در آخرین روزهای سال بازار نوروزی ایران همچنان راکد است. فروشندگان می‌گویند: فروش به نسبت مدت مشابه سال قبل کاهش چشمگیری دارد. نیمی از ارزش بازار نوروزی را سه میلیون کارمند دولتی تامین می‌کنند.
دولت حسن روحانی «کاهش تقاضا» را مشکل اصلی اقتصاد ایران می‌داند و برای بازگرداندن رونق به اقتصاد طی سال‌های گذشته بانک‌ها را به پرداخت تسهیلات خرید کالا موظف کرده است.
به‌رغم اجرای سیاست‌های موسوم به بسته‌های ضد رکود اما بازار ایران در آستانه نوروز راکد است.
خبرگزاری‌های ایران از کاهش ۵۰ درصدی خرید گوشت در آستانه نوروز خبر داده‌اند. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی نیز وضعیت بازار را سکون کامل توصیف کرده است.
مجتبی محکم تحلیلگر مسائل اقتصادی ایران کاهش قدرت خرید مردم را دلیل اصلی کاهش تقاضا می‌داند.
او گفته است: قدرت خرید مردم طی سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته و خریدهای نوروزی دیگر اولویت خانواده‌ها نیست.
قدرت خرید چگونه تحلیل رفت؟
کنترل نرخ تورم یکی از سیاست‌های اصلی دولت حسن روحانی در سال‌های گذشته بوده است. به‌رغم کنترل دستوری نرخ تورم اما قدرت خرید مردم کاهش یافته است.
گزارش بانک مرکزی از قیمت کالاها در سومین هفته اسفند نشان می‌دهد که قیمت مواد غذایی اصلی به نسبت یک‌سال قبل بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته است. در میان کالاهای خوراکی تخم مرغ با ۲۵ درصد، میوه و سبزیجات با ۱۴ و گوشت قرمز حدود ۱۲ درصد بیشترین میزان رشد قیمت را داشته‌اند.
قیمت کالاهای خوراکی و غیرخوراکی افزایش یافته، در همان حال دولت با افزایش دستمزدها مخالفت کرده. بسیاری از کارگران همچنان در انتظار پرداخت معوقات مزدی هستند. پیامد چنین وضعیتی برای خانوارها کاهش هزینه در سایر بخش‌ها برای جبران افزایش هزینه مواد غذایی و مسکن بوده است.
به گزارش خبرآنلاین طی یک دوره ۱۰ ساله سهم هزینه مسکن، مواد غذایی و آشامیدنی و بهداشت در سبد خانوارها افزایش یافته و همزمان هزینه آموزش، تفریح و دیگر هزینه‌ها کاهش یافته است.
هزینه مسکن به نسبت سال ۱۳۸۵ حدود ۳ درصد، بهداشت و درمان ۲ درصد و مواد خوراکی و آشامیدنی ۳ دهم درصد بیشتر شده و افراد برای جبران این وضعیت یک درصد هزینه پوشاک و کفش ، ۱.۶ درصد لوازم خانگی، ۷ دهم درصد تفریح و امور فرهنگی و نیم درصد هزینه آموزش را کاهش داده‌اند.
بر اساس اعلام مرکز آمار جمهوری اسلامی میانگین هزینه خانوارها برای سال ۱۳۹۵ سه میلیون و ۲۷۵ هزار تومان بوده که بیش از سه برابر حداقل دستمزد سال جاری است.
بر پایه این گزارش دو گروه مسکن و مواد غذایی در مجموع ۵۸.۵ درصد از هزینه ماهیانه خانوارها را تشکیل می‌دهد. حمل و نقل نیز با ۱۰.۶ درصد سومین کالای سبد هزینه خانوارها است. به بیان دیگر ۷۰ درصد از درآمد خانوارها برای این سه گروه کالایی هزینه می‌شود و سایر کالاها و خدمات تنها ۳۰ درصد هزینه خانوارها در سال ۹۵ را تشکیل داده است.
هزینه نوروز: ۲۰ درصد درآمد سالانه
رقم دقیقی از هزینه خانوارها برای ایام نوروز در دست نیست. رحیم زارع عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اما هزینه خانوارها در آستانه نوروز را ۸۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده و گفته است: نیمی از این رقم مربوط به سه میلیون کارمند دولت است.
محمدرضا مرتضوی دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت هم هزینه خانواده‌های کارمندی و کارگری در ۱۵ روز پایانی اسفند را ۴۳ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده و گفته است: ۱۸ تا ۲۳ درصدی درآمد سالانه خانوارها برای مخارج نوروز هزینه می‌شود.