غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری یکشنبه ۲۴ دیماه، اتهامها علیه جانباختگان اعتراضات در بازداشتگاهها را تکرار کرد و شمار آنها را تنها دو تن دانست. این در حالی است که در روزهای گذشته اخباری از جانباختن دستکم یک تن دیگر در بازداشت منتشر شده بود. سخنان اژهای تکرار ادعاهای دیگر مقامهای حکومتی درباره اعتراضات بود.
محسنی اژهای همچون بسیاری دیگر از مقامهای رسمی ایران این اعتراضها را «اغتشاش» نامید و از به گفته او «شرارت آمریکاییها و صهیونیستها» در حمایت از آنها گفت و مدعی شد که «مردم» با برگزاری راهپیماییهای میلیونی «صف خود را از اغتشاشگران جدا کردند.»
اعتراضهای دیماه ۱۳۹۶ که در دستکم ۷۲ شهر کوچک و بزرگ ایران برگزار شد، در پی سرکوب معترضان، بازداشتهای گسترده و امنیتیشدن فضا پایان یافت.
در آخرین روزهای این اعتراضات، حکومت ایران حامیان خود را سازماندهی کرد تا راهپیماییهایی در پشتیبانی از آن برگزار کنند. این راهپیماییها در حالی برگزار شد که استقبال از مراسم نهم دی، روز معمول راهپیمایی حامیان حکومت که پس از سرکوب جنبش اعتراضی ۱۳۸۸ به راه افتاد، کمرمق بود و در همان روز معترضان در چندین شهر به خیابانها آمدند و از جمله علیه علی خامنهای، رهبر ایران شعار دادند.
شمار بازداشتشدگان
محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی از بازداشت حدود ۳۷۰۰ تن در اعتراضات سراسری خبر داده بود. اما محسنی اژهای یکشنبه مدعی شد که در روزهای اول برای ۶۲۲ تن قرار بازداشت موقت صادر شده است.
او مدعی شد که در میان بازداشتشدگان «عوامل دشمن» و «افراد فریبخورده و بیگناه» حضور داشتند و دسته دوم «با وثیقه سبک» آزاد شدهاند.
به ادعای اژهای، افراد دسته اول «که مرتبط با خارج و لیدر بودند» همچنان در بازداشت هستند. او شمار این افراد را در تهران ۵۵ تن ذکر کرد.
او همچنین مدعی شد که برای تمام بازداشتشدگان پرونده تشکیل شده و هیچ کس بدون قرار به زندانها فرستاده نشده است.
جانباختگان در بازداشتگاهها
معاون اول قوه قضائیه شمار جانباختگان اعتراضات در زمان بازداشت را دو تن، یکی در بازداشتگاه کلانتری اراک و دیگری در زندان اوین اعلام کرد و اتهامهای مطرحشده علیه آنان را بار دیگر مطرح کرد:
یک نفر در کلانتری اراک خودکشی کرد. او فردی معتاد بود که همراه خود مواد مخدر داشت و سابقهدار بود. در این ارتباط پروندهای در آنجا تشکیل شده و درحال رسیدگی است. فردی هم رابطه با اغتشاشات اخیر در زندان اوین بود که در دستشویی خودکشی کرده است. سن او حدود ۲۱ سال و معتاد بوده است. فیلم دوربینهای مدار بسته زندان موجود است.
اشاره اژهای به محمد حیدری، ۲۲ ساله در اراک و سینا قنبری در تهران است.
خانواده حیدری ادعای مقامهای ایرانی درباره «معتاد و قاچاقفروش» بودن او را رد کردهاند و گفتهاند او دستفروش بوده. وکیل او به کمپین حقوق بشر در ایران گفته است مقامات تلاش دارند با ادعای خودکشی بر روی دلایل واقعی مرگ او سرپوش بگذارند.
محمد نجفی روز ۱۸ دی گفته است من باور دارم که این مرد جوان خودکشی نکرده است: «این مرد جوان معترض بوده. آنها او را بازداشت کردند، مورد ضرب و شتم قرار دادند و کشتند. حالا میخواهند حسن شهرت او را تخریب کنند.»
در ادامه، سخنگوی قوه قضائیه تأکید کرد که خبر مرگ دو بازداشتشده دیگر «دروغ» است.
شنبه خبر مرگ سارو قهرمانی، ۲۴ ساله در بازداشتگاه اداره اطلاعات سنندج نیز منتشر شد. به گفته یکی از نزدیکان سارو قهرمانی، او حدود ۱۱ روز پیش در میانه اعتراضات در سنندج بازداشت شد و صبح شنبه پیکر بیجانش از سوی نیروهای امنیتی به پدر و مادرش تحویل داده شده است.
محسن عادلی، جانباخته دیگر اعتراضات سراسری که گفته میشد در زندان دزفول جان باخته، به گفته پدرش بر اثر شلیک گلوله به سرش در خیابان کشته شده است.
پیش از اژهای، علی مطهری از مرگ دو زندانی در شهرستانها و یک زندانی در تهران خبر داده بود.
-
بیشتر بخوانید: جانباختگان در بازداشتگاهها: سارو قهرمانی، قربانی تازه
آمار کشتهشدگان
محسنیاژهای شمار کشتهشدگان تظاهرات خیابانی را ۲۵ تن اعلام کرد.
او جانباختگان را از «مردم و نیروهای خودی» دانست اما به طور دقیق تفکیک نکرد که چه تعداد از «مردم» و چه تعداد از «نیروهای خودی» حکومت کشته شده اند.
او به علاوه ادعا کرد که «تیراندازی از سلاح نیروهای خودمان نبوده است».
مرگ رفسنجانی، ویدئوی رهبری خامنهای
محسنی اژهای همچنین درباره پرونده درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت که چنین پروندهای به قوه قضائیه نیامده. جمعه فاطمه هاشمی، فرزند هاشمی رفسنجانی گفته بود که حوله پدرش به اورانیوم آلوده بوده است.
هاشمی رفسنجانی پس از مرگ کالبدشکافی نشد و هنوز وصیتنامه او پیدا نشده است.
او همچنین از پیگیری امنیتی فاششدن فایل ویدئویی جلسه مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۸ برای انتخاب علی خامنهای خبر داد اما گفت پروندهای در این باره به قوه قضائیه ارسال نشده است.
در این ویدئو مشخص شد که خامنهای به صورت موقت و با اذعان به عدم صلاحیت از سوی خودش به رهبری انتخاب شده و این اطلاعات عمداً و با تشخیص آن مجلس از عموم مردم پنهان مانده است.