وزیر خارجه فرانسه بامداد دوشنبه ۵ مارس / ۱۴ اسفند وارد تهران شد. او قرار است با مقامات ارشد ایران درباره برنامه موشکی ایران و سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی گفتوگو کند. حسن روحانی گفته است حاضر است در این موارد گفتوگو کند اما خارج از مسئله توافق هسته‌ای. نظامیان ایران می‌گویند هیچ جای بحثی درباره این مسائل وجود ندارد.
خبرگزاری فرانسه نوشته است که هدف لودریان در این سفر ضمن گفتوگو درباره موشک‌های بالستیک ایران و سیاست جمهوری اسلامی در منطقه خاورمیانه، «نجات توافق هسته‌ای» است که توسط آمریکا تهدید شده است.
آمریکا در ماه‌های اخیر بارها نارضایتی خود را از پیشبرد توافق هسته‌ای با ایران ابراز داشته و همواره از نظارت بیشتر بر برنامه هسته‌ای ایران سخن گفته است. پس از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران، تحریم‌های اقتصادی اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی لغو شد. با این‌حال بسیاری از بانک‌های اروپایی به دلیل معاملات بانکی‌شان با آمریکا از همکاری با ایران پرهیز می‌کنند.
ترامپ ۱۲ ژانویه / ۲۲ دی گفت برای «آخرین بار» تعلیق تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را تمدید کرد. او گفت که در صورت برآورده نشدن شرط‌هایش و تصحیح نشدن «نقایص فاجعه‌بار توافق»، به طور یک جانبه از این توافق بیرون خواهد رفت.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در بهمن‌ماه سال جاری اعلام کرد که با بریتانیا، فرانسه و آلمان بر سر تصحیح «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) به توافق دست یافته است.
سفر لودریان به تهران و مکمل‌های برجام
وزیر خارجه فرانسه در آستانه سه رویداد مهم به تهران سفر کرده:آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین است گزارش سه ماهه یوکیا آمانو درباره پایبندی ایران به برجام رل بررسی می‌کند.این آخرین جلسه شورای حکام آژانس پیش از فرارسیدن مهلت تعیین شده از سوی ترامپ برای افزودن مکمل‌هایی به برجام است.۱۵ مارس در برلین، فرانسه، بریتانیا، آلمان و آمریکا درباره «بند غروب» توافق هسته‌ای مذاکره می‌کنند. قرار است محدودیت برنامه هسته‌ای ایران دائمی شود.علاوه بر این سه قدرت بزرگ اروپایی با تهران مذاکراتی را درباره نقش ایران در خاورمیانه آغاز کرده‌اند. دور بعدی این مذاکرات در ماه مارس (اسفند/ فروردین) سال جاری در ایتالیا آغاز می‌شود. این مذاکرات به درخواست رئیس جمهور آمریکا و در پاسخ به نارضایتی او از توافق هسته‌ای انجام می‌گردد. هدف از این مذاکرات، محدود کردن نفوذ و مداخلات ایران در چهار پایتخت عربی است: صنعا، بغداد، دمشق و بیروت. نظارت بر تأسیسات موشکی ایران هم در دستور کار قرار گرفته. حمایت ایران از حزب‌الله لبنان هم یکی از موضوعات این گفت‌وگوهاست.محمد جواد ظریف در گفت‌وگویی که روزنامه اعتماد دوشنبه ۱۴ اسفند همزمان با ورود لودریان به تهران منتشر کرده، گفته است: «اروپایی‌ها در برخی موارد به دلیل سیاست‌های آمریکا نتوانستند تعهدهای برجامی خود را به ویژه در حوزه روابط بانکی اجرا کنند»، بنابراین «در شرایطی نیستند» که برای ایران که «برجام را به طور کامل اجرا کرده شرط و شروط بگذارند».به گفته ظریف، «اروپایی‌ها راه بسیار بی‌فایده‌ای را [برای جلب رضایت رئیس جمهور آمریکا] آغاز کرده‌اند.»یک ماه پیش از به سر آمدن مهلت تعلیق تمدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، امانوئل مکرون، به دعوت ترامپ به واشنگتن می‌رود. او نخستین مهمان رسمی ترامپ در دوران ریاست جمهوری‌اش است. کاخ سفید اعلام کرده که رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه درباره برجام نیز با هم گفتوگو می‌کنند. سفر لودریان زمینه‌ساز سفر احتمالی مکرون به تهران برای دیدار با خامنهای قبل از سفر رئیس جمهوز فرانسه به آمریکاست. |
ایران اما مذاکره مجدد بر سر برجام را غیرقابل قبول می‌داند و از کشورهای اروپایی انتظار دارد تا برای حفظ برجام تلاش کنند.
اکنون در چنین شرایطی وزیر خارجه فرانسه به ایران رفته است تا درباره این مکمل‌ها که بیش از هر چیز به برنامه موشکی و سیاست ایران در خاورمیانه مربوط می‌شود گفتوگو کند. اما معلوم نیست که تا چه میزان مسئولان جمهوری اسلامی در این زمینه‌ها خواهان گفتوگو با لودریان هستند.
نخستین دیدار لودریان با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی برگزار شد. رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران از این‌که شمخانی با لباس نظامی از وزیر خارجه فرانسه استقبال کرد اظهار خرسندی کردند.
شمخانی در این دیدار از پایبندی طرفین به توافق هسته‌ای پشتیبانی کرد و در همین حال با انتقاد از اروپا گفت: «سیاست اروپا در امتیازدهی به آمریکا برای باقی نگه داشتن این کشور در برجام نادرست و به معنای انفعال و تسلیم شدن در برابر بازی روانی ترامپ است.»
او نقش ایران در خاورمیانه را مثبت دانست و تأکید کرد که ایران در عراق و سوریه با «تروریسم» مبارزه می‌کند. شمخانی از سیاست اروپا در یمن نیز انتقاد کرد و گفت کشورهای اروپایی نسبت به نقض حقوق بشر توسط عربستان سعودی در یمن سکوت می‌کنند.
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی همچنین تقویت توان موشکی ایران را «ضرورت اجتناب‌ناپذیر» دانست و آن را صرفاً دفاعی خواند.
پس از دیدار با شمخانی، وزیر خارجه فرانسه با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود دیدار کرد.
در این دیدار ظریف گفت برجام «در حال حاضر دستخوش بازی‌های غیر منطقی و سیاسی‌کاری‌های آمریکایی‌ها شده» و اروپا می‌تواند نقش سازنده‌تری در حفظ آن ایفا کند.
وزیر خارجه ایران از اروپا خواست تا «آمریکا را برای اجرای تعهدات خود در برجام تحت فشار قرار دهد.»
این دو درباره مسائل منطقه خاورمیانه و برنامه موشکی ایران نیز گفتوگو کردند و ظریف برنامه موشکی ایران را خارج از موضوع برجام دانست و گفت: «توان نظامی ایران برای دفاع از کشور و بازدارندگی است.»
لودریان قرار است با حسن روحانی رییس جمهوری ایران نیز دیدار و گفتوگو کند.
وزیر خارجه فرانسه روز گذشته، یکشنبه ۴ مارس / ۱۳ اسفند پیش از سفر خود به تهران گفت: «برنامه موشک‌های بالستیکی ایران که چند هزار کیلومتر برد دارند، با قطعنامه‌های شورای امنیت سازگار نیستند و فراتر از نیاز ایران برای دفاع از مرزهایش هستند».
او افزود: «چنانچه این مشکل به‌شکل مستقیم حل نشود، این کشور با خطر تحریم‌های جدید مواجه خواهد شد.»
عصر یکشنبه حسن روحانی در یک تماس تلفنی با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه ضمن بیان این‌که «آمادگی داریم راجع به موضوعات مورد علاقه با هم رایزنی و همکاری داشته باشیم» درباره مذاکرات مکمل برجام گفت: «هفت کشور با هم توافقی کرده‌ایم که شورای امنیت هم بر آن صحه گذاشته است و ایران کاملاً به تعهداتش در قبال این توافق عمل کرده، اما متأسفانه آمریکا پیوسته در مسیر اجرای برجام، مانع‌تراشی کرده است.»
روحانی از همکاری ایران و اروپا در مورد مسایل منطقه‌ای استقبال کرد اما گفت: «این همکاری هیچ ارتباطی به برجام ندارد و نکته مهم در شرایط کنونی این است که اتحادیه اروپا در جهت پایبندی کامل آمریکا به برجام حرکت کند.»
در همین حال نهادهای نظامی ایران نسبت به مذاکرات تکمیلی برجام با وزیر خارجه فرانسه هشدار داده‌اند.
سردار مسعود جزایری سخنگوی ارشد نیروهای مسلح روز دوشنبه گفت: «هیچ کس حق مذاکره و گفتوگو با بیگانگان در مورد توان دفاعی و موشکی کشور را ندارد.»
او بر ادامه «بدون وقفه» ارتقاء توان دفاعی ایران تأکید کرد و افزود: «بیگانگان حق ورود به این میدان را ندارند.»
مسعود جزایری، شنبه شرط مذاکره درباره موشک‌های ایرانی را نابودی سلاح‌های هسته‌ای و موشک‌های دوربرد آمریکا و اروپا دانسته بود.
سردار احمد وحیدی، رئیس مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی و وزیر دفاع پیشین ایران نیز تأکید کرد که «فرانسوی‌ها نه تنها اجازه اظهارنظر درباره توانمندی موشکی ایران را ندارند بلکه باید بابت اقدامات خصمانه علیه ملت ایران در طول ۴۰ سال گذشته از جمله حمایت از صدام در جنگ تحمیلی، پاسخگو باشند.»
وحیدی گفت: «اگر کشورهای اروپایی در مسیری حرکت کنند که رئیس‌جمهور زورگو و نژادپرست آمریکا تاکنون دنبال کرده، قطعاً دچار اشتباه استراتژیک شده‌اند.»
روزنامه کیهان نیز سخنان روز گذشته وزیر خارجه فرانسه درباره برنامه موشکی ایران و توافق هسته‌ای را «توهین به مردم ایران» توصیف کرده است. خبرگزاری‌های تسنیم، فارس و مهر که از مخالفان دولت حسن روحانی پشتیبانی می‌کنند در تحلیل‌های جداگانه به فرانسه به‌دلیل مواضعش درباره ایران تاختند و نوشتند که مقامات ایرانی تا کنون واکنش مناسبی به اظهارات مقامات فرانسوی نشان نداده‌اند.
همزمان با ورود ژان ایو لودریان به ایران گروهی از دانشجویان بسیجی نیمه شب گذشته در فرودگاه مهرآباد تهران علیه این سفر تجمعی برگزار کردند. آن‌ها تأکید کردند که جمهوری اسلامی «با قدرت به برنامه موشکی خود ادامه خواهد داد و روز به روز قدرتمندتر خواهد شد».
این تجمع صبح دوشنبه در مقابل سفارت فرانسه ادامه پیدا کرد.
لودریان بعدازظهر دوشنبه در موزه ملی ایران، نمایشگاه «موزه لوور در تهران – گنجینه مجموعه‌های ملی فرانسه» را به‌شکل رسمی افتتاح می‌کند.
این نخستین سفر ژان ایو لودریان به‌عنوان وزیر خارجه فرانسه به تهران است. ژان مارک آیرو و لوران فابیوس، دو وزیر خارجه پیشین فرانسه پس از توافق هسته‌ای سه بار به ایران سفر کرده بودند.
لودریان در سفر به ایران همچنین قرار است زمینه سفر امانوئل مکرون به ایران را فراهم کند.
بیشتر بخوانید: