۱۰محیطبان در برابر ۱۰۰ هزار شکارچی غیرمجاز. زمستان هر سال، استان مازندران و منطقه فریدونکنار، قربانگاه جمعیت میلیونی پرندگان مهاجری است که به امید هوایی معتدلتر از سیبری و اروپای شرقی به تالابهای شمالی ایران میآیند. در سالها اخیر کاربست روشهای فجیع شکار و کشتار این پرندگان در مقیاس گسترده، صدای افکار عمومی را در آورده و مقامات محیط زیست را در برابر نمایندگان استانی و امام جمعه قرار داده.
جمشید محبتخانی، فرمانده جدید یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست میگوید تجارت پر سود شکار پرندگان مهاجر روزانه ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان پول عاید سرشاخههای شکارچیان میکند.
اما از سوی دیگر فرمانده یگان حفاظت محیط زیست میگوید معیشت شماری از مردم محلی به شکار این پرندگان وابسته است و در عین حال فکری هم برای اشتغال جایگزین نشده.
همین موضوع سبب شده تا شماری از نمایندگان استان مازندران و امام جمعه فریدونکنار از شکارچیان حمایت کنند.
اما فرمانده یگان حفاظت محیط زیست میگوید سرشاخههای شکارچیان با استخدام نیرو به صورت «غیرقانونی و وحشیانه» اقدام به صید پرندگان مهاجر میکنند.
روز گذشته علی تیموری، مدیرکل مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست با «غیر قانونی» خواند صید پرندگان مهاجر در فریدونکنار گفته بود: «بیش از ۹۰ درصد گونههای پرندگان مهاجر توسط دامهای هوایی در آسمان صید میشوند». بر اساس سرشماریهایی که در سواحل دریاها و تالابها صورت میگیرد، هر سال در زمستان حدود دو میلیون پرنده مهاجر به ایران میآیند. بیش از ۳۰ درصد پرندگان مهاجر در این فصل سال به شهرستان فریدون کنار زمستانگذرانی میکنند.
انتقاد این مقامات سازمان محیط زیست به روشهای صید و کشتار دستهجمعی پرندگان از جمله «شبدام یا تور هوایی» است که در آن تمامی پرندگان شکار میشوند. در روش تور هوایی، صیادان با تقلید و تولید صدای پرندگان و نصب تورهایی هوایی عظیم و بسیار نازک در مسیر پرواز شبانه پرندگان در مزارع کشاورزی و شالیزارها، آنها را به دام میاندازند. این روش که گاهی باعث خفگی پرندگان میشود، از بدو ابداع با عنوان یک روش غیرقانونى صید و شکار معرفى شده است.
کنوانسیون بینالمللی سیاماس که برای حمایت از پرندگان مهاجر است، به کشورها توصیه کرده برای شکار پرندگان مهاجر به بومیان هر منطقه مجوزهایی داده شود. سازمان محیط زیست ایران نیز با توجه به این کنوانسیون، در فصل مهاجرت پرندگان چند روز را برای صید و شکار مشخص کرده است.
این مجوز اما تنها استفاده از روشهای معمول همچون «صید دوما» را مجاز دانسته است. روش دوما (حقه مرغابی دست آموز) یک روش سنتی که با برپایی دامگاههایی تو در تو، پرندگان را از طریق همنوع خود به دام میاندازند. این روش هم شکلی از زندهگیری است و هم در آن همه پرندگان به دام نمیافتند.
بر پایه آمارها، تنها در استان مازندران حدود ۲۰ هزار شکارچی با پروانه شکار و حدود ۱۰۰ هزار شکارچی بدون مجوز فعالیت میکنند. اما بنابر اعلام مسئولان محیط زیست در شهرستان فریدونکنار و بابلسر تنها ده محیطبان کار نظارت بر محیط زیست را برعهده دارند که این تعداد نیز به صورت شیفتی فعالیت میکنند.
سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به صدور آنفولانزای مرغی در سال ۹۶ مجوزی برای شکار پرندگان صادر نکرده است.
در همین زمینه