مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (SIPRI) در گزارش تازه خود از افزایش صدور سلاح در پنج سال گذشته خبر داد و اعلام کرد که واردات سلاح عربستان سعودی تقریباً سه برابر شده و آمریکا بیشترین سهم را در صدور سلاح در جهان دارد. خاورمیانه با جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی بیشترین سود را به جیب کشورهای صادرکننده سلاح ریخته است.

عکس از آرشیو
عکس از آرشیو

مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح گزارش داده است که در پنج سال گذشته صادرات سلاح نسبت به قبل از آن به میزان ۱۰ درصد افزایش داشته است. آمریکا با در اختیار داشتن ۳۴ درصد صادرات سلاح همچنان بیشترین سلاح در جهان را به کشورهای دیگر فروخته است.

بر اساس این گزارش، عربستان سعودی سه برابر بیشتر از گذشته سلاح خریده و پس از هندوستان دومین کشوری است که بیشترین خرید سلاح را داشته است.

پنج کشوری که بیشترین صادرات سلاح را دارند آمریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و چین هستند که بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۷۴ درصد کل صادرات سلاح در جهان را داشته‌اند. در این بازه زمانی سهم صادرات سلاح آمریکا در کل ۲۵ درصد بوده که این میزان در خاورمیانه به ۴۹ درصد افزایش داشته است.

افزایش صادرات سلاح آمریکا در دوران اوباما

اوده فلورانت، کارشناس مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح گفت: «براساس قراردادهای امضاشده در دوران باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، صادرات سلاح ایالات متحده در سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۱۷ به بالاترین سطح خود از اواخر دهه ۱۹۹۰ تا آن زمان رسید.» همچنین قراردادهای سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهند که آمریکا در سال‌های آینده نیز همچنان اصلی‌ترین صادرکننده سلاح در جهان باقی خواهد ماند.

در گزارش مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح میزان صادرات سلاح روسیه، دومین کشور صادرکننده سلاح، در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۷,۱ درصد کاهش داشته در حالی که سهم فرانسه از صادرات سلاح در این مدت به ۲۷ درصد رسید که این کشور را در مکان سوم بزرگترین صادرکنندگان قرار داد.

در مکان چهارم آلمان قرار دارد که سهم آن به ۱۴ درصد نزول کرده است. با این حال صادرات سلاح آلمان به خاورمیانه ۱۰۹ درصد افزایش داشته است.

افزایش سهم چین

بنا به این گزارش، چین بزرگترین صادرکننده سلاح خارج از اروپا و آمریکا محسوب می‌شود و با افزایش ۳۸ درصدی صادرات سلاح در مکان پنجم قرار دارد.

در این میان کشورهای دیگری نیز در این بازه زمانی صادرات سلاح خود را افزایش داده‌اند: اسرائیل ۵۵ درصد، کره جنوبی ۶۵ درصد، و ترکیه ۱۴۵ درصد.

اغلب کشورهای خاورمیانه بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ به‌طور مستقیم در درگیری‌های نظامی شرکت داشتند. خرید سلاح در بین این کشورها در این مدت ۱۰۳ درصد افزایش داشته و بدین ترتیب ۳۲ درصد کل واردات سلاح در جهان در کشورهای خاورمیانه بوده است. با این حال بزرگترین واردکننده سلاح در جهان هند با ۱۲ درصد باقی مانده است.

افزایش خرید سلاح در عربستان سعودی

پیتر وزِمن، یکی دیگر از کارشناسان مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح می‌گوید: «درگیری‌های خشونت‌بار در خاورمیانه و نگرانی‌های مربوط به حقوق بشر منجر به بحث‌های سیاسی در اروپا و آمریکای شمالی در مورد محدودیت‌های خرید و فروش سلاح شده است. اما کشورهای اروپایی و آمریکا همچنان بزرگترین کشورهای صادرکننده سلاح باقی مانده‌اند و مسئول ۹۸ درصد فروش سلاح به عربستان سعودی هستند.

بدین ترتیب عربستان سعودی در پنج سال اخیر با افزایش ۲۲۵ درصدی خرید سلاح در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، دومین واردکننده سلاح در جهان بوده است.

مصر نیز با افزایش ۲۱۵ درصدی خرید سلاح در پنج سال گذشته، سومین کشور واردکننده سلاح در جهان بوده است.

الجزایر هم یکی از کشورهای قابل تأمل در این زمینه است. این کشور واقع در شمال آفریقا در بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ سهم ۵۲ درصدی خرید سلاح در آفریقا را دارد.

اندونزی نیز در این مدت واردات سلاح خود را ۱۹۳ درصد افزایش داده است.

در اروپا اما این میزان ۲۲ درصد کاهش داشته است، با این حال گزارش مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح می‌گوید ممکن است این میزان دوباره افزایش یابد: در سال ۲۰۰۷ ایتالیا، هلند، نروژ و بریتانیا قراردادهای خرید سلاح با آمریکا امضا کردند و در مجموع ۱۳۷ هواپیمای جنگنده سفارش دادند که تا سال ۲۰۱۷، ۳۷ فروند از این هواپیماها تحویل داده شده است.

تابستان گذشته، سازمان عفو بین‌الملل آمریکا، بریتانیا، فرانسه و کشورهای غربی دیگر را به‌دلیل صدور سلاح به مناطق جنگی، مورد انتقاد قرار داد. عفو بین‌الملل گفت به‌رغم جنایات جنگی در مناطق جنگی، بسیاری از کشورها با وجود خطر دسترسی ناقضان حقوق بشر به این سلاح‌ها، به صدور سلاح ادامه می‌دهند.

بیشتر بخوانید: