«تلگرام» و «اینستگرام» فیلتر شده‌اند و مقامات ایرانی اعلام کرده‌‌اند که در صورت گسترش تظاهرات‌ها، ارتباط اینترنتی به‌صورت منطقه‌ای هم در خطوط ثابت و هم اینترنت همراه (موبایل) قطع خواهد شد. «کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» می گوید از نه دی، در ارتباط‌گیری کاربران ایرانی با شبکه جهانی اینترنت اختلال ایجاد شده است.

تظاهرات نه دی در دانشگاه تهران

عصر دوشنبه ۱۰ دی، صداوسیما خبر داد که تلگرام و اینستاگرام در تمامی خطوط اینترنتی، شامل ثابت و همراه مسدود شده‌اند. با این حال برخی از کاربران گزارش کرده‌اند که کماکان به این دو شبکه اجتماعی بدون فیلترشکن و وی‌پی‌ان دسترسی دارند.

پاول دوروف، مدیر تلگرام در توئیتر خود تأیید کرد که مسئولان جمهوری اسلامی پس از آنکه شرکت تلگرام از بستن کانال جدید «آمدنیوز» سرباز زد، کل این ابزار پیام‌رسان را در ایران فیلتر کردند.

روز نهم دی ماه تلگرام به درخواست مقامات ایرانی کانال آمد نیوز را مسدود کرد که با واکنش انتقادی کاربران و فعالان آزادی اینترنت رو به رو شد. آمد نیوز از کانال های پر طرفدار که رخدادهای خبری را بدون رسالت درستی‌سنجی منتشر می‌کند.

مدیر تلگرام گفته است که مقامات ایرانی درخواست مسدود کردن کانال‌های بیشتری را دارند.

سایت‌های داخلی در ایران مانند «آفتاب» پس از انتشار خبر فیلتر تلگرام، پیام‌رسان‌های داخلی را به کاربران توصیه کردند. از جمله خبررسان «سروش» که صدا و سیما هم تبلیغش را می‌کند. اما کارشناسان امنیت فضای اینترنت نسبت به استفاده از نرم‌افزارهای و ابزارهای پیام‌رسان داخلی هشدار داده‌اند و گفته‌اند که کاربران ایرانی نمی‌توانند نسبت به امنیت و حقوق‌شان در استفاده از این نرم‌افزارها مطمئن باشند.

اختلال در دسترسی کاربران به شبکه جهانی اینترنت

محدود کردن اینترنت قرار نیست تنها به فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان محدود باشد.

به گزارش «ایلنا» به نقل از یک مقام آگاه که نام او آورده نشده، خطوط همراه هم ممکن است به مانند شب نه دی ماه مجدد قطع شوند. خطوط اینترنت همراه موبایل در شهر تهران و کرج به مدت پنج ساعت قطع بودند. قطعی اینترنت همراه بین دو تا سه ساعت در روز ۱۰ دی ماه هم در برخی مناطق گزارش شده است. در هر مورد گزارش شده، قطعی خدمات اینترنت پس از چند ساعت رفع شد.

محدودیت‌ها برای اینترنت همراه کاربران در حالی است که بیشتر خبرها، تصاویر و ویدئوها از طریق اینترنت همراه شهروندان در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.

«ایلنا» گفته است که اینترنت ثابت ای‌دی‌اس‌ال هم ممکن است به صورت منطقه‌ای قطع شود.

تا کنون اسماعیل جبارزاده، معاون سیاسی وزیر کشور، تنها مقام رسمی‌ای است که گفته است قطعی اینترنت و فیلتر شبکه‌های اجتماعی به طور «موقت» و به خاطر «اختلال در نظم عمومی» است.

«انتخاب» نوشته است که مجموعه وزارت ارتباطات در محدود کردن اینترنت نقش نداشته است و کسانی در «سطوح عالی امنیتی» تصمیم گرفته‌اند که دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت را محدود کنند.

«کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» که دسترسی کاربران به اینترنت را دنبال می‌کند هشدار داده که در روز نه دی، حجم زیادی از درخواست‌های کاربران ایرانی برای دسترسی به سرویس‌های موجود در اینترنت جهانی از جانب ایران مختل شده است.

این کمپین توضیح داده که تصمیم مقامات ایرانی در راستای برنامه آنها برای تقویت «شبکه ملی اطلاعات» است. پژوهش‌های «کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» نشان می‌دهد که از زمانی که خبر ایجاد این شبکه مطرح شده، ایران «ترافیک اینترنت را به دو قسمت داخلی و خارجی تقسیم کرده» است.

با ایجاد این تفکیک مقامات امنیتی می‌توانند در شرایطی که تظاهرات‌های سراسری در ایران در جریان است، دسترسی کاربران ایرانی به شبکه اینترنت جهانی را محدود یا قطع کنند.

ایجاد اختلال در دسترسی کاربران ایرانی به شبکه جهانی اینترنت هم اکنون در ایران در جریان است و این را یک یک منبع مطلع به «کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» گفته است: «از ما خواسته شده است تا در ترافیک بین‌الملل اختلال ایجاد کنیم. یعنی مثلا یک در میان پکت‌های اینترنت جهانی را از شبکه خارج کنیم که قطع نشود ولی اختلال زیادی در دسترسی ایجاد شود.»

مشخص نیست که نهاد یا سازمان امنیتی‌ای که «ایلنا» و منبع کمپین به آن اشاره کرده‌ و گفته که محدودیت دسترسی به اینترنت جهانی را مدیریت می‌کند، کجاست اما این اولین مسدودسازی جدی دسترسی کاربران ایرانی به شبکه جهانی اینترنت، پس از انتخابات ۱۳۸۸ است.

در همین زمینه:

کانال تلگرامی «آمدنیوز» و اینترنت همراه برخی از کاربران از دسترس خارج شد
ایران دسترسی به تلگرام و اینستاگرام را محدود کرد

ویدئوهای اعتراض‌های روزهای گذشته را در این گزارش‌ها ببینید:

برای دیدن مجموعه ویدئوهای اعتراضات اخیر ایران می‌توانید به یوتیوب «تریبون زمانه» مراجعه کنید.