بیست‌و‌چهار ساعت پس از انتشار گزارش تازه “آژانس بین‏المللی انرژی اتمی” در مورد هدف‏های برنامه اتمی ایران، واکنش دولت‏های غربی و آمریکا، از اعمال فشار بیشتر و تحریم‏های گسترده‏تر نسبت به ایران حکایت می‏کنند.

چین و روسیه هم‏چنان رغبتی به افزایش تحریم‏ها نشان نمی‏دهند. اسراییل ضمن ابراز نگرانی، پس از انتشار گزارش، از آمادگی نظامی خود برای انجام یک حمله احتمالی می‏گوید. به این ترتیب پرونده‏ وارد پیچیدگی‏های تازه‏ای شده است. انگلیس و فرانسه در بیانیه‏ای مشترک، خواهان اعمال تحریم‏های بیشتر بر ایران شده‏اند. آمریکا هم گفته که فشار بر ایران را بیشتر می‏کند.

روزنامه فرانسوی لوموند نوشته است: “اگر در هفته‏های آینده معلوم شود که شورای امنیت قادر به رسیدن به نظری مشترک در مورد تصمیم‏گیری در گسترده‏ کردن تحریم‏ها در جهت وادار کردن ایران به توقف برنامه‏های هسته‏ای‏اش نیست، آن‏گاه تردیدی نباید داشت که اسراییل حمله نظامی را در دستور کار خود قرار می‏دهد.”

آلن ژوپه، وزیر خارجه فرانسه، هم‏زمان با انتشار گزارش آژانس گفت: “کشورش آماده‏ی همکاری با هر کشور دیگری است که مایل به همراهی در اعمال تحریم‏های گسترده و بی‏سابقه‏ علیه ایران باشد.”

سخنان آلن ژوپه نشان می‏دهد چنان‏چه کشورهایی با گسترده شدن تحریم‏ها مخالف باشند، کشورهای غربی، خارج از چهارچوب شورای امنیت، می‏توانند به تحریم‏های بی‏سابقه علیه ایران دست بزنند.

در بررسی شرایط جدید، از مصطفی دانش، کارشناس سیاسی و متخصص امور خاورمیانه در امریکا، پرسیده‌ایم: آیا کشورهای غربی با وجود مخالفت روسیه و چین، موفق خواهند شد تا مسئله ایران را دوباره در شورای امنیت مطرح کنند؟

مصطفی دانش: تا به حال چین و روسیه موافقتی با تحریم‏های بیشتر در شورای امنیت سازمان ملل متحد نشان نداده‌اند، ولی این امر بستگی به آن دارد که در آینده نزدیک، کشورهای غربی و به‏خصوص آمریکا چه فعالیت‏های شدیدی را در این رابطه انجام بدهند و چه نوع تحریم‏هایی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح کنند.

اگر همانطوری که تاکنون صحبت شده، تحریم‏ها در پیوند با فروش گاز و نفت ایران باشد و بخواهند جلوی فروش آنها را بگیرند یا این‏که تحریم بانک مرکزی ایران در شورای امنیت مطرح باشد، بسیار بعید به‏نظر می‏رسد که چین و روسیه در این شورا با چنین تحریم‏هایی موافقت کنند و در واقع این مطلب به شورای امنیت سازمان ملل واگذار بشود.

به نظر من، در آن صورت، کشورهای اروپایی و آمریکایی، همانطوری که وزرای امور خارجه این کشورها گفته‏اند، به تحریم‏های خودشان، بدون توافق چین و روسیه و بدون تصویب قطعنامه‏ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد ادامه خواهند داد.

دانش: اگر صحبت از تحریم‏های مهمی مانند گاز و نفت ایران و بانک مرکزی ایران باشد، به معنای فلج کردن کمر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و در این زمینه، خود جمهوری اسلامی و نظام جمهوری اسلامی در حال سقوط قرار خواهد گرفت.

وزیر امور خارجه ‏ی فرانسه از “تحریم‏های بی‏سابقه” نام برده است. این تحریم‏های بی‏سابقه همان تحریم‏هایی است که شما به آن‏ها اشاره کردید؟ یعنی در پیوند با فروش نفت و گاز ایران خواهد بود؟

آن‏چه بسیار اهمیت دارد و کشورهای غربی، به‏خصوص آلمان و فرانسه، خواهان آن هستند و از آن صحبت می‏کنند، “تحریم‏های بی‏سابقه” است، ولی می‏دانیم تحریم‏های زیادی در رابطه با ایران اعمال شده و حتی بانک ملی ایران و بانک‏های مختلف تحریم شده‏اند. تا جایی که ایران قادر نیست به کشوری مانند پاکستان، دوهزار بشکه نفت در روز به فروش برساند.

اگر صحبت از تحریم‏های مهمی مانند گاز و نفت ایران و بانک مرکزی ایران باشد، به معنای فلج کردن کمر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و در این زمینه، خود جمهوری اسلامی و نظام جمهوری اسلامی در حال سقوط قرار خواهد گرفت.

تا به‏حال چنین مطلبی مطرح نشده و با وجود تمام مسائلی که طرح می‏شوند و حتی ایهود باراک، وزیر دفاع اسراییل، از “تحریم‏های مرگ‏آور” برای ایران صحبت می‏کند، اما به‏طور دقیق از این‏که در شورای امنیت سازمان ملل متحد یا کشورهای ناتو گاز و نفت ایران و یا بانک مرکزی را تحریم کنند، صحبتی نمی‏شود.

تحریم بانک مرکزی یا تحریم نفت و گاز ایران، در این شرایط بحرانی که اقتصاد جهان در بحران است، خسارات زیادی به بحران اقتصاد جهان خواهد زد و بحران را تشدید می‏کند و به‏نظر نمی‏آید کشورهای اروپایی خواهان چنین بحران شکننده و مرگ‏آوری (به گفته وزیر دفاع اسراییل) در رابطه با ایران باشند و بخواهند ایران را تحریم گاز و نفت کنند و یا بانک مرکزی ایران را تحریم کنند.

به نظر شما، در صورت شکست این اقدامات، احتمال حمله نظامی اسراییل به ایران، قابل پیش‏بینی است؟

باید به این مطلب اشاره کنم که دکترین دفاعی اسراییل بر این مبنا است. این مطلب را چند روز پیش نخست‏وزیر اسراییل، آقای نتانیاهو، در پارلمان اسراییل مطرح کرد. آقای نتانیاهو دکترین دفاعی اسراییل را جمع‏بندی و خلاصه کرد به یک جمله. او گفت: “کسی که می‏خواهد تو را به قتل برساند، قبلاً او را به قتل برسان.” یعنی صحبت از این است که یک حمله پیشگیری به ایران انجام بشود.

متأسفانه رهبران جمهوری اسلامی و اشخاصی مانند احمدی‏نژاد نیز در اول شهریور، در یک سخنرانی به مناسبت “روز صنعت دفاعی ایران” چنین گفته بود: “ما باید به گونه‏ای عمل و برنامه‏ریزی کنیم که تجهیزات دشمن را از کار بیاندازیم تا قادر به عمل کردن نباشد” و ادامه می‏دهد: “تجهیزات دفاعی دشمن و یا خود دشمن باید در نقطه حرکت زمین‏گیر شود، نه در آسمان تهران.”

صحبتی که آقای احمدی‏نژاد می‏کند، در واقع تهدید حمله نظامی پیشگیرانه به اسراییل است. با این‏که نامی از اسراییل نمی‏برد، اما این خطر بزرگی برای ایران به‏وجود می‏آورد اگراسراییل حمله‏ی پیشگیرانه بکند و حتی اگر لازم باشد، از بمب اتمی یا مینی‏بمب‏های اتمی علیه ایران استفاده کند.

به نظر من، چنین خطری وجود دارد. اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد و یا کشورهای اروپایی و آمریکایی، تحریم‏های شکننده و یا به گفته آقای باراک، “مرگ‏آور” علیه ایران انجام ندهند، اسراییل به خاک ایران و جمهوری اسلامی حمله می‌کند.