برآمد جنبش اعتراضی در ایران در اوایل دی‌ماه از جمله به شکل تظاهرات خیابانی در شهرهای مختلف بحث‌های داغی را برانگیخته است. برخی بحث‌ها رو به آینده دارند، اینکه چه خواهد شد و چه باید کرد. بحث‌‌هایی هم وجود دارد در مورد گذشته و سابقه و زمینه اعتراضات. در این رابطه این پرسش مطرح است که آیا خیزش دی‌ماه قابل پیش‌بینی بود.
به نظر تحریریه زمانه، این خیزش را می‌شد پیش‌بینی کرد و ما انتظارش را می‌کشیدیم. درست پیش از آنکه اعتراضات دی‌ماه آغاز شود، نویسنده‌ای از تهران این مقاله را برای ما تهیه کرد:
◄ در ایران شعار معترضان خیابانی رادیکال‌تر می‌شود
پیش از آن انبوهی گزارش و مقاله منتشر کرده بودیم درباره اعتصاب‌ها و تظاهرات کارگری، تظاهرات مالباختگان، فضای نارضایتی عمومی، و انتظار زلزله سیاسی به دنبال زلزله‌های طبیعی که یک کارکردشان رو کردن فقر و درماندگی از یک طرف و فساد و سوءمدیریت حکومتی از طرف دیگر است.
در زیر مجموعه کوچکی از عنوان‌های گزارش‌ها و مقالات منتشر شده در زمانه را می‌بینید که به نوعی از خیزش خبر می‌دهند.
اعتراضات کارگری
اعتراض گسترده و به‌هم پیوسته کارگران در شهرهای مختلف ایران گسترش یافته است. در سال جاری شاهد اعتصابات طولانی کارگری هستیم که در موارد بیشتری با راهپیمایی در شهرها همراه است. و اعتصابات در مواردی سراسری است مانند اعتصاب کارکنان پیمانی مخابرات، کارکنان ستاره خلیج و …
- پس از برکناری مدیرعامل، کارگران نیشکر هفت‌تپه به اعتصاب خود پایان دادند
- چرا کارگران دست از اعتراض نمی‌کشند؟
- موج دستگیری فعالان صنفی: گسترش اعتراضات و فرافکنی حکومت
- چند اعتصاب کارگری همزمان برای پرداخت دستمزد و امنیت شغلی
- آماده باش: ورود طبقه کارگر
- ماراتن اعتصاب‌های کارگری در خوزستان: کسی پاسخگو نیست
- دو تظاهرات کارگری همزمان در اراک: شلیک هوایی برای متفرق کردن کارگران
- کارگران ساختمانی ایران خواستار رسیدگی به وضع کولبران شدند
- حرکت اتوبوس‌های «بی آر تی» با چراغ روشن در حمایت از رضا شهابی
- وزیر کار دولت دوازدهم: وزیر بیکاری، وزیر کارورزی
- کارگران: محرومیت و مقاومت
- سال ۹۵ در تهران «١۶٠٠ تجمع صنفی و اقتصادی» برگزار شده است
- اعتراضات کارگران ثمر داد: دولت لایحه اصلاح قانون کار را پس گرفت
بحران مالی صندوق‌های بازنشستگی
بحران مالی صندوق‌های بازنشستگی، ناتوانی صندوق‌ها در پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان هم چندین و چند بار بازنشستگان را به اعتراض و تجمع در مقابل نهادهای دولتی وا داشت:
- تجمع بزرگ بازنشستگان مقابل مجلس همزمان با حضور روحانی
- تجمع کارگزاران صندوق بیمه کشاورزی و بازنشستگان فولاد مقابل مجلس
- مستمری بازنشستگان فولاد پرداخت نشده است
- تجمع بازنشستگان در اعتراض به فقر و تبعیض
طرح کارورزی و کالایی‌سازی آموزش
طرح دولت جمهوری اسلامی «کارورزی» و کالایی سازی آموزش هم در چند ماه گذشته موجی از اعتراض دانشجویان و فعالان کارگری را به دنبال داشت:
- تجمعات اعتراضی به مناسبت روز دانشجو علیه کالایی‌سازی آموزش و فضای امنیتی دانشگاه‌ها
- طرح کارورزی چه کسانی را نشانه گرفته است؟
سپرده‌گذاران موسسه‌های مالی و اعتباری
سپرده‌گذاران موسسه‌های مالی و اعتباری هم بیش از یک‌سال است که در تهران و در بسیاری از موارد بطور سراسری در شهرهای مختلف به خیابان می‌آیند. به‌رغم وعده مکرر مقام‌های دولتی بحران مالی موسسه‌های مالی همچنان ادامه دارد. در ۹ ماه گذشته کمتر روزی بوده که سپرده‌گذاران موسسه‌های مالی به خیابان نیامده باشند:
- اعلام برائت قوه قضائیه و دولت از بدهی‌های مؤسسات مالی: توپ در زمین سپرده‌گذاران
- فریاد دادخواهی سپرده‌گذاران مؤسسات مالی ورشکسته
- ادامه بحران مؤسسات مالی غیرمجاز: درگیری پلیس با سپرده‌گذاران معترض «ثامن»
- مؤسسه‌های مالی پا در هوا و واکنش رئیس کل بانک مرکزی
- مجموعه گزارش‌های زمانه در باره اعتراض سپرده‌گذاران موسسه‌های مالی اعتباری
اعتراضات معلمان
تجمعات و اعتراضات معلمان علیرغم تهدید امنینتی و دستگیری چند تن از فعالان صنفی معلمان ادامه دارد:
- تجمع معلمان حق‌التدریسی مقابل مجلس با خواست تعیین وضعیت شغلی
- تجمع اعتراضی و سراسری معلمان ایران در روز جهانی معلم
بیکاران
پدیده نسبتا جدید در سال جاری تجمعات اعتراضی مختلف بیکاران (بویژه در شهرستان ها) است:
شما چه نیازی برای چنین ادعایی دارید؟ که چی؟ مقاله تهران هم که بعد از وقایع مشهده. من بدخواه نیستم ولی خواهش میکنم ادعا نکنید که حرکت سراسری اخیر که کلا خودگردان و خود انکیخته بود را پیش بینی کردید. حالا گویی که کردید. چه فایده ای نسیب شما یا کل جنبش می شه؟ کمی فروتن بودن، ضرری نداره.
Ali Raha / 17 January 2018
در جهان سرمایه داری، فقرا همیشه بازنده اند. این مردم یتیم هستن به لحاظ سیاسی.
رادیو زحمت / 18 January 2018
به بنید این مردم فقیر هم هستن و بیکار، ولی نه طبقات سرمایه داری و نه بدنه پرسنل کشوری هیچ کدام دوست ندارند نون دونی شون قطع بشه. من این مردم می شناسم توی خود مشهد طرف بلاشهریه پایین شهری مسخره میکنه، یارو قائنی میاد تربتی مسخره میکنه! باور کنید اون دفعه (57) هم ابدرقدرتا چراغ سبز دادن و این بار ابرقدرتها توافق ندارن. فعلن چند نسل این حکومت در خدمت دوستان هست.
رادیو زحمت / 18 January 2018