دو طرف رقیب در مذاکرات و نزاع‌های اتحادیه اروپا بر سر مساله پناهجویی، پنجشنبه ۱۴ دسامبر/ ۲۳ آذر در بروکسل، پایتخت اتحادیه اروپا، دیداری به صرف شام خواهند داشت تا برای بحران پناهجویی چاره بیابند. نخست وزیران جدید لهستان و جمهوری چک اما به محض ورود به بروکسل، به هر گونه تقسیم پناهجویان و پذیرش پناهجو پاسخ منفی دادند.
دو سال پس از آنکه موج پناهجویان از خاورمیانه و آفریقا به سوی اروپا سرازیر شد و در اتحادیه اروپا بر سر تقسیم آنها شکاف ایجاد شد، اکنون کشورهای اتحادیه اروپا بر سر نحوه پذیرش پناهجویان دچار اختلاف شده‌اند.
ایتالیا و یونان، کشورهایی که مبدا ورود پناهجویان هستند و کشورهای ثروتمند پناهنده‌پذیر مانند آلمان، در مقابل کشورهای کمونیستی سابق، مانند کشورهای اروپای شرقی شامل لهستان، جمهوری چک، مجارستان و اسلوواکی قرار گرفته‌اند.
این کشورها با ورود پناهندگان به سرزمین‌هاشان مخالفند.
هر دو نخست وزیر کشورهای لهستان و جمهوری چک که این ماه بر سر کار آمده‌اند، گفته‌اند خواهان روابط خوب و مستحکم با اتحادیه اروپا هستند اما درباره پناهجویان سیاست‌های سختگیرانه‌ای دارند.
ماتئوس موراویکی، نخست وزیر لهستان گفته است: «بهتر است در کشورهایی که پناهجویان از آنجا می‌آیند سرمایه‌گذاری کنیم. این روش کارسازتر است.»
این چهار کشور در نشست امروز پیشنهاد پرداخت ۳۵ میلیون یورو به ایتالیا را مطرح کردند تا در پروژه‌های اروپایی که در لیبی برای جلوگیری از مهاجرت به شمال و اروپا اجرا می‌شود، صرف شود.
پائولو جنتیلونی، نخست وزیر ایتالیا از دریافت این مبلغ استقبال کرده اما گفته که این چهار کشور باید پناهنده بپذیرند: «فکر می‌کنم اهدای این پول تصمیم مهمی بوده است اما تفاوت‌ها همچنان پابرجاست. ما همچنان اصرار داریم که این کشورها باید در پذیرش پناهجویان هم مشارکت کنند.»
دو سال پس از آغاز بحران پناهجویی که بزرگترین موج پناهجویی پس از جنگ جهانی دوم بوده است، اتحادیه اروپا با ترکیه توافق کرده تا مسیر اصلی ورود پناهجویان را از مدیترانه به سمت یونان ببندد.
بیش از یک میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ از این مسیر گذشتند و به اروپا رسیدند.
بزرگترین مسیر باقی‌مانده، مسیر لیبی به ایتالیا از راه دریای مدیترانه است که هزاران نفر سالانه از آن برای رسیدن به اروپا استفاده می‌کنند و هزاران نفر تاکنون در این مسیر جان داده‌اند.
به دنبال تلاش‌ها برای متلاشی کردن باندهای قاچاق انسان، در ماه‌های اخیر تعداد پناهجویانی که از لیبی می‌آیند کمتر شده، اما گروه‌های حقوق بشری می‌گویند هزاران آفریقایی اکنون در کمپ‌های لیبی گرفتار مانده‌اند.
کشورهای اروپای شرقی نخستین کشورهایی هستند که پناهجویان به آنها می‌رسند اما کشورهای ثروتمند اروپای غربی، کشورهایی هستند که بیشترین تقاضای پناهندگی در آنها داده می‌شود.
اتحادیه اروپا می‌گوید همه کشورهای اروپا باید سهمی در پذیرش پناهنده داشته باشند.
۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ با وجود مخالفت اسلوواکی، مجارستان، رومانی و چمهوری چک، توافق کردند ۱۶۰ هزار پناهجو را جابه‌جا کنند اما تنها ۳۲ هزار نفر از ایتالیا و یونان به کشورهای دیگر منتقل شدند.
امشب در جریان شام ،تمام کشورهای اروپایی بر سر این موضوع به بحث خواهند نشست اما انتظار می‌ر‌ود این بحث‌ها نتیجه‌ای در بر نداشته باشد.
شکاف اصلی زمانی ایجاد شد که دونالد تاسک، رییس شورای اتحادیه اروپا همزمان با برگزاری نشست سران کشورهای اروپایی در بروکسل، مخالفت شدید خود را با هر گونه اجبار «بی‌اثر» و «جمعی» اعلام کرد.
او پیش از این نشست گفت: «تقسیم پناهجویان که موضوعی حساس است، یافتن راه‌حلی مشترک را دشوار می‌کند. ما برای حفط اتحادمان باید بیش از این تلاش کنیم.»
مجمع اجرایی اتحادیه اروپا که شدیدا طرفدار تقسیم پناهجویان در کشورهای دیگر است، با تاسک مخالف است. آلمان و ایتالیا نیز از این اظهارات ناخشنودند. آنها در ماه ژوئن هشدار داده بودند که می‌توانند کشورهای مخالف را با رای اکثریت وادار به پذیرش پناهجو کنند.
آندری بابیس، نخست وزیر چک، پیش از برگزاری نشست گفته است: «چنین اتفاقی نخواهد افتاد. هر گونه تلاش برای اجبار به تقسیم پناهجویان بی‌معنی است و تنها به شکاف‌های موجود در اتحادیه اروپا دامن خواهد زد.»
روبرتو فیکو، نخست وزیر اسلوواکی هم گفته که در چنین موضوع حساسی باید اتفاق آرا وجود داشته باشذ.
در مقابل دیمیتری آوراموپولوس، رییس کمیته مهاجرت اتحادیه اروپا، موضع تاسک را غیرقابل قبول و ضد اروپایی خوانده است.
- در همین زمینه