گروه‌های حقوق بشری و مقام‌های ایرانی آمارهای گوناگونی از بازداشت‌های انجام‌گرفته در اعتراضات سراسری اخیر ارائه داده‌اند. بنا بر آمارهای داده‌شده، تا کنون بیش از ۲۰۰۰ تن در فاصله بین هفتم تا ۱۴ دیماه بازداشت شده‌اند. بنا به آمارهایی که مسئولان جمهوری اسلامی به طور رسمی اعلام کرده‌اند، میزان بازداشت‌شدگان حدود ۱۰۰۰ تن است.
اعتراضات سراسری پنج‌شنبه هفتم دی در مشهد و شهرهای دیگری در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی آغاز شد. راهپیمایان در این جنبش که یکی از شعارهای اصلی آن «نان، کار، آزادی» است، به گرانی و فساد اقتصادی و گسترش بیکاری و همچنین استبداد سیاسی معترضند.
تا کنون در ۷۲ شهر معترضان به خیابان آمده‌اند. این اعتراض‌ها بین ۲۱ تا ۲۴ تن کشته برجای گذاشته است.
بنابر آمار «کمپین حقوق بشر ایران»، در فاصله بین هفتم تا ۱۱ دیماه به گفته مقام‌های رسمی ایران ۴۵۰ تن در تهران، ۱۳۸ تن در مشهد، بیش از ۱۰۰ تن در اصفهان، به همین تعداد در اراک، ۵۰ تن در کاشان، ۴۰ تن در اردبیل و ۲۰ تن در کرج دستگیر شده‌اند؛ یعنی مجموعاً ۹۰۰ تن. مسئولان ایران به آمار بازداشت‌شدگان در دیگر استان‌ها به ویژه خوزستان، لرستان، بوشهر، آذربایجان غربی و شرقی، ایلام، فارس و همدان اشاره نکرده‌اند.
وب‌سایت خبری «هرانا»، وابسته به فعالان حقوق بشر در ایران از بازداشت ۲۰۹۴ تن تا کنون خبر داده است. به گفته هرانا، ۶۰ درصد میزان این بازداشت‌شدگان در سخنان مقام‌های رسمی تأیید شده و منبع ۴۰ درصد دیگر گزارش‌های منتشرشده از سوی گروه‌های حقوق بشری است.
پیش از این «سازمان حقوق بشر ایران» از بازداشت حدود ۳۰۰ تن در تبریز و حوالی آن و انتقال آنها به زندان مرکزی تبریز خبر داده بود.
برخی گزارش‌های تأییدنشده نیز از بازداشت حدود ۱۰۰۰ تن در اهواز و شهرهای حومه آن به ویژه شادگان (فلاحیه)، مسجد سلیمان، دزفول، بندر ماهشهر (معشور) و غیره خبر می‌دهند.
۹۰ دانشجوی بازداشت‌شده
محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس ایران شنبه ۱۶ دیماه در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دولتی ایلنا از بازداشت حدود ۹۰ دانشجو در سرتاسر ایران خبر داد. در این میان، ۵۸ تن از دانشجویان دانشگاه تهران هستند و ۸ دانشجو در شیراز بازداشت شده‌اند. در هر یک از شهرهای همدان و کرمانشاه چهار دانشجو و در هر یک از شهرهای قزوین و دزفول نیز دو دانشجو بازداشت شده‌اند. یک دانشجو نیز در هر یک از شهرهای کرمان، تبریز، رشت، بندرعباس، خرم‌آباد، بهبهان، شهرکرد و اراک بازداشت شده.
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از احتمال بیشتر بودن آمار واقعی خبر داد.
او گفت که بسیاری از این دانشجویان هیچ فعالیتی در اعتراض‌ها نداشته اند و خارج از دانشگاه‌ها یا در مقابل در خانه‌شان بازداشت شده‌اند.
محمود صادقی مدعی شد که این دانشجویان از طیف دانشجویان به گفته او «رادیکال» هم نبوده‌اند. صادقی توضیح نداد که منظورش از رادیکال چیست. مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران نیز گفت که تمام دانشجویان خارج از دانشگاه تهران بازداشت شده‌اند و همچنان بیش از ۱۰ نفر از آنها در بازداشت به سر می‌برند. او از جلسه با وزارت علوم برای بررسی مشکل دانشجویان زندانی خبر داد.
پیش از این فعالان دانشجویی گفته بودند که نمایندگان شورای صنفی این دانشگاه پس از جلسه با رئیس دانشگاه از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده بودند. این دانشجویان بازداشت‌شده اندکی بعد آزاد شدند.
چهار تن از این دانشجویان فعالان حقوق درویش‌های گنابادی هستند. خانواده‌های آنان نیز به «کمپین حقوق بشر در ایران» خبر دادند که کسری نوری، فائزه عبدی‌پور، محمد شریفی‌مقدم و محمدرضا درویشی در اعتراضات حضور نداشتند و در بیمارستان دی در تهران، هنگام ملاقات از دوست بیمارشان از سوی مأموران امنیتی بازداشت شده‌اند.
-
ویدئوی صحنه‌ای از بازداشت معترضان در خیابان انقلاب تهران:
در همین زمینه
در بیانیه مشترک خانم عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه حقوق‌بشر در امور ایران، دیوید کی گزارشگر ویژه آزادی بیان و عقیده، اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه اعدام های فراقضایی و خودسرانه و مایکل فراست گزارشگر ویژه وضعیت مدافعان حقوق‌بشر در سازمان ملل، آمده است:«ما به‌شدت نگران شیوه برخورد مقام‌های رژیم ایران با تظاهرات و سرنوشت دستگیر شدگان هستیم. نام و نشان تمامی دستگیر شدگان در رابطه با این اعتراضات باید علنی شده و به آنها سریعاً اجازه دسترسی به خانواده و مشاوره حقوقی داده شود. دستور رژیم ایران به سپاه پاسداران مبنی بر اعمال قدرت علیه تظاهرکنندگان، و تهدیدات قوه قضاییه مبنی بر مجازات شدید غیرقابل قبول است.
Neda / 07 January 2018