و زباله در منطقه‌ای به وسعت ۱,۶ کیلومترمربع از آب‌های اقیانوس آرام جمع شده است.
محققان در مجله «نیچر سانتیفیک رپورت» نوشته‌اند که، این میزان زباله دست‌کم چهار برابر بیشتر از پیش بینی‌های قبلی است. این احتمالاً تا حدودی ناشی از این واقعیت است که ریختن پلاستیک به آب‌ها دائماً بیشتر شده است.
لارنت لبرتون، مسئول تیم پژوهشی در نهاد غیرانتفاعی «بنیاد پاکسازی اقیانوس» که در دلفت هلند مستقر است، نوشته است که در این میان هر سال بیش از ۳۲۰ میلیون تن مواد پلاستیکی تولید می‌شود و این گرایش همچنان رو به افزایش است. ۶۰ درصد این مواد سنگینی کمتری نسبت به آب دریا دارند و این موجب می‌شود که زباله‌ها با باد و طوفان به نقاط خاصی از آب دریاها منتقل شده و در آن‌جا انباشته شوند. در این نقاط زباله به تکه‌های کوچکتر تقسیم شده و سرانجام به‌شکلی در زنجیره غذایی وارد می‌شوند.
در هر کیلومتر مربع از «زباله‌دان بزرگ اقیانوس آرام» حدود ۷۵۰ هزار قطعه از خردپلاستیک‌ها (میکروپلاستیک‌ها) معلق هستند که حیات دریایی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.زباله‌دان بزرگ اقیانوس آرام که به «گرداب زباله اقیانوس آرام» نیز معروف است، محل تجمع زباله‌های دورریخته‌شده در دریاها است. این زباله‌ها به علت جریان آب در چرخاب شمالی اقیانوس آرام در این منطقه جغرافیایی خاص که در میانه چرخاب قرار دارد، جمع شده‌اند.چرخاب شمالی اقیانوس آرام در اقیانوس آرام قرار گرفته و یکی از پنج چرخاب اصلی است. این چرخاب بزرگترین اکوسیستم زمین است که حدود ۲۰ میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد. این چرخاب به محلی برای جمع شدن زباله‌های ساخته بشر تبدیل شده که به زباله‌دان بزرگ اقیانوس آرام معروف است.سالیانه حدود هشت میلیون تن پلاستیک وارد محیط زیست دریایی می‌شود و این میزان رو به افزایش است. بنا به تخمین «بنیاد الن مک‌آرتور» در آمریکا که درباره اقتصاد بازیافتی و چرخشی پژوهش می‌کند، تنها در سال ۲۰۱۴ حدود ۳۱۱ میلیون تن پلاستیک تولید شده است. میزان تولید پلاستیک در طی ۲۰ سال گذشته شاهد افزایشی دویست درصدی بوده است و پیشبینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ میزان پلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها ــ که به ماهی‌های پلاستیکی معروف هستند ــ از تعداد ماهی‌های واقعی پیشی خواهد گرفت.پلاستیک ماده‌ای بسیار مقاوم است و چرخه عمر آن می‌تواند تا قرن‌ها به طول بینجامد. در عین حال، پلاستیک دچار تجزیه طبیعی نمی‌شود اما زیر نور خورشید با تجزیه نوری به ذراتی هرچه کوچکتر تبدیل می‌شود که با حرکت‌کردن روی موج‌ها، مواد سمی و فلزات سنگین را به خود جذب می‌کند. پلاستیک‌های اقیانوس‌ها به دام چرخاب‌ها می‌افتند و در منطقه‌های خاصی از بیشترین تراکم برخوردار هستند، اما به علت حرکت، حتی در یخ‌های قطبی نیز درصدی از پلاستیک یافت می‌شود. |
یکی از مناطقی که زباله‌ها انباشته شده‌اند در اقیانوس آرام و بین هاوایی و شمال آمریکا قرار دارد. تیم تحقیقاتی که اعضای آن از دانشگاه‌های مختلف جهان هستند از ژوئیه تا سپتامبر ۲۰۱۵ با ۱۸ کشتی زباله‌ها را از دریا بیرون کشیدند و سپس مورد آزمایش قرار دادند. افزون بر این، آن‌ها در دو پرواز از مناطق بزرگتری عکس‌های هوایی گرفتند.
نتیجه تحقیقات آن‌ها نشان داد که مساحت زباله‌های پلاستیکی حدود ۱,۶ میلیون کیلومترمربع است و در شمال شرق هاوایی قرار دارد.
پژوهشگران در این گزارش نوشته‌اند که «پلاستیک، زباله دریایی غالب در میان دیگر زباله‌ها بود که ما با تورهای خود جمع‌آوری کردیم و ۹۹,۹ درصد از یک میلیون و ۱۳۶ و ۱۴۵ قطعه زباله را تشکیل می‌داد.» آن‌ها معتقدند که در مجموع ۱,۸ بیلیون قطعه پلاستیک در اقیانوس آرام انباشته شده است.
از دست‌کم ۷۹ هزار تن زباله، ۴۲ هزار تن (یعنی ۴۶ درصد) به زباله‌های مگاپلاستیکی مانند تورهای ماهیگیری و ۲۰ هزار تن به مواد ماکروپلاستیکی مانند بطری‌ها یا جعبه‌ها اختصاص دارد. همچنین ۱۰ هزار تن مواد مازوپلاستیک مانند درِ بطری‌ها و حدود ۶۴۰۰ تن ذرات پلاستیکی کمتر از ۵ میلی‌متر وجود دارد.
پژوهشگران دلیل اصلی این‌که چرا میزان زباله‌های آب دریاها از آن‌چه پیشبینی می‌شد بیشتر است این واقعیت دانسته‌اند که در روش‌های پیشین زباله‌های پلاستیکی بزرگ به اندازه کافی در نظر گرفته نشده‌اند. همچنین نقش سونامی را هم نباید نادیده گرفت. پس از زمین لرزه سواحل ژاپن در سال ۲۰۱۱ تخمین زده می‌شود که ۴,۵ میلیون تن خرابه و سنگ به دریا ریخته شده است. بخش بزرگی از پلاستیک‌های یافت‌شده نیز از ژاپن بوده‌اند.
ملانی برگمن، از محققان آلمانی این پروژه گفت: همکاران ما این کار را به طور کامل انجام دادند، و نتایج بر اساس شمار زیادی از نمونه‌ها صورت گرفته است.» به‌گفته او در حال حاضر در مجموع، پنج منطقه از انباشت زباله‌ها در جهان وجود دارد و گمان می‌رود که ششمین منطقه در دریای بارنت، واقع در شمال نروژ و روسیه باشد.
برگمن افزود یکی دیگر از نتایج مهم این پژوهش آن است که تقریباً نیمی از انبوه زباله‌ها به وسایل ماهیگیری مربوط است. این قطعات، مانند تورهای ماهیگیری، به ویژه از آن رو خطرناک هستند که بسیاری از حیوانات دریایی در آن‌ها گرفتار می‌شوند.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل خردادماه گذشته در نخستین اجلاس سازمان ملل درباره وضع آب‌های جهان هشدار داد و گفت دریاها و اقیانوس‌ها هرگز تا این حد در خطر نبوده‌اند. به گفته او چنانچه تدبیری اندیشیده نشود تا سال ۲۰۵۰ تعداد قطعات پلاستیک و زباله در دریاها و اقیانوس‌های جهان از تعداد ماهی‌ها بیشتر می‌شود.
بیشتر بخوانید: